W 2014 roku na niemal wszystkich kontynentach odbędą się prestiżowe międzynarodowe wystawy, których odsłony odbywają się co dwa lata. W Ameryce Południowej odbędzie się drugie najstarsze biennale na świecie (pierwszym jest impreza w Wenecji) – 31. Biennale w São Paulo (2.09-7.12), na którym znajdzie się szeroka prezentacja dzieł czołowego artysty neoawangardy polskiej, Edwarda Krasińskiego.
Wędrujące po całej Europie Manifesta (28.06-31.10) w tym roku odbędzie się w Sankt Petersburgu (10 edycja). Na obszernej wystawie w Ermitażu, jednym z największych rosyjskich muzeów, swoje prace zaprezentują m.in. Paweł Althamer.
Agnieszka Polska "The Forgetting of Proper Names", fot. dzięki uprzejmości artystki
Największym wydarzeniem w rejonie Azji i Pacyfiku będzie Biennale w Sydney (21.03-9.06), którego 19. edycja poświęcona wyobraźni nosi tytuł "You Imagine What You Desire". W Australii Hubert Czerepok powtórzy swój performans "Let’s Change It All" – z dziećmi w roli protestujących o swoje sprawy, m.in. żeby wakacje trwały dłużej i lody były za darmo. Sytuację strajku i towarzyszącą mu bezczynność odtworzy również Agnieszka Polska w swoim wideo "How the Work is Done". Z Polski zaproszono także Agnieszkę Kalinowską oraz Normana Leto.
W tym roku odbywa się także 8. Berlin Biennale (29.05-3.08), którego kuratorem dwa lata wcześniej był polski artysta i jeden z głównych przedstawicieli sztuki krytycznej – Artur Żmijewski. Z kolei w Korei, na 10. Gwangju Biennale (5.09-9.11), swoje prace zaprezentuje Cezary Bodzianowski.
Rok Polski w Turcji
"Nose Twister", 2014, wizualizacja pracy Slavs and Tatars na wystawie "Neighbours" w Stambule
W 2014 największa inwazja polskich artystów nastąpi w Turcji. Niezwykle bogaty program prezentujący nadwiślańską kulturę odbędzie się w ramach obchodów 600-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy tymi dwoma krajami. Organizatorem wszystkich wydarzeń jest Instytut Adama Mickiewicza.
W programie znalazły się m.in. międzynarodowa wystawa "Neighbours – Contemporary Narratives from Turkey and Beyond" w Istanbul Museum of Modern Art, na której polsko-amerykański kolektyw Slavs and Tatars pokaże jedną ze swoich najnowszych instalacji "Nose Twister". Kolejne prezentacje sztuki dawnej i współczesnej zaplanowano w najważniejszych instytucjach kultury w Stambule, m.in.: Sabanci Museum i Pera Museum, jak również w Ankarze, Izmirze oraz Bursie.
Przyczytaj więcej o programie kulturalnym w Turcji
Nowy Jork
Paweł Althamer "Wenecjanie", 2013, fot. Jens Ziehe, Berlin, dzieki uprzejmości Fundacji Galerii Foksal
Po zeszłorocznym sukcesie polskich artystów na nowojorskiej Performie, ten rok również zapowiada się interesująco. W New Museum otworzy się pierwsza amerykańska retrospektywa Pawła Althamera, przygotowana przez Massimiliano Gioniego – kuratora Biennale Sztuki w Wenecji w 2013. Na wystawie "The Neighbors" (12.02-20.04) znajdzie się nie tylko przegląd najważniejszych prac z ostatnich dwudziestu lat twórczości artysty, będą miały miejsce także działania zapraszające mieszkańców Nowego Jorku do uczestnictwa – warsztat rzeźbiarski oraz nowa odsłona "Kongresu Rysowników", na którym wyraża się opinie poprzez wspólne rysowanie i malowanie.
Przeczytaj więcej o wystawie Pawła Althamera w New Museum
Na początku roku w tym samym New Museum otworzy się zbiorowa wystawa "Report on the Construction of a Spaceship Module" (22.01-13.04), która zamieni przestrzeń galeryjną w symulowany statek kosmiczny. Do udziału w niej zaproszono m.in. duet KwieKulik, człowieka-legendę Pawła Freislera oraz jednego z prekursorów polskiego performansu – Krzysztofa Zarębskiego.
Edward Krasiński "Dzida", 1963 -1964, fot. dzięki uprzejmości Fundacji Galerii Foksal
Z kolei prace Edwarda Krasińskiego znajdą się na otwieranej w marcu wystawie w The Jewish Museum. "Other Primary Structures" (14.03-3.08) przywołuje ekspozycję z 1966 roku, która miała miejsce w tym samym muzeum i która uważana jest za pierwszą wystawę oficjalnie powołującą do życia minimal art.
