W "Encyklopedii staropolskiej" (1900–1903) Zygmunta Glogera czytamy:
Zamiłowanie w tańcach było charakterystyczną od najdawniejszych czasów cechą ludów rdzennie słowiańskich. Długosz, powtarzający podania piastowskie, powiada, iż Popiel II zajmował się urządzaniem przeciągłych hulanek i tańców. […] Brückner pisze, iż "Niemiec pierwotnie znał chyba igrzyska mieczowe, ale pląsy obu płci lub samych dziewcząt dopiero u Słowian musiał zobaczyć i dlatego słowiańską nazwę «taniec» do niemieckiego języka wprowadził". Kronikarze polscy podają, że dzień koronacji Kazimierza Wielkiego w r. 1333, podobnie jak następne, przepędzono na tańcach i gonitwach.
W "Słowniku etymologicznym języka polskiego" (1927) Aleksandra Brücknera znajdujemy definicję tańca, zakończoną – jakby na przekór sugestii Glogera – "z niem. «Tanz», co i do Romanów przeszło (franc. «danse», itd.)".
"Encyklopedia staropolska" zawiera również ciekawostkę, że znane polskie nazwiska jak Rej czy Firlej swoje pochodzenie zawdzięczają tańcom o tych właśnie nazwach. Taneczne umiejętności w rodzimej literaturze znalazły odzwierciedlenie dość wcześnie, choćby w "Pieśni świętojańskiej o sobótce" (1586) Jana Kochanowskiego.
Panna II
To moja nawiętsza wada,
Że tańcuję barzo rada;
Powiedzcież mi, me sąsiady,
Jest tu która bez tej wady?
W naszym tekście nie ograniczymy się wyłącznie do polskiego podwórka. W myśl zasady, że taniec ma ludzi łączyć, a nie dzielić – jak również, iż stworzony został po to, żeby rozszerzać, a nie zamykać granice – oddajmy głos międzynarodowemu gremium znawców. Voilà.
Zamiast tupać ze złości – naucz się stepować.
Fred Astaire
Gdy kobieta tańczy, tworzy sztukę, a zarazem staje się bardziej zmysłowa.
Ehab Atia
Ucz się tańczyć, w przeciwnym razie nie będą aniołowie wiedzieć, co z tobą począć, człowiecze!
Aureliusz Augustyn z Hippony
Umiłowanie w tańcu było pewnym krokiem w kierunku zakochania się.
Jane Austen
Taniec jest metaforą myślenia właśnie z tego względu, że za pomocą środków cielesnych pokazuje, że myślenie, pod postacią swego zdarzeniowego pojawienia się, wymyka się wszelkiej preegzystującej wiedzy.
Alain Badiou
Pewnik filozofii polskiej: tańczę, więc jestem.
Jan Baudouin de Courtenay
Historia tańca sięga dalej, niż zaczyna się jakakolwiek historia. Można powiedzieć, że ludzie tańczą prawie tak długo, jak długo w ogóle są ludźmi. Wszystko, co działo się przedtem, jest już trochę za bardzo skomplikowane.
David W. Barber
Graliśmy im do tańca, bo gdy tańczysz, nie możesz umrzeć, i czujesz się jak Bóg. I graliśmy ragtime, bo to jest muzyka, przy której Bóg tańczy, gdy nikt go nie widzi.
Alessandro Baricco
Nie próbuję tańczyć lepiej niż ktokolwiek inny. Próbuję tańczyć lepiej niż ja sam.
Mikhail Baryshnikov
Nikt nie urodził się tancerzem. Musisz tego chcieć bardziej niż czegokolwiek innego.
Mikhail Baryshnikov
Nie interesuje mnie, jak się ludzie poruszają, ale co ich porusza.
Pina Bausch
Tańczcie, tańczcie, inaczej jesteśmy zgubieni.
Pina Bausch
Najpierw tańcz. Myśl później. Taka jest naturalna kolej rzeczy.
Samuel Beckett
Dla mnie wejście w ruch to wejście w medytację.
Maurice Béjart
Kto zakosztuje tańca, nigdy go nie zdradzi.
Maurice Béjart
Taniec jest sportem wszechstronnym.
Maurice Béjart
Taniec to jedna z rzadkich dziedzin działalności ludzkiej, gdzie człowiek zaangażowany jest całkowicie: ciałem, duszą i umysłem.
Maurice Béjart
Jeśli chcesz kochać się z kobietą, zrób to w sypialni. Jeśli chcesz ją uwieść, zrób to w tańcu.
Anne Bishop
Taniec to nie tylko liczenie stopni w arabesque albo ile piruetów zdoła zrobić tancerz. To sztuka, w której trzeba znaleźć równowagę między wieloma rzeczami; równowagę, w której znajdzie się siebie i wrodzone możliwości.
Roberto Bolle
Balet to nie technika, ale droga ekspresji, która jest bliżej wnętrza człowieka niż cokolwiek.
George Borodin
Kiedy tańczę nie mogę oceniać, nienawidzić, nie mogę się oddzielić od życia. Mogę tylko być wesoły i pełny chęci do tańca.
Hans Bos
Taniec to nie układ figur, żeby się go nauczyć, trzeba go pokochać.
Auguste Bournonville
Czymże jest w końcu nasze życie, jeśli nie wielkim tańcem, w którym każdy próbuje ustalić przy zastosowaniu reguł waldopiańskich najlepszy z możliwych kursów wymiany, używając do tego celu umysłu i seksu, gustu i ubiorów?
Malcolm Stanley Bradbury
Wszystko co chcesz powiedzieć można wyrazić tańcem, wtedy jest to proste i łatwe.
Heywood Broun
Jedna rzecz, która może zaćmić twoje problemy, to taniec.
James Brown
Ciało w tańcu oddaje najlżejsze drgnienia serca, wyraża emocje w czystej formie.
Ewa Buczek
Prawdziwy taniec nie może odcinać się od zwykłego człowieka.
Ewa Buczek
Sztuka taneczna jest chyba najbardziej bezpośrednim wykładnikiem temperamentu człowieka i związanego z tym oblicza jego życia.
Ryszard Bukowski
Do tańca potrzebne są dwie nogi, dwie ręce, ale przede wszystkim głowa.
Jonathan Burrows
Nietzsche powiedział, że czasem dochodzimy do momentu, w którym robi się tak źle, że można uczynić tylko jedno z dwojga – śmiać się albo oszaleć. Dzisiaj trzecią możliwością jest taniec.
Jonathan Carroll
O tańcu nie da się pisać […] taniec trzeba tańczyć.
Paulo Coelho
Podczas każdego tańca, któremu oddajemy się z radością, umysł traci swoją zdolność kontroli, a ciałem zaczyna kierować serce.
Paulo Coelho
Przeklęci niech będą ci, którzy nie tańczą i przeszkadzają tańczyć innym!
Paulo Coelho
Taniec jest jedną z najdoskonalszych form kontaktu z nieskończoną inteligencją.
Paulo Coelho
W tańcu możesz sobie pozwolić na luksus bycia sobą.
Paulo Coelho
Ciężko było przestać wierzyć, że kwiat może być piękny bez celu, ciężko przyjąć, że można tańczyć w ciemnościach.
Julio Cortázar
Uważam, że taniec zawsze zawiera cztery sztuki: muzykę, choreografię, malarstwo i literaturę.
George de Cuevas
Nikt nie tańczy na trzeźwo, chyba że oszalał, ani w samotności, ani na przyjęciu skromnym i przyzwoitym.
Cyceron
Taniec to nieme wyznanie miłosne.
Fiodor Dostojewski
Taniec jest ostatnią drogą życia. W tańcu wszystkie drogi się zbiegają.
Jean Dubuffet
Prawdziwy taniec jest objawieniem energii świata poprzez medium ludzkiego ciała.
Isadora Duncan
U kołyski teatru stał taniec i pierwszym aktorem był tancerz.
Isadora Duncan
Tancerze są atletami Boga.
Albert Einstein
Taniec jest najwznioślejszą, najbardziej wzruszającą, najpiękniejszą ze wszystkich sztuk, bo nie jest tylko prostą interpretacją czy wyobrażeniem życia. Jest samym życiem.
Havelock Ellis
Słowo "taniec" występuje we wszystkich językach europejskich w podobnym brzmieniu: "danza", "dance", "tanz", i pochodzi z pnia "tan", który w sanskrycie oznacza "napięcie". Tańczyć – to odczuwać i wyrażać jak najbardziej intensywnie stosunek człowieka do przyrody, do społeczeństwa, do przyszłości, do bogów.
Roger Garaudy
Tańczyć – to przede wszystkim określać współdziałanie człowieka i przyrody, to uczestniczyć w kosmicznym ruchu i w panowaniu nad nim.
Roger Garaudy
Każdy taniec jest odkryciem nas samych.
Martha Graham
Kiedy tancerz tańczy, ziemia pod nim jest święta.
Martha Graham
Ludzie pytają mnie dlaczego wybrałam taniec. To nie ja wybrałam. Zostałam wybrana przez taniec i tak wiodę całe swoje życie.
Martha Graham
Nikt nie dba o to, czy potrafisz dobrze tańczyć. Po prostu wstań i tańcz.
Martha Graham
Taniec jest odzwierciedleniem naszego ciała, czasem zabawy, czasem bólu.
Martha Graham
Taniec jest ukrytym językiem duszy.
Martha Graham
Wielcy tancerze nie są świetni ze względu na swoją technikę; są świetni ze względu na swoją pasję.
Martha Graham
Tancerz, który oszczędza na każdym kroku, szybko może znaleźć się w nędzy.
Jan Gross
Taniec, mój panie, jest nie tylko przyjemnością i zabawą, nie – to ważna sprawa społeczna. Kwestia małżeństwa, na przykład, jest ściśle związana z kwestią tańca. Obecnie we Francji małżeństwo jest w upadku… statystyka tego dowodzi. Co do mnie, mam przekonanie, że dla tego mniej małżeństw się kojarzy, że ludzie mniej tańczą.
Ludwik Halevy
To przecież wyczucie rytmu raczej niż wyuczone figury czynią z kobiety dobrą partnerkę w tańcu.
Thomas Hardy
Taniec jest poezją której częścią jest świat.
Mata Hari
Taniec budzi nasze ciało oraz drzemiącą w nim moc i duszę.
Colin Harrison
Kłopot z tańcem nago polega na tym, że nie wszystko się zatrzymuje, gdy przestaje grać muzyka.
Robert Helpmann
Prawdziwi mężczyźni nie tańczą. Siedzą, pocą się i klną.
Bill Hicks
Najgorszy błąd, jaki może popełnić tancerz, to myślenie. Taniec trzeba czuć.
Michael Jackson
Poczucie humoru to po prostu zdrowy rozsądek, który tańczy.
William James
Szukając nowego, nie sposób uciec od klasyki całkowicie, od jej znakomitej techniki, która przecież szkoli i kształtuje nam i dziś tancerzy. Moje poszukiwania, eksperymentowanie było ucieczką od gotowych, stereotypowych schematów tańca klasycznego. Szły i idą w kierunku forum, którą narzucała i narzuca muzyka, temat, często też indywidualność samego tancerza.
Janina Jarzynówna-Sobczak
Na początku była primabalerina, nadziemska Sylfida, która stanęła na palcach, by być bliżej nieba.
Bogusław Kaczyński
Czas tancerza to czas motyla.
Manula Kalicka
Możesz tańczyć wszędzie; to jest piękno tańca.
Hervé Kay
Jeśli chcesz ulżyć swojemu sercu, zatańcz!
Nikos Kazantzakis
Dom jest tam, gdzie tańczysz z innymi, a taniec to życie.
Stephen King
Wielu tańczy, jak im zagrano, nie tylko w karnawale.
