Opowieści z peryferii i z zatopionego Gdańska. Na co czekamy w sztuce w 2020 roku
Wielkie powroty, nowe nazwiska, a nawet nowe muzea. W 2020 roku czekają nas wyczekiwane retrospektywy gwiazd polskiej sztuki i nowe spojrzenia na popularne tematy ekologii czy regionalnej tożsamości.
Idzie nowe
Nadchodzi dobry sezon dla debiutantów, przed którymi instytucje coraz chętniej otwierają drzwi. Dwójka obiecujących młodych twórców, malarz Konrad Żukowski z Krakowa oraz specjalizująca się w nadawaniu obrazkom z internetu materialnej formy Wiktoria Walendzik ze Szczecina, 1 lutego zaprezentuje wspólną wystawę w Gdańskiej Galerii Miejskiej zatytułowaną "Idź na całość". Indywidualną wystawę w GGM otworzy z kolei 3 lipca Marek Wodzisławski, niedawny absolwent ASP w Katowicach, łączący w swoich pracach wisielczy humor i ornitologiczne fascynacje, wyróżniony przez galerię w ostatniej edycji konkursu na najlepsze dyplomy uczelni artystycznych.
Format wyświetlania obrazka
standardowy [760 px]
Bezimienny, "Jagody" 40x40, olej na płótnie, fot. dzięki uprzejmości Galerii Komputer
Konkursy pozostają podstawowym narzędziem odławiania talentów z całej ławicy corocznych absolwentów akademii sztuk pięknych, ale nie wszyscy zadowalają się oczekiwaniem na ich wyniki. Sprawy w swoje ręce bierze Trafostacja Sztuki w Szczecinie, która w tym roku uruchomi nowy cykl wystaw pod tytułem "headshots", kuratorowany przez Darię Grabowską i Andrzeja Witczaka. W jego ramach indywidualne pokazy zrealizują w szczecińskiej miejskiej galerii artyści do tej pory szerzej nieznani. Cykl otworzy 9 stycznia wystawa malarza Marcina Krawczyka "To nie jest kraj dla miłośników detali".
Jednym z ciekawszych debiutów w ostatnim czasie jest też Bezimienny – autor obrazów bazujących na kultowej w Polsce serii gier "Gothic", przerabiający trącące myszką rozpikselowane tekstury na wirtuozerskie malarstwo. Jego pierwszą indywidualną wystawę zobaczymy w lutym w Galerii Komputer w Warszawie.
Pionierzy posthumanizmu i śmierć w hipisowskiej komunie
Debiuty debiutami, ale w końcu najbardziej lubimy piosenki, które już słyszeliśmy, a jeszcze lepiej w połączeniu z nowymi hitami ulubionych artystów. W tym roku zobaczymy więc także szereg świetnie zapowiadających się retrospektyw. 18 czerwca w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie otworzy się przekrojowa wystawa Agnieszki Polskiej. By zobaczyć ostatnie głośne prace artystki, trzeba było z reguły wybrać się na wycieczkę do Berlina, tym bardziej cieszy więc fakt, że nad Wisłą nie tylko nadrobimy realizacje Polskiej z poprzednich paru lat, ale też zobaczymy szereg nowych prac, z pierwszym pełnometrażowym filmem artystki na czele. Polska będzie w nim snuć fantazję o ostatnich godzinach z życia R. M. Fassbindera w hipisowskiej komunie w Monachium.
Mamy też dobre wieści dla fanów Moniki Sosnowskiej. 8 maja otworzy się jej retrospektywa w Zachęcie, kuratorowana przez Marię Brewińską, a już w lutym zobaczymy indywidualną wystawę rzeźbiarki w lubelskiej Galerii Labirynt. Na fali sztuki ekologicznie zaangażowanej retrospektywy doczekają się również działający w duecie od ponad dwudziestu lat Tatiana Czekalska i Leszek Golec. Pionierzy posthumanistycznej perspektywy w polskiej sztuce od lat pokazują w galeriach między innymi prace współtworzone przez zwierzęta, jak nowożytna drewniana rzeźba nieznanego autora, przez dekady metodycznie podgryzana przez korniki. Podsumowująca ich dotychczasowy dorobek wystawa "Catering dla najdłużej przebywających w galerii gości" otworzy się 24 stycznia w Galerii Miejskiej Arsenał w Poznaniu.
Format wyświetlania obrazka
standardowy [760 px]
Teresa Tyszkiewicz, kadr z filmu "Oddech", fot. dzięki uprzejmości artystki
Z kolei monumentalną retrospektywę Teresy Tyszkiewicz, obejmującą cztery dekady aktywności artystki i cały formalny przekrój jej prac, od "obrazów szpilkowych" po performanse dokamerowe, zaprezentuje 13 marca Muzeum Sztuki w Łodzi. Kuratorowana przez Zofię Machnicką wystawa zgromadzi ponad setkę prac Tyszkiewicz, w tym wiele nigdy wcześniej nie wystawianych.