W galeriach prywatnych polscy artyści także zaznaczą swoją obecność. Prezentowana w ubiegłym roku na wystawie w Galerii Foksal monstrualna rzeźba Honzy Zamojskiego znajdzie się w Andrew Kreps (17.01-15.02). Monika Sosnowska, której najnowsza monumentalna rzeźba "Market" pokazywana jest obecnie w Perez Art Museum w Miami, jesienią otworzy wystawę w Hauser&Wirth.
Paryż
Angelika Markul "Bambi w Czarnobylu", 2013, fot. Bartosz Górka, dzięki uprzejmości artystki / Muzeum Sztuki w Łodzi
W Palais de Tokyo, w ramach cyklu "L'État du Ciel" swoją indywidulną prezentację będzie miała Angelika Markul. Na wystawie "Terre de départ" (14.02-07.09) artystka pokaże prace poświęcone działaniom nieokiełznanych sił natury w skażonej promieniotwórczo strefie w Czarnobylu oraz w spustoszonej falą tsunami Fukushimie. Będą to m.in. "Bambi w Czarnobylu" oraz "Gardziel Diabła".
Przed wakacjami w tym paryskim „anty-muzeum“ odbędzie się także nowy projekt Agnieszki Kurant.
W Galerii Progress odbędzie się indywidualna wystawa Kamy Sokolnickiej "Troubles du sommeil" (23.01-15.03) oraz prezentacje prac wideo (16.01) m.in. Agnieszki Brzeżańskiej i Agnieszki Kalinowskiej.
Niecałe dwie godziny jazdy pociągiem od Paryża, w Maison de la Photographie w Lille (6.02-1.03), kolejną odsłonę będą miały "Owalne Gabinety" Mikołaja Grospierre’a. Praca ta znalazła się w naszym rankingu 12. najważniejszych dzieł powstałych w 2013 roku.
Londyn
plakat do wystawy "Die Traumdeutung" Mirosława Bałki, fot. dzięki uprzejmości artysty
W Londynie będzie miała miejsce premiera nowego projektu "Die Traumdeutung" Mirosława Bałki, w ramach którego odbędą się wystawy w dwóch miejscach – w White Cube Mason's Yard (od 20.03) oraz w Freud's Museum (od 18.03).
Na wystawie zbiorowej "Play what’s not there" w Raven Row znajdą się prace Edwarda Krasińskiego. Natomiast w Hayward Gallery na wystawie “The Human Factor. Uses of the Figure in Contemporary Sculpture” (10.06-31.08) – Pawła Althamera.
Na sąsiedniej wyspie Zjednoczonego Królestwa, na południu Irlandii, odbędzie się solowa wystawa Wilhelma Sasnala zatytułowana "Take Me to the Other Side" (18.04-21.09). W przestrzeniach Lismore Castle Arts malarz zaprezentuje nowe obrazy, rysunki oraz filmy nawiązujące do ilustracji z baśni Andersena.
Nad Jordanem, Gangesem i Jangcy
Alina Szapocznikow "Deser III", 1971, poliester barwny, porcelanowa waza, 18 x 24 x 25 cm. Z kolekcji Piotra Stanisławskiego, fot. Roland Schmid., fot. WIELS
W Tel Aviv Museum of Art zaplanowano indywidualną wystawę polskiej rzeźbiarki żydowskiego pochodzenia – Aliny Szapocznikow. Na ekspozycji "Body Traces" (7.02-31.05) zostaną zaprezentowane prace odwołujące się do jej osobistego doświadczenia wieloletniej walki z nieuleczalną chorobą, odzwierciedlające przemiany zachodzące w ludzkim ciele.
W Izraelu zostanie także zaprezentowana wystawa powstała w wyniku współpracy Zbigniewa Libery z izraelskim artystą Roee Rosen'em, której premierowa odsłona będzie miała miejsce w Galerii Labirynt w Lublinie. Rok 2014 to dla Libery jednak przede wszystkim czas premiery jego debiutu fabularnego pod roboczym tytułem "Walser".
Katarzyna Kozyra z Maestrem między "Koncertami na fasadzie", Kunsthalle Wien, Wiedeń 2005., fot. M. Greber, dzięki uprzejmości Zachęty Narodowej Galerii Sztuki
W Indiach, w New Delhi Katarzyna Kozyra weźmie udział w wystawie zbiorowej w ramach projektu Insert. W Dubaju z kolei Slavs & Tatars będzie miał swoją solową wystawę w galerii The Third Line – "Language Arts" (17.03-17.04). Kolektyw ten będzie także pełnił rolę kuratorów na tegorocznych targach Art Dubai: Marker 2014.
