Paszporty Polityki 2020 wręczone!
Paszporty Polityki to jedna z najbardziej prestiżowych polskich nagród kulturalnych, która co roku jest przyznawana młodym, dobrze rokującym artystom. W trudnym dla kultury roku 2020, organizatorzy przeznaczyli na nagrody prawie 500 tysięcy złotych.
Piotr Domalewski
Reżyser, scenarzysta, dramaturg oraz aktor. O byciu aktorem marzył już jako dziecko, w swoim rodzinnym mieście – Łomży śpiewał w chórze i uczęszczał na zajęcia w miejscowym domu kultury. Po liceum zdał na Akademię Teatralną im. Zelwerowicza (filia w Białymstoku) i rozpoczął studia na wydziale lalkarskim. Po ich ukończeniu postanowił kontynuować edukację na wydziale aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Swoją karierę aktorską zaczął na deskach Teatru Wybrzeże, gdzie grał zarówno amantów, jak i seryjnych morderców. Gdy dzięki swoim wystąpieniom zaczął zdobywać popularność, postanowił spróbować czegoś nowego i zdać na wydział reżyserii Uniwersytetu Śląskiego. Podczas studiów zrealizował znakomite etiudy, między innymi: "Obcy" (inspirowana "Człowiekiem bez właściwości" Musila), "Jedyne wyjście" czy "Złe uczynki", które zostały nagrodzone w Polsce i za granicą. Za debiut fabularny – "Cicha noc", który przyciągnął do kin 320 tysięcy widzów, dostał nagrodę Złotego Lwa na 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Do Paszportów Polityki 2020 został nominowany za swój drugi pełnometrażowy film. "Jak najdalej stąd" opowiada historię nastolatki usiłującej sprowadzić ciało swojego ojca, który zmarł na emigracji w Irlandii.
Jan Holoubek
Mimo, że pierwszą kamerę dostał w wieku 11 lat, dopiero w roku 2020 zrealizował swój pierwszy pełnometrażowy film, który obejrzało w kinach 711 tysięcy ludzi. Jest reżyserem, operatorem, scenarzystą i aktorem. Jest niezwykle wszechstronny, angażuje się w produkcje telewizyjne, filmowe a nawet muzyczne – współpracuje bowiem z hip–hopowym duetem Pro8l3m przy ich teledyskach. Urodził się w artystycznej rodzinie, jest synem dwójki znakomitych aktorów – Gustawa Holoubka i Magdaleny Zawadzkiej i od zawsze wiedział, że w przyszłości chce być związany ze sztuką. Po maturze zdał na Wydział Operatorski łódzkiej Filmówki, który ukończył w 2001 roku. Następnie realizował zdjęcia do filmów oraz reklam. Do Paszportów Polityki 2020 został nominowany za swój pełnometrażowy debiut – "25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy", który opowiada historię niesłusznie skazanego za morderstwo młodego mężczyzny.
Maciej Cuske
Urodzony 28 marca 1972 roku w Bydgoszczy reżyser, scenarzysta oraz operator jest obecny na polskiej scenie filmu dokumentalnego od niemalże dwudziestu lat. Ukończył kurs dokumentalny Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy (2005), który był prowadzony przez Marcela Łozińskiego. Swoją karierę filmowca rozpoczął od zrealizowanej w amatorskich warunkach czarnej komedii zatytułowanej "I co wy na to, Gałuszko" (2001), która z czasem zdobyła w środowisku status dzieła kultowego. Wraz z Marcinem Sauterem prowadzi w Bydgoszczy nieformalną uczelnię dla młodych dokumentalistów – Bydgoską Kronikę Filmową przy Miejskim Centrum Kultury. Do Paszportów Polityki 2020 został nominowany za "Wieloryba z Lorino" – studium egzystencji ludzi na dalekiej Syberii będące owcem jego podróży na Półwysep Czukocki.
Teatr: Teatr 21
W dziedzinie teatru nominowani byli: Teatr 21, Maciej Pesta oraz Jędrzej Piaskowski i Hubert Sulima.
Teatr 21
Teatr 21 został założony w 2005 roku i jest jedynym teatrem w Polsce, którego aktorami są osoby z zespołem Downa i autyzmem. Spektakle Teatru 21 są zaangażowane społecznie, kwestionują status prawny oraz społeczny osób z niepełnosprawnościami. W ciągu 15-letniej działalności w teatrze powstało kilkanaście spektakli, które były wystawiane w Polsce i za granicą. Oprócz działalności artystycznej, Teatr 21 jest zaangażowany także w działalność edukacyjną i wydawniczą. Od roku 2020 prowadzi Centrum Sztuki Włączającej – pierwszą instytucję kultury w Warszawie, której działalność jest w pełni poświęcona twórczości artystów z niepełnosprawnościami.