Festiwal w zatopionym mieście
Na retrospektywie Czekalskiej i Golca nie kończą się tegoroczne propozycje dotykające kwestii ekologicznych. Najgorętszy – nomen omen - temat ubiegłego roku w 2020 nie schodzi z agendy. Z historycznej perspektywy ugryzie go warszawska Fundacja Arton, skupiona na badaniu i wystawianiu rodzimej neoawangardy. Zaplanowana na luty i kuratorowana przez Julię Ciunowicz wystawa "Na świeżym powietrzu?" prezentować będzie pierwsze zaangażowane ekologicznie prace polskich artystów, realizowane podczas plenerów w latach 60. i 70. Szeroko zakrojony przegląd prac na temat środowiska naturalnego zobaczymy też w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie na otwieranej 20 marca i kuratorowanej przez Sebastiana Cichockiego i Jagnę Lewandowską wystawie "Wiek półcienia. Sztuka w czasach planetarnej zmiany".
Format wyświetlania obrazka
standardowy [760 px]
Lodowa stupa w Ladakh, fot. Sonam Wangchuk/ Ice Stupa Project, 2015
W opowieściach o zmianie klimatu dominują ponure tony i perspektywa katastroficzna, odmienne spojrzenie postanowili jednak zaproponować Piotr Sikora i Karina Kottová, kuratorzy nadchodzącej 12. edycji gdańskiego festiwalu Narracje (20-21 listopada). Dotychczasowe odsłony Narracji skupiały się na konkretnych dzielnicach miasta i historiach, jakie się w nich kryją. W "Gdańsku 2080. Kongresie futurologicznym" kuratorzy zamiast wybiegania wstecz zaproponują wycieczkę w przyszłość, do Gdańska z roku 2080, częściowo już podtopionego przez wody Bałtyku. Jednak wizja Sikory i Kottovej prezentować się będzie optymistycznie – to perspektywa przyszłości, w której katastrofę udaje się okiełznać, a ludzkie interwencje w przyrodę pomagają stworzyć stabilny ekosystem.
Nowe muzeum
Do Gdańska warto wybrać się w listopadzie tego roku z jeszcze jednego powodu. Podczas gdy w stolicy ruszyła wreszcie budowa docelowej siedziby MSN, w Gdańsku powstaje pod okiem zasłużonej trójmiejskiej kuratorki Anety Szyłak NOMUS, czyli Nowe Muzeum Sztuki, formalnie oddział gdańskiego Muzeum Narodowego. Jego otwarcie – po kilku wcześniejszych wystawach przedpremierowych – zaplanowane jest na 7 listopada, a wśród inauguracyjnych wystaw znajdzie się pokaz kolekcji NOMUS-a i wystawa "TIWI 2020", przyglądająca się inicjatywom powstającym na początku lat 90. na przecięciu trójmiejskiej sceny alternatywnej i publicznej telewizji. W ówczesnych programach takich jak "Lalamido" czy "Brzóska show" splatały się wizualne eksperymenty, fascynacja kulturą techno i surrealistyczny humor komentujący transformacyjną rzeczywistość.
Format wyświetlania obrazka
standardowy [760 px]
Daniel Rycharski, "Brama w Kurówku zbudowana z okazji 150 rocznicy zniesienia pańszczyzny", fot. dzięki uprzejmości artysty
Po świetnej zeszłorocznej wystawie w MSN Daniel Rycharski powróci z nowym projektem w elektryzującym duecie z klasykiem Władysławem Hasiorem. Otwierana 20 czerwca wystawa w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku poszukiwać będzie wspólnego nerwu w twórczości dwóch artystów, których dzieli spory dystans czasowy i przestrzenny, łączy zaś ogromna wrażliwość na tematy i motywy wizualne związane z polską wsią oraz krytyczny sznyt i podejmowanie trudnych społecznie tematów.
Rycharski, od lat rysujący w swoich pracach bogaty i zniuansowany obraz współczesnej wsi, będzie też jednym z bohaterów wystawy "Z peryferii", otwieranej 23 stycznia w Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej w Słupsku. Kuratorowana przez Edytę Wolską i Romana Lewandowskiego ekspozycja przyglądać się będzie praktyce artystów, którzy zdecydowali się na działanie poza wielkomiejskimi ośrodkami, na przedmieściach, w miasteczkach i wsiach.
Nowe spojrzenia na lokalną tożsamość
Wspomniana już Trafostacja Sztuki w Szczecinie szykuje na ten rok również dwie wystawy proponujące nowe spojrzenia na lokalną tożsamość. Perspektywę bliższą, skupioną na Ziemiach Odzyskanych, zaproponuje planowana na grudzień wystawa "Co kto sobie na swój temat wymyślił". Twórcy związani ze Szczecinem i całym regionem przyglądać się będą temu, jak zasiedlający po wojnie obce sobie tereny mieszkańcy budowali od podstaw swoją tożsamość.
Z kolei na tożsamości środkowoeuropejskiej w kuratorowanej przez siebie, zaplanowanej na październik wystawie "Die Sonne nie świeci tak jak Słońce" skupi się Jakub Gawkowski. Zamiast jednak międlonej wielokrotnie perspektywy kolapsu bloku wschodniego i transformacji, młody kurator zaserwuje nam nowatorską na gruncie sztuki perspektywę i za datę graniczną w opowieści o środkowoeuropejskiej modernizacji obierze moment wstąpienia krajów regionu do Unii Europejskiej w roku 2004.
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]