Muzeum Sztuki w Łodzi przygotowuje z kolei prezentację "The state of Life: Polish Contemporary Art within the Global Circumstance" w Chińskim Muzeum Narodowym (NAMoC) w Pekinie, której kuratorem jest Jarosław Lubiak.
A poza tym…
Widok z wystawy Konrada Smoleńskiego "Everything Was Forever, Until It Was No More" w Pawilonie Polskim na 55. Biennale w Wenecji, 2013, fot. Bartosz Górka / Zachęta Narodowa Galeria Sztuki
Konrad Smoleński, który w zeszłym roku reprezentował Polskę na 55. Biennale w Wenecji, otworzy indywidualną wystawę w Kunsthalle Winterthur (15.06-27.07). Z kolei instalacja z Pawilonu Polskiego zostanie przeniesiona do Centre PasquArt (od 06.07) nad szwajcarskim jeziorem Bienne. Artysta weźmie także udział w wystawie zbiorowej "Booster. Art sound machine" w niemieckim Museum Marta Herford (15.02-01.06).
Zbigniew Libera "Lego. Obóz koncentracyjny", 1996, pudełko z klockami Lego, fot. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
Temat Holokaustu jest wciąż chętnie podejmowany i przez artystów, i przez instytucje kultury. Tym razem w Roskilde w Danii, Museum of Contemporary Art organizuje wystawę poświęconą tematyce Zagłady w sztuce. Artyści zaproszeni do udziału w "Black Milk – Holocaust in Contemporary Art" (18.01-27.04) w swoich pracach pokazują, dlaczego i w jaki sposób ten temat jest wciąż obecny, jest historyczną traumą i symbolem zbrodni przeciwko ludzkości. Na wystawie zostanie pokazane "Lego" Zbigniewa Libery oraz prace m.in. Mirosława Bałki, Piotra Uklańskiego i Artura Żmijewskiego.
Artur Żmijewski, kadr z filmu "80064", 2004, fot. dzieki uprzejmości Fundacji Galerii Foksal
Żmijewski weźmie także udział w wystawach: "World in Collision" na Adalaide Festival w Australii (27.02-6.04), w Lulea Konsthalle w Szwecji (8.03-13.04) oraz "1814 Revisted – The Past is still Present" w Akershus Kunstsenter w norweskim Lillestron (10.05-14.09).
"America Is Not Ready For This" Karola Radziszewskiego, którego premiera miała miejsce w zeszłym roku w Muzeum Współczesnym Wrocław, zostanie pokazany na solowej wystawie w Centrum Sztuki Współczesnej FUTURA w Pradze (od 21.01). Film poświęcony podróży Natalii LL do Nowego Jorku w latach 70. składa się z wywiadów z osobami, które w tamtym czasie spotkała artystka, m.in. z Vitem Acconcim, Carolee Schneemann i Mariną Abramović. Radziszewski bierze udział także z wystawie zbiorowej "The Emperor's New Apparel" w Karlin Studios w Pradze (15.01-09.02). Tam pokazuje pracę "Fag Fighters", w której powołuje do życia gejowski gang… rozpoznawalny po różowych kominiarkach uszytych przez babcię artysty.
Karol Radziszewski "Fag Fighters", 2007, fot. dzięki uprzejmości artysty
W Stuttgarcie, w galerii Parrotta Contemporary Art odbędzie pierwsza odsłona projektu "Somewhere Between" (24.01-8.03), na który składa się wystawa Mateusza Szczypińskiego (druga odsłona to prezentacja Benjamina Bronniego w Lokalu_30 w Warszawie).
Mateusz Szczypiński "Krzyżówka", 2013, collage, fot. dzięki uprzejmości Lokalu_30
Przeczytaj nasz wybór powieści napisanych przez polskich twórców, m.in. Wojciecha Bruszewskiego, Władysława Strzemińskiego i Witkacego.
W Sztokholmie otworzy się międzynarodowa wystawa "Decade of Revolt” (8.03-18.05) poświęcona rewolucyjnym czasom końca lat 60. i początku 70. Do Kulturhuset Stadsteatern zaproszono artystów, którzy byli częścią niezwykłego rozwoju sztuki w tamtym okresie, m.in. Marinę Abramovic, Valie Export, Josepha Beuysa, Zofię Kulik, Bruce'a Naumana i Ryszarda Waśko.
Autorka: Agnieszka Sural, 14.01.2014