Józef Kolicz
Wiele razy czułem, jak taniec wspaniale oczyszcza, koi, leczy. Oczywiście może być tylko zwyczajnym ćwiczeniem fizycznym, ale może też być medytacją.
Jacek Koman
Balet pozwala na dotyk, pokonuje dystans, ale nie łamie barier intymności.
Katarzyna Krenz
Porządek rzeczy: najpierw taniec, potem cała reszta.
Katarzyna Krenz
Sala baletowa przyzwyczaja, że ciało musi być piękne.
Katarzyna Krenz
Sala baletowa – ta świątynia, gdzie wejście w zwykłych butach traktuje się jak świętokradztwo.
Katarzyna Krenz
Taniec to tajemnica. Nie wiadomo do końca, jak i kiedy budzi się w nas przeżycie wyzwalające ruch dla jego wrażenia, jeden, drugi i następne, a wszystkie naturalne i jakby bezwiedne, choć przecież w pełni świadome.
Katarzyna Krenz
Każdy człowiek jest tancerzem.
Rudolf Laban
Trzeba być atletą żeby tańczyć, ale artystą żeby być tancerzem.
Shanna LaFleur
Treści tańca nie da się opisać słowami i jest ona poznawalna intuicyjnie. Dzięki swojemu bezpośredniemu oddziaływaniu na wykonawcę i na odbiorcę taniec nabrał łatwo znaczenia magicznego i mistycznego. W ten sposób był on predysponowany do służenia magii i religii od początku dziejów.
Roderyk Lange
Według istniejących dowodów działalności człowieka z zamierzchłej przeszłości taniec pojawia się bardzo wcześnie w dziejach ludzkości jako postać poezji ujawnianej poprzez ruch. Staje się on wyrazem niewerbalnej twórczości człowieka, umożliwiając przekazywanie treści w sposób bezpośredni i dosadny.
Roderyk Lange
Życie staje się poprzez taniec czymś szczególnym, budzi w duszy człowieka pogodne poczucie wolności i błogą świadomość jakiejś przemożnej energii, która zdaje się nas unosić w powietrzu.
Gerardus van der Leeuw
Kongres nie postępuje naprzód, ale tańczy.
Charles-Joseph de Ligne
Nie przestaję tańczyć. Może nie każdy krok jest prawidłowy, jednak tańczę z całego serca.
Jennifer Lopez
Istota tańca polega na tym, by wiernie wyrażał i przedstawiał nasze przeżycia duchowe i plastycznie uzmysławiał to, co jest dla nas tajemnicze.
Lukian z Samosat
Taniec nie tylko bawi, ale daje pożytek, kształci i uczy. Oswaja nas z widokiem pięknych form i roztacza przed nami świat czarujących dźwięków. Łączy harmonijne piękno duchowe i piękno cielesne. W ten sposób rozwija i kształci smak.
Lukian z Samosat
Gdy uszy słyszą muzykę ciało tańczy.
Natalia Makarova
Jak ślicznie, lekko, tańczysz pan!
Adam Mickiewicz ["Dziady", część III]
Muzyka i taniec to dwie sztuki, które mają ścisły związek.
Molier
Czy wiesz, ile trzeba było odwagi, żeby zatańczyć tango?
Sławomir Mrożek
Prawdziwego mężczyznę właśnie po tym poznać, jak tańczy tango.
Wiesław Myśliwski
W tangu o wszystkim się zapomina, wszystko przestaje boleć, tylko by się tańczyło, tańczyło.
Wiesław Myśliwski
Powinniśmy rozważyć każdy stracony dzień, w którym choć raz nie tańczyliśmy.
Friedrich Nietzsche
Tańca pod żadną postacią nie można wykluczyć z zakresu jakiegokolwiek szlachetnego kształcenia: tańczyć nogami, ideami, słowami i – czyż trzeba jeszcze dodawać umiejętność tańca piórem?
Friedrich Nietzsche
Uwierzyłbym tylko w takiego boga, który potrafi tańczyć.
