Najpiękniejsze sale balowe
Współczesne zabawy rzadko przypominają wystawne bale, jakie organizowano dawniej na dworach i zamkach. Spragnionym klimatu prawdziwie stylowych przyjęć z tańcami polecamy przegląd sal balowych, których całkiem sporo można znaleźć zarówno w zabytkowych pałacach, jak i bardziej współczesnych budowlach.
1. Zamek Krzyżtopór, Ujazd
Zamek Krzyżtopór, Ujazd, fot. Tomasz Zdrojewski / Forum Na tej sali balowej od wieków nikt nie tańczył i choć istnieje ona tylko we wspomnieniach, do dziś rozpala wyobraźnię. Zamek Krzyżtopór – gigantyczna budowla, którą postawił dla siebie Krzysztof Ossoliński w latach 1620–1644 była ponoć w tamtym czasie największą budowlą pałacową w Europie. Niedługo jednak cieszyła swoim przepychem – już w 1657 roku ogołocili ją Szwedzi; w połowie XVIII wieku gmach był już ruiną. Mimo to do dziś ekscytuje. Wśród licznych ekstrawagancji w zamku znajdowała się sala balowa o wysokości dwóch kondygnacji; towarzysząca jej sala jadalna miała podobno zamiast sufitu ogromne akwarium, dzięki czemu nad głowami gości pływały ozdobne ryby.
2. Opactwo cysterskie w Lubiążu
Sala Książęca opactwa cystersów w Lubiążu, fot. P.R.Schreyner/wikimedia.org Na terenie gmachu wzniesionego dla zakonników gmachu niekoniecznie szukamy przestrzeni na wystawne bale. Jednak Sala Książęca opactwa cystersów w Lubiążu pełniła też taką funkcję. To jeden z najcenniejszych w Polsce zabytków epoki baroku; znajduