Złote czasy teatru radiowego
Powojenną praktykę radiowego teatru, pełniącego głównie funkcję edukacyjną i rozrywkową, zdominowała twórczość znakomitego ucznia Hulewicza – Zbigniewa Kopalki, nazwanego poetą anteny. W pierwszych powojennych latach wiernie sekundowali mu: Bronisław Dardziński, Tadeusz Byrski, Michał Melina, Janusz Warnecki. Nieco później dołączyła następna generacja znakomitych artystów sztuki radiowej: Wojciech Maciejewski, Juliusz Owidzki, Edward Płaczek, Wiesław Opałek, Zdzisław Nardelli, Zofia Rakowiecka, Jan Zelnik, Sławomir Pietrzykowski, Helmut Kajzar, Stanisława Grotowska, Zdzisław Dąbrowski, Henryk Rozen.
Początkowo reżyserzy Teatru Polskiego Radia – taka nazwa przyjęła się po 1946 roku – brali na warsztat adaptacje literatury polskiej, montaże poezji oraz transmisje przedstawień granych w teatrach. Z czasem jednak teatr wyobraźni powrócił do oryginalnych słuchowisk i rozwinął zupełnie nowe formy artystyczne między innymi słuchowiska dokumentalne, reportażowe czy sensacyjne. Urozmaicił technikę przekazu ze studia poprzez zastosowanie magnetofonu, co w efekcie – po odpowiednim montażu – wzbogacało paletę efektów dźwiękowych.
W okresie socrealizmu Teatr Polskiego Radia, podobnie jak samo radio, bywał miejscem propagandy, choć stał się również schronieniem dla twórców niekoniecznie dobrze widzianych przez ludową władzę. Odnowa i prawdziwy rozwój radiowej twórczości artystycznej nastąpiły dopiero po 1956 roku. Teatrem radiowym kierował wtedy mistrz radiowego mikrofonu, znakomity aktor i reżyser – Janusz Warnecki.
Nastąpił największy rozkwit Teatru Polskiego Radia. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych na potrzeby programowe przygotowywano blisko 600 słuchowisk rocznie. Reżyserii radiowej podejmowali się gościnnie tacy twórcy, jak między innymi: Ludwik Renè, Jan Świderski, Gustaw Holoubek, Andrzej Łapicki, Krystyna Sznerr czy Aleksander Bardini.
W nawiązaniu do bogatych tradycji przedwojennych działał równolegle – wymyślony i prowadzony przez Wandę Tatarkiewicz-Małkowską – radiowy teatr dla dzieci, którym przez pewien czas kierował także Tadeusz Łomnicki. Nie bez znaczenia dla teatru radiowego była ponadto działalność tak zwanego laboratorium dźwięku, czyli Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, założonego w 1957 roku przez Józefa Patkowskiego, znakomitego muzykologa i akustyka, a wcześniej kierownika muzycznego Teatru PR. Pozyskał do współpracy takich kompozytorów i twórców muzyki elektronicznej jak między innymi: Krzysztof Penderecki, Witold Lutosławski, Kazimierz Serocki, Ryszard Szeremeta, Eugeniusz Rudnik, Luigi Nono i Karlheinz Stockhausen.
Nagrano wówczas niemal cały kanon literatury narodowej i powszechnej. Dramaty pisane specjalnie dla teatru radiowego uzyskały wiele nagród w międzynarodowych konkursach i festiwalach, na przykład utwory Jerzego Janickiego, Andrzeja Mularczyka, Jerzego Krzysztonia, Stanisława Grochowiaka, Ireneusza Iredyńskiego, Jarosława Abramowa, Henryka Bardijewskiego czy Janusza Krasińskiego. Słuchowiska nagrywane w teatrze radiowym emitowano często w cyklach tematycznych, jak między innymi Teatr Polskiego Radia, Studio Klasyczne, Studio Współczesne, Niedzielny Teatr Popołudniowy, Klub Sześćdziesięciu, Scena Narodowa, Teatr Staropolski, Pół Wieku Teatru Polskiego Radia, Teatr Klasyki dla Młodzieży, Radio Dzieciom.
Teatr radiowy stworzył ponadto cieszące się ogromną popularnością cykliczne audycje: Teatr Eterek Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego (1948–1958), Teatr Poezji (od 1955 roku), Teatrzyk Zielone Oko (1967–lata 90.), Radiowy Teatr Kameleon, Teatr Sensacji. Emitowane do dziś powieści radiowe w odcinkach między innymi "Matysiakowie" (od 1956 roku) i "W Jezioranach" (od 1960 roku) stanowią fenomen na tle radiofonii światowych. Po 1989 roku z Teatrem Polskiego Radia na stałe związała się grupa absolwentów Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, między innymi Janusz Kukuła (obecny dyrektor i reżyser główny Teatru PR), Jan Warenycia, Waldemar Modestowicz, Wojciech Markiewicz, Henryk Rozen, Sławomir Olejniczak, Marek Kulesza, Dobrosława Bałazy. Polskie słuchowiska zdobywają prestiżowe nagrody na międzynarodowych festiwalach sztuki radiowej i telewizyjnej Prix Italia, Prix Europa, Prix Futura, Prix Marulić, Prix Ex Aequo, Ostankino Prize.