Friedrich Nietzsche
W górę serca, dobrzy tancerze, wysoko!
Friedrich Nietzsche
Nikt nie zajmuje całego swojego ciała tak, jak robią to wielcy tancerze.
Amélie Nothomb
Po prostu słucham muzyki – a ciało reaguje.
Karolina Nowakowska
Język, taniec i muzyka są pomyślane jako trzy równie ważne formy ekspresji.
Carl Orff
Taniec to tworzenie rzeźby, która jest widoczna tylko przez chwilę.
Erol Ozan
Czuję nieustanną potrzebę tańczenia. To najczystszy sposób wyrażania wszystkich emocji, cieleśnie i duchowo. To czyste szczęście.
Anna Pavlova
Tancerz tańczy, bo w jego żyłach tańczy krew.
Anna Pavlova
Taniec to sposób na zachowanie zdrowego rozsądku w świecie pełnym cierpienia i niedostatku.
Ted Petrides
Śpiewać i tańczyć to być dobrze wykształconym.
Platon
Taniec jest naturalnie niebiański i jest darem od bogów.
Platon
Taniec wpływa bardziej niż jakakolwiek inna sztuka na duszę.
Platon
Taniec to dla mnie przede wszystkim piękno.
Jacek Przybyłowicz
Musisz tańczyć tak, jakby nikt cię nie obserwował, kochać, jakbyś nigdy nie został zraniony, śpiewać tak, jakby nikt cię nie słuchał i żyć tak, jakby to było niebo na ziemi.
William W. Purkey
Trudno tego do tańca ciągnąć, kto nierad skacze.
Mikołaj Rej
Aktor współczesny powinien być jednocześnie tancerzem, znakomicie realizującym tekst i śpiewającym. Nie ma jednych środków ważniejszych niż drugie, wszystkie są połączone w jednym aktorze, dysponującym sobą.
Tomasz Rodowicz
Kiedyś taniec był erotyką, dziś jest gimnastyką.
Sydne Rome
Moją biblią jest ciało, ponieważ ciało nie kłamie. Kiedy pozwolisz swemu ciału tańczyć, natychmiast odpadną od ciebie kłamstwa i dogmaty. Taniec jest lekarstwem.
Gabrielle Roth
Moją ścieżką jest taniec.
Gabrielle Roth
Wierzę, że jeżeli wyrazisz duszę w ruchu – uzdrowi się.
Gabrielle Roth
Tańcz, kiedy jesteś zraniony. Tańcz, kiedy zrywasz opatrunek. Tańcz w środku walki. Tańcz we własnej krwi. Tańcz, gdy jesteś całkowicie wolny.
Rumi
To jest prawdziwie neapolitańska uroczystość, mój książę, tańczymy na wulkanie.
Narcise-Achille de Salvandy
Nie ma słów na opisanie bezbrzeżnej radości, umiłowania życia, oczarowania istnieniem, które spływają na tańczącego człowieka.
Trudi Schoop
Taniec jest wertykalnym wyrazem horyzontalnego pragnienia, legalizowanego przez muzykę.
George Bernard Shaw
Balet jest duchowym tworzywem, ucieleśnieniem myśli w ruchu.
Igor Shevelev
W pięknym tańcu jak w życiu: nie ma czasu na zbędne ruchy.
Jadwiga Skibińska-Podbielska
Kontakt, improwizacja to zmaganie się z siłami fizycznymi i zmaganie się ze sobą nawzajem, na poziomie cielesnym i psychicznym. W działaniach tancerzy obserwujemy naturę ludzką w mikroskali: w ruchu, w bezruchu, w emocjach, dylematach, niepokojach i wirtuozerii. Wszystko to można dostrzec w wyjątkowo nielinearnej i pozanarracyjnej formie.
Nancy Stark Smith
Jeżeli ten taniec ma być odpowiedzią na podstawowe pytania, ma łączyć i tych dobrych, i złych, to ten taniec musi czymś być, stać się raczej stanem psychicznym niż jedynie formą taneczną. Szukanie tego, z czego taniec się rodzi, tego, że człowiek w tańcu pokazuje całe swoje wnętrze, jest bardzo dużym wyzwaniem dla aktorów.
Ondrej Spišák
Dzieci: tańczą, zanim nauczą się, że istnieje coś, co nie jest muzyką.
William Stafford
Balet to coś więcej niż taniec. To sposób życia, duch, cząstka duszy, religia.
Danielle Steel
Jedni łatwo uczą się tańca, inni gry na skrzypcach, a jeszcze inni tańczyć tak, jak im zagrają.
Eugeniusz Szulborski
Taniec jest odzwierciedleniem naszego ciała, czasem zabawy, czasem bólu.
Tomasz z Akwinu
Taniec jest jak napad na bank, liczy się każda sekunda.
Twyla Tharp
Ta celebracja ciała, uczta dla naszych dusz, daje światło i radość.
Paul Valéry
Żadnej zewnętrzności! Tancerka nie ma nic poza sobą... Nic nie istnieje poza systemem, który tworzy przez swoje działanie.
Paul Valéry
Źle się tańczy, gdy solista śpiewa.
Jerzy Waldorff
Śnij w kręgach. Tańcz w ciszy. Wsłuchaj się w wewnętrzny rytm życia. Tonąc w niegaszonym wapnie, łaknij. Nie ustawaj w walce, nie zatrzymuj w tańcu, bo nie usłyszysz muzyki.
William Wharton
Czytajmy i tańczmy; te dwie rozrywki nigdy nie zaszkodzą światu.
Wolter
Taniec jest sztuką, ponieważ ma zasady.
Wolter
Jak każda sztuka tak i taniec jest pewną formą medytacji, ale tylko wtedy, kiedy tancerz naprawdę w nim uczestniczy zapominając o świecie zewnętrznym.
Bernard Wosien
Taniec wychowuje człowieka. Pomaga osiągnąć równowagę i oswobodzenie, uskrzydla fantazję, odpręża i rozluźnia.
Bernard Wosien
Życie jest ruchem.
Bernard Wosien
Taniec – tak jak ja go rozumiem – nie dąży do zmiany czy klonowania ciała według jakiegoś wzorca, lecz kształtuje się według prawdy o ludzkim ciele – tutaj również wada może być atutem. Ja sama zawsze próbuję traktować ją jako walor – nie ma złej figury, są różne.
Ewa Wycichowska
Taniec wymaga przede wszystkim świadomości ciała i ruchu oraz niewstydzenia się tego wszystkiego, co jest ludzką sprawą. W tańcu ciała się używa, jest narzędziem. Jednak tancerz, pokazując, co robi ze swoim ciałem – pokazuje, kim jest, a nie jak wygląda.
Ewa Wycichowska
W tańcu od początku fascynowała mnie prawda o człowieku, jego odczuciach, wyglądzie, czyli akceptacja rzeczywistego obrazu ciała i obrazu ruchu, który tańcem został obnażony.
Ewa Wycichowska
Bibliografia
- Zygmunt Gloger, "Encyklopedia staropolska", Wiedza Powszechna, Warszawa 1985
- Aleksander Brückner, "Słownik etymologiczny języka polskiego", Wiedza Powszechna, Warszawa 1985
- Joachim Glensk, "Współczesna aforystyka polska". Antologia 1945-1984", Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1986
- Czesława i Joachim Glenskowie, "Myślę, więc jestem. Aforyzmy, maksymy, sentencje", Antyk, Kęty 1996
- Danuta i Włodzimierz Masłowscy, "Aforyzmy polskie", Antyk, Kęty 2001
- Danuta i Włodzimierz Masłowscy, "Księga aforyzmów świata", Antyk, Kęty 2000
- Danuta i Włodzimierz Masłowscy, "Wielka księga myśli polskiej. Aforyzmy, przysłowia, sentencje", KDC, Warszawa 2005
- Literatura piękna