Do filii "Gazety Poznańskiej" pisał reportaże interwencyjne. W 1957 roku obronił pracę magisterską o Brunonie Jasieńskim.
Twórczość: erudycja i językowy wigor
Czyta eseje o kulturze ludowej autorstwa Stanisława Czernika, jednego z najwspanialszych chłopów "trzymających pióro". W połowie lat trzydziestych minionego wieku osiadł on w rodzinnych stronach Pilota. I choć miejscowi czytali "Gazetę Ostrzeszowską", w porozumieniu z miejscowym notariuszem zaczął wydawać także słynny miesięcznik "Okolica Poetów". Jak pisał Pilot w "Nowym mateczniku":
W owym momencie Ostrzeszów stał się bez wątpienia miastem o największej liczbie tytułów gazet na głowę mieszkańca, a mój mateczny kraj – zaściankiem o najgęstszej sieci informacyjnej w Europie.
W 1962 roku Marian Pilot zadebiutował zbiorem opowiadań "Panny szczerbate". I choć na studiach nie przyznawał się do swojej wiejskości: "ciemnoty, głupoty, gnoju i gnojówki, beznadziejnej biedy i beznadziejnej roboty", będzie odtąd konsekwentnie współtworzył literacki nurt chłopski. Bogdan Rogatko pisał w "Małym słowniku pisarzy polskich" (cz. II, Warszawa 1981):
Ukazując w sposób stylizowany na wzór gawędziarsko-przypowiastkowy obraz polskiej wsi współczesnej, pisarz zwraca uwagę nie tyle na specyfikę stosunków społecznych czy obyczajowych, co na osobliwość psychiki jej mieszkańców, którzy strzegą swego wnętrza jak najświętszej tajemnicy. Malownicza proza Pilota odznacza się subtelnym widzeniem świata, pełnym humoru i dowcipu.
Po studiach w 1958 roku rozpoczął pracę w dziale kulturalnym PAP, następnie w redakcji "Wiadomości Filmowych" (1958–1960) i w "Na przełaj" (1960–1967) jako kierownik działu kulturalnego. W 1967 roku został członkiem Związku Literatów Polskich. W latach 1967–1978 był kierownikiem działu prozy "Tygodnika Kulturalnego". W 1972 roku wstąpił do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Od grudnia 1981 roku pracował w redakcji filmów fabularnych Telewizji Polskiej, a od grudnia 1982 roku – w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej jako główny specjalista w zakresie literatury pięknej. Był członkiem Rady Nadzorczej TVP w latach 2003–2006.
Z okazji nominacji do Nagrody im. Władysława Reymonta w 2010 roku rekomendowali pisarza koledzy literaci. Według Józefa Hena
Marian Pilot to autor, który łączy tematykę plebejską z wyrafinowaną formą i świetnym, bardzo twórczym językiem.
Janusz Krasiński:
Walorem pisarstwa Mariana Pilota jest językowy wigor i niebanalna erudycja, stosowane z ogromną zręcznością formy stylizacyjne: parodia, groteska, pastisz, aluzja. Walory pisarstwa Mariana Pilota sytuują go razem z wywodzącymi się z chłopów wybitnymi pisarzami: Julianem Przybosiem, Stanisławem Piętakiem, Tadeuszem Nowakiem, Edwardem Stachurą.
Sergiusz Sterna–Wachowiak, prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich:
Pilot jest w ogóle wspaniałym słowotwórcą, a także tropicielem i ożywicielem jedynych, rzadkich, zapomnianych, choć przepięknych polskich (i słowiańskich) słów.