Maciej Pesta
Aktor i performer, absolwent Studium Aktorskiego w Olsztynie oraz Wydziału Aktorskiego łódzkiej Filmówki. W latach 2009–2013 był związany z Teatrem Żeromskiego w Kielcach, następnie, do roku 2017 występował na deskach Teatru Polskiego w Bydgoszczy. Obecnie jest freelancerem – współpracuje z wieloma instytucjami, między innymi z Biennale Warszawa i Teatrem 21. W jednym z ich społecznie zaangażowanych spektakli – "Rewolucja, której nie było", grał razem z aktorami z zespołem Downa i autyzmem.
Jędrzej Piaskowski i Hubert Sulima
Duet reżysersko-dramaturgiczny tworzą od trzech lat. Jędrzej Piaskowski jest absolwentem reżyserii w Akademii Teatralnej w Warszawie, studiował też muzykologię na Uniwersytecie Warszawskim, a w październiku 2020 roku rozpoczął studia na wydziale malarstwa na ASP w Katowicach. Hubert Sulima studiował natomiast prawo na Uniwersytecie Warszawskim i reżyserię w krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych. Jędrzej Piaskowski w wywiadzie dla teatralny.pl podsumował twórczą relację z Hubertem Sulimą: "To jedno z najważniejszych, jak dotąd, spotkań w moim życiu". Ich pierwszy wspólny spektakl – "Raj.Tutorial", oparty na powieści "Middlesex" laureata Pulitzera Jeffreya Eugenidesa, został wystawiony na scenie Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu.
Literatura: Mira Marcinów
W dziedzinie literatury nominowani byli: Mira Marcinów, Patrycja Sikora oraz Igor Jarek.
Mira Marcinów
Filozofka i pisarka, studiowała na Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie obroniła doktorat z psychologii. Obecnie pracuje jako adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz wykłada na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Zajmuje się filozofią psychiatrii oraz teorią szaleństwa. W 2015 roku za swoją rozprawę doktorską dostała nagrodę Prezesa Rady Ministrów, a w 2019 została finalistką Nagrody Naukowej "Polityki". Do Paszportów Polityki 2020 została nominowana za swój prozatorski debiut – "Bezmatek", który opowiada o relacji między matką i córką, intymności oraz utracie.
Patrycja Sikora
Poetka urodziła się w 1989 roku w Wieruszowie, obecnie mieszka w Poznaniu. W 2018 roku została finalistką projektu Biura Literackiego "Połów". Do Paszportów Polityki 2020 została nominowana za zbiór wierszy "Instrukcja dla ludzi nie stąd". Poezja Sikory jest zaangażowania społecznie, artystka wykorzystuje język poezji w celu wyrażenia głębokiego sprzeciwu wobec "grzechów" naszej cywilizacji – nierówności, wyzyskiwania Ziemi i zwierząt oraz wykluczania ludzi na podstawie ich seksualności czy statusu majątkowego. Pisze najczęściej w podróży.
Igor Jarek
Poeta, pisarz i górnik, urodzony w 1989 roku w Katowicach. Nie skończył liceum, do 2010 roku utrzymywał się z prac dorywczych, pracował także w Wielkiej Brytanii. Popularność przyniosły mu stworzone wspólnie z żoną, graficzką Judytą Sosną komiksy: "Słowacki", "Spodouści" i "Czarna Studnia". Do Paszportów Polityki został nominowany za swój prozatorski debiut – zbiór opowiadań "Halny", którego miejscem akcji jest krakowska Nowa Huta. Igor Jarek, posługując się potocznym, wulgarnym językiem ulicy tworzy portrety ludzi z nizin społecznych, pisze o ich samotności i podeptanych marzeniach o lepszej przyszłości.
Małgorzata Mirga-Tas
Urodzona w 1978 roku w Zakopanem polsko-romska artystka wizualna, malarka, rzeźbiarka, edukatorka i aktywistka. Absolwentka Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara oraz Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Obecnie mieszka i pracuje w swojej rodzinnej, romskiej miejscowości – Czarnej Górze, która leży na granicy między Spiszem i Podhalem. Jej wuj, Andrzej Mirga był etnografem, który badał kulturę romską. Artystka podąża jego śladami, gdyż jej twórczość także ma charakter etnograficzny – na swoich obrazach przedstawia realistyczne sceny z życia różnych grup społecznych. Ponadto, Małgorzata Mirga-Tas aktywnie angażuje się w projekty społeczne przeciwdziałające rasizmowi i ksenofobii.
Karol Palczak
Malarz, tak samo jak Małgorzata Mirga-Tas, studiował na krakowskiej ASP. Po ukończeniu studiów postanowił wrócić do swojej rodzinnej miejscowości, która znajduje się na progu Bieszczad. Malarstwem fascynował się już od dzieciństwa. W wieku nastoletnim celowo zapisał się do technikum mechanicznego, żeby nie mieć zbyt dużo nauki i móc malować. Pierwszy raz poszedł do muzeum dopiero w Krakowie, po rozpoczęciu studiów. Dzięki swojemu niezwykle zaawansowanemu warsztatowi malarskiemu zyskał na ASP przydomek "Rembrandt z Bieszczad". W 2018 roku otrzymał Grand Prix I Krakowskiego Salonu Sztuki, w 2019 został laureatem najbardziej prestiżowej nagrody malarskiej w Polsce – 44. Biennale Malarstwa "Bielska Jesień".
Joanna Piotrowska
Fotografka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Royal College of Art w Londynie. Mieszka oraz pracuje w Warszawie i Londynie. Rozpoznawalność przyniósł Piotrowskiej już licencjacki cykl zatytułowany "5128", poświęcony nieoczywistym (nie architektonicznym) pozostałościom po domach przedstawicieli mniejszości etnicznych Bieszczad, którzy zostali wysiedleni w ramach akcji "Wisła". Międzynarodową sławę przyniósł jej projekt zrealizowany w Londynie o nazwie "FROWST", w którym przygląda się toksycznym mechanizmom obecnym w rodzinnych relacjach. Piotrowska swoimi pracami dekonstruuje przyjazne dla człowieka przestrzenie i aktywności – ekskluzywne wakacje przedstawia jako neokolonialną przemoc, a dom jako prowizoryczny szałas, który stanowi jedynie iluzję bezpieczeństwa. Jej prace były wystawiane między innymi w: Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Kunsthalle w Wiedniu i Tate Britain w Londynie.
Muzyka poważna: Ania Karpowicz
W dziedzinie muzyki poważnej nominowani byli: Ania Karpowicz, Krystian Lada i Martyna Pastuszka.
Ania Karpowicz
Flecistka, kuratorka oraz aktywistka. Studiowała grę na flecie w Akademii Muzycznej w Łodzi i Hochschule für Musik w Detmold, w Niemczech. Wielokrotnie nagradzana na krajowych i międzynarodowych konkursach, w latach 2006–2008 była członkinią European Union Youth Orchestra, z którą występowała na najważniejszych europejskich wydarzeniach związanych z muzyką poważną. W 2015 roku założyła kooperatywę muzyczną Hashtag Ensemble, która specjalizuje się w wykonywaniu muzyki współczesnej, improwizacji oraz edukacji artystycznej. Członkami grupy są przedstawiciele młodego pokolenia polskich muzyków, a jej celem jest między innymi promowanie działalności artystycznej kobiet. W 2017 roku, wraz z pianistą Markiem Brachą powołała do życia festiwal WarszeMuzik. W jego ramach corocznie odbywają się koncerty na podwórkach kamienic, które znajdywały się niegdyś w granicach warszawskiego getta.
Krystian Lada
Urodzony w Warszawie reżyser, dramaturg i librecista, obecnie mieszka i pracuje w Brukseli. Zajmuje się operą, sztukami performatywnymi oraz muzyką poważną. Studiował dramaturgię na Uniwersytecie w Amsterdamie. Lada zaczął swoją karierę od pracy w telewizji, gdzie pracował jako reporter, copywriter oraz dyrektor kreatywny. W swoich projektach kładzie nacisk na międzynarodową integrację artystów, wymianę doświadczeń oraz myśli. W 2017 roku założył The Airport Society – stowarzyszenie dla wędrownych artystów i aktywistów, którego zadaniem jest tworzenie opery zaangażowanej społecznie. W latach 2013–2016 był szefem działu dramaturgii i promocji brukselskiej opery La Monnaie/De munt.
Martyna Pastuszka
Urodzona w rodzinie muzycznej w 1980 roku w Rudzie Śląskiej, absolwentka klasy skrzypiec współczesnych w Akademii Muzycznej w Katowicach (2004). W 2017 roku na tej samej uczelni obroniła pracę doktorską i zaczęła pracę wykładowczyni. Jeszcze podczas studiów zainteresowała się historycznymi praktykami wykonawczymi i w 2001 roku nawiązała współpracę z poznańskim zespołem barokowym Arte dei Suonatori. To doświadczenie umożliwiło jej odnalezienie własnej muzycznej "tożsamości". Obecnie współpracuje z wieloma instytucjami, jako kameralistka i solistka występuje w polskich i zagranicznych operach.
Muzyka popularna: Siksa
W dziedzinie muzyki popularnej nominowani byli: Siksa, 1988 (Przemysław Jankowiak) oraz Marek Pędziwiatr.
Siksa
Duet utworzony w 2014 roku, który tworzą: wokalistka (oraz performerka, aktorka, poetka) Alex Freiheit i basista Piotr Buratyński. Twórcy poznali się w Toruniu, gdzie Freiheit studiowała na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika kulturoznawstwo i ochronę dóbr kultury. Obecnie oboje mieszkają w Gnieźnie. Ich występy opierają się na monologach Alex, pod które Buratyński dodaje rytmiczne melodie na gitarze basowej, dzięki czemu aktywizują widownię i wzbudzają w niej skrajne emocje. Teksty pisane przez Freiheit mają bezkompromisowy, feministyczny charakter – krytykują patriarchat, przemoc seksualną i dyskryminację mniejszości.
1988 (Przemysław Jankowiak)
Urodzony w 1988 roku w Szczecinie producent, muzyk oraz kompozytor. Obecnie mieszka i pracuje w Warszawie. Szerszą popularność przyniosła mu współpraca z raperami, z jego podkładów muzycznych korzystali między innymi: Pezet, Włodi czy Jetlagz. Razem z Robertem Piernikowskim, który był nominowany do Paszportów Polityki w ubiegłym roku, współtworzy duet "Syny". Ich płyty – "Orient" (2015) oraz "Sen" (2018) zostały znakomicie przyjęte przez krytyków. Do Paszportów Polityki 2020 został nominowany za EP "Ring The Alarm" oraz płytę "W/88", którą nagrał z legendą polskiego rapu – Włodim.
Marek Pędziwiatr
Pianista, producent, DJ i raper urodzony w 1987 roku w Świnoujściu. Jest absolwentem Wydziału Jazzu na Akademii Muzycznej w Katowicach. Ukończył także Red Bull Music Academy Base Camp we Wrocławiu. Od 2014 roku jest kierownikiem muzycznym festiwalu FAMA. Swoją przygodę z muzyką rozpoczął pod koniec lat 90. w Świnoujściu, gdzie współtworzył podziemną scenę hip-hopową. Zanim zaczął grać na instrumentach, zajmował się produkcją i tworzył podkłady muzyczne do rapowania. Obecnie w swojej twórczości łączy wiele gatunków: jazz, hip-hop i muzykę elektroniczną. Mieszka we Wrocławiu.
Kultura cyfrowa: Different Tales
Nominacje w dziedzinie kultury cyfrowej otrzymali: Different Tales, One More Level i Ovid Works.
Different Tales
Different Tales to studio gier, które współtworzą: Marta Malinowska, Jacek Brzeziński oraz Artur Ganszyniec. Najważniejszym elementem ich projektów jest interaktywna proza. Muzyka oraz grafika jedynie "dopełniają" doświadczenie. Gry Different Tales nie są oparte na dynamicznej akcji, która ma wzbudzać intensywne, skrajne emocje u użytkowników, tylko na hipnotyzujących, skłaniających do refleksji i wyciszenia tekstach. Do Paszportów Polityki 2020 studio zostało nominowane za grę "Werewolf: The Apocalypse – Heart of the Forest", której osią fabularną jest wizyta studentki z USA w Puszczy Białowieskiej w celu poszukiwania swoich korzeni.
One More Level
One More Level to studio gier, które powstało w 2014 roku w Krakowie. Zatrudnia zaledwie około 30 osób, co nie przeszkodziło w tym, żeby ich gra "Ghostrunner" podbiła świat. One More Level idealnie wpisało się swoją grą w trend na cyberpunk, który można zaobserwować na rynku gier wideo od paru lat. "Ghostrunner" powala swoją grafiką oraz stopniem dopracowania detali. Wygląda na grę stworzoną przez znacznie większy zespół, dysponujący też większym budżetem.
Ovid Works
Ovid Works to studio gier, które powstało w 2015 roku w Warszawie. Ich projekty łączą w sobie nowoczesną technologię z historycznymi, politycznymi wątkami. Pierwsza gra wypuszczona przez Ovid Works – "Interkosmos" to trójwymiarowa produkcja przygotowana pod gogle VR, która przedstawia w żartobliwy sposób realia zimnej wojny. Ich najważniejszy projekt, gra "Metamorphosis" jest luźną adaptacją opowiadania "Przemiana" Franza Kafki.
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]