Show must go on. Teatralne nowości 2021/2022
Prawdopodobnie pierwszy wegański spektakl w Polsce, musical o Krzysztofie Krawczyku, traktat o seksualności, opowieść Lupy o Lennonie czy spektakl ze scenografią i kostiumami Katarzyny Kozyry – przedstawiamy najciekawsze propozycje teatralne najbliższego sezonu.
Pytanie "Co czeka nas w najbliższym sezonie?" ma w tym roku nieco innym wymiar. Zastanawiamy się nie tylko nad tym, co ciekawego obejrzymy w teatrach, ale także, czy instytucje dotknie kolejny lockdown. Sytuacja wydaje się stabilna, ale przecież może nas jeszcze zaskoczyć. Pozostaje wierzyć, że wszystkie teatralne plany zostaną zrealizowane bez zakłóceń, a zaskakiwać będą tylko spektakle. Co istotne, przeglądając propozycje na rozpoczynający się sezon, można odnieść wrażenie, że doświadczenie pandemii nieszczególnie wpłynęło na kształtowanie się repertuaru czy system produkcji teatralnej w Polsce. Sporo dobrze znanych, powtarzających się nazwisk, "duże" tytuły (adaptacje słynnych tekstów literackich bądź najnowszych hitów), zainteresowanie wielkimi biografiami – to dominujące tendencje w dotychczas opublikowanych zapowiedziach.
Kultowe biografie
"Chciałem być" to tytuł jednego z najsłynniejszych utworów Krzysztofa Krawczyka (piosenka jest rodzajem podsumowania swojego życia, spojrzenia wstecz z uczuciem, że niczego się nie żałuje), ale to także tytuł pierwszej z prapremier łódzkiego Teatru Powszechnego. Biografią zmarłego w kwietniu piosenkarza zajął się Michał Siegoczyński – reżyser, który ma swoim koncie m.in. spektakle o Elvisie Presleyu, Zdzisławie Beksińskim czy Zdzisławie Najmrodzkim nazywanym "królem złodziei". Jak mówi Siegoczyński, w postaci Krawczyka zainteresowało go "pękniecie pomiędzy scenicznym wizerunkiem a tak zwanym normalnym życiem". Premiera 11 września.
Kolejną premierą, którą zobaczymy w Łodzi – w ramach tamtejszego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych – będzie "Imagine 2", spektakl Krystiana Lupy inspirowany biografią i twórczością Johna Lennona. "Śmierć Lennona spotkała się z początkiem końca New Age w szczególny sposób i przez dekadę miała wymiar religijny", notuje Lupa w opublikowanym fragmencie dziennika. Premiera, która odbędzie się w marcu przyszłego roku, to koprodukcja łódzkiego festiwalu i stołecznego Teatru Powszechnego. Po premierze, w ramach europejskiego programu PROSPERO – Extended Theater, spektakl ruszy w tournée po innych zaangażowanych w program scenach.
Warta odnotowania jest także zapowiedź premiery, której szczegółów na ten moment nie znamy: wiadomo jednak, że łódzki Powszechny zaprezentuje adresowany do dzieci i młodzieży spektakl na podstawie dramatu poruszającego kwestię transpłciowości.
Traktat pyta o seksualność
Wspomniany Teatr Powszechny w Warszawie 25 września zaprosi na premierę "Opowieści niemoralnych" – inspirowanych filmami Waleriana Borowczyka (reżysera filmu pod takim właśnie tytułem), transkryptem rozprawy sądowej przeciwko Romanowi Polańskiemu oraz materiałami dokumentalnymi dotyczącymi współczesnych fetyszy. Przedstawienie zapowiedziane jako "traktat stawiający pytanie o to, czy seksualność jest dzisiaj przestrzenią wolności czy zniewolenia" wyreżyseruje Jakub Skrzywanek, a za dramaturgię odpowiada Weronika Murek.
Ostatnią premierą sezonu w Powszechnym będzie natomiast adaptacja słynnej powieści Virginii Woolf – "Orlando". Będzie to kolejny przykład ciekawego przenikania się sztuk performatywnych i wizualnych, bo do współtworzenia spektaklu w reżyserii Agnieszki Błońskiej (wcześniej przygotowała w Powszechnym "Mefisto" i "Diabły") zaproszona została Katarzyna Kozyra, która zaprojektuje scenografię i kostiumy.
O weganizmie dla dzieci
Jubileuszowy sezon obchodzić będzie warszawski Teatr Studio – na rok 2022 przypada setna rocznica urodzin Józefa Szajny, założyciela Centrum Sztuki "Studio" oraz pięćdziesięciolecie istnienia tego miejsca. Ten wyjątkowy sezon Studio uświetni m.in. premiera "Przemian" Michała Borczucha powstałych we współpracy z Teatrem Polskim w Bydgoszczy i Teatrem Łaźnia Nowa. Nad spektaklem o dorastaniu inspirowanym słynnym tekstem Owidiusza reżyser pracował z grupą nastoletnich osób z Warszawy, Bydgoszczy i Szamocina (Borczuch od lat współpracuje z wychowankami szamocińskiego domu dziecka). Warszawska premiera odbędzie się 19 września, a bydgoska – 3 października.
Kilkugodzinny pobyt Davida Bowiego w Warszawie stanie się kanwą dla nowego tekstu Doroty Masłowskiej. "Bowiego w Warszawie" wyreżyseruje w Studio Marcin Liber, muzykę skomponuje Macio Moretti. Premiera 18 grudnia. Już w nowym roku kalendarzowym w Studio zobaczymy natomiast prawdopodobnie pierwszy polski spektakl o… kuchni roślinnej. Adresowane do dzieci przedstawienie "Jadłonomia" w reżyserii Macieja Podstawnego przygotowane zostanie we współpracy z autorką tego neologizmu i – co najistotniejsze – kultowego wegańskiego bloga pod tym tytułem (a także trzech książek z roślinnymi przepisami).
Warszawy ciąg dalszy
W Warszawie czeka nas także m.in. premiera "Zamku" na podstawie Franza Kafki. Spektakl w Teatrze Narodowym wyreżyseruje Paweł Miśkiewicz, pierwszy pokaz 6 listopada. W Nowym Teatrze szykują się premiery uznanych już w Polsce twórców zagranicznych: Markusa Öhrna i Iwana Wyrypajewa. Pierwszy z nich pokaże "Rodzinę", produkcję przesuniętą z poprzedniego, naznaczonego pandemicznymi ograniczeniami sezonu. Drugi stworzy łączący polskich i białoruskich aktorów spektakl na podstawie sądowych przemówień osób skazanych za poglądy polityczne. W Teatrze Guliwer – znajdującym się po sąsiedzku z Nowym – zobaczymy "Królestwa" Justyny Sobczyk i Teatru 21, spektakl bazujący na opowiadaniu jednej z aktorek zespołu T21, Marty Stańczyk, w którego strukturę włączony zostanie polski język migowy.
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
Krzątanina, kryminał, zaraza
Domowa krzątanina stanie się materią spektaklu "Mów o sobie, tylko o sobie" w reżyserii Darii Kopiec i z dramaturgią Martyny Wawrzyniak. Spektakl wpisujący się w obchody Roku Różewicza obrał za punkt wyjścia opowiadanie "Grzech" i – jak mówi reżyserka – może być odczytywany jako "desperacki manifest wobec niemożności zrozumienia drugiej osoby". Proste domowe czynności wykonywane przez piątkę aktorów staną się polem rozgrywania między sobą konfliktów, projekcji i pragnień. Koprodukcja Wrocławskiego Teatru Pantomimy i Instytutu Grotowskiego zaprezentowana zostanie premierowo 17 września.
W Teatrze Zagłębia w Sosnowcu publiczność zobaczy natomiast pierwszą inscenizację "Grzechu" Zygmunta Miłoszewskiego, czyli ostatniej części trylogii kryminalnej z prokuratorem Teodorem Szackim jako głównym bohaterem. Spektakl na podstawie kryminalnego bestsellera wyreżyseruje Szymon Kaczmarek, premiera 15 października. W lubelskim Teatrze im. Osterwy nad "Damą Kameliową" pracuje nominowany do Paszportu Polityki duet Jędrzej Piaskowski/Hubert Sulima (premiera odbędzie się jesienią). Muzykę do spektaklu przygotowuje Jacek Sotomski.
W Kielcach po raz kolejny zagości islandzka reżyserka Una Thorleifsdottir, która przygotuje "Zarazę" na podstawie adaptacji kanonicznego tekstu "Dżuma" Alberta Camus w tłumaczeniu Jacka Poniedziałka. Premiera w październiku. W kieleckim Teatrze im. Stefana Żeromskiego zobaczymy także prapremierę powieści Jacka Dehnela "Ale z naszymi umarłymi", której tytuł nawiązuje oczywiście do tytułu zbioru esejów Marii Janion. Spektakl w reżyserii Marcina Libera z muzyką duetu Nagrobki obejrzymy w marcu 2022 roku.
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
A w Krakowie...
Sporo będzie się działo w Krakowie. We wrześniu w Teatrze Nowym Proxima zobaczymy premierę spektaklu Iwony Kempy "Czarownice. Wszystkich nas nie spalicie". Przedstawienie na podstawie autorskiego scenariusza stanowić będzie patchwork głosów kobiet, od manifestujących na ulicach po oskarżanych o czary. W październiku w Łaźni Nowej – po wcześniejszych pokazach on–line – zaprezentowana zostanie na żywo adaptacja "Biegunów" Olgi Tokarczuk w reżyserii Michała Zadary. Na scenie STU pokazany zostanie natomiast spektakl "L do L" – adaptacja korespondencji Stanisława Lema i Ewy Lipskiej w reżyserii Krzysztofa Jasińskiego. W roli Stanisława Lema – Olaf Lubaszenko. Oprawa plastyczna stanowić będzie interpretację słynnych ilustracji Daniela Mroza. Premiera 12 września.
Ciekawie zapowiada się sezon w Starym, który po dyrektorskich perturbacjach próbuje wrócić do teatralnej czołówki. Cieszy silna reprezentacja reżyserek i twórców/twórczyń aktywnie eksplorujących możliwości medium. Katarzyna Kalwat wyreżyseruje spektakl "Art of Living" na podstawie powieści Georgesa Pereca "Życie. Instrukcja obsługi", Judyta Berłowska podejmie się inscenizacji książki zeszłorocznego laureata Nike, czyli "Baśni o wężowym sercu" Radka Raka, a Klaudia Hartung-Wójciak sięgnie po ikoniczne "Wymazywanie" Thomasa Bernharda, które zajęło istotną pozycję w polskim teatrze za sprawą inscenizacji Krystiana Lupy z 2001 roku. W słynnym tekście artystka pragnie jednak odnaleźć, jak mówi, "kobiece dziedzictwo rozumiane jako inny rodzaj spojrzeń" oraz skupić się na jego muzycznej strukturze.
W Teatrze im. Słowackiego rozpoczynający się sezon odbywać się będzie pod hasłem "Wolał(a)bym nie". To odniesienie do postaci kopisty z powieści Hermana Melville’a (którego uniwersalną odpowiedzią na wszelkie pytania czy prośby jest właśnie "wolałbym nie") dyrektor artystyczny Teatru im. Słowackiego Krzysztof Głuchowski wiąże z "postawą ekscentryczną, obecnie najciekawszą wśród ludzkich zachowań", a za najciekawszego ekscentryka w polskiej kulturze uważa Konrada z "Dziadów". Dramat Mickiewicza wyreżyseruje w tym sezonie Maja Kleczewska; premiera spektaklu odbędzie się 19 listopada, a więc niespełna trzy tygodnie po 120. rocznicy prapremiery "Dziadów" na deskach Teatru Słowackiego w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego. Co ciekawe, w tym roku mija także dziesięć lat, odkąd Kleczewska sięgnęła po "Dziady" po raz pierwszy – w 2011 roku w Teatrze im. Kochanowskiego w Opolu zaprojektowała bowiem "performatywne zdarzenie teatralne" bazujące na klasycznym tekście Mickiewicza.
Foki robią musical
Interesujące plany przedstawił także Teatr Współczesny w Szczecinie, gdzie swój pierwszy sezon w roli kuratora programowego spędzi reżyser Jakub Skrzywanek. Rok 2022 Teatr Współczesny rozpocznie adresowaną do młodzieży i dorosłych premierą "Edukacji seksualnej" według tekstu i w reżyserii Michała Buszewicza, który to spektakl ma za zadanie nie tylko podjąć temat edukacji seksualnej w Polsce (a raczej jej braku), ale i – jak mówi Skrzywanek – "odwstydzić" temat seksualności. Wiosną w Szczecinie jako reżyserka zadebiutuje performerka Maria Magdalena Kozłowska, która przygotuje "Foki". Artystka, jak czytamy w zapowiedzi, przyjrzy się szczecińskim fokom, "które nieoczekiwanie rozpoczynają próby do detektywistycznego musicalu inspirowanego >>Grażyną<< Adama Mickiewicza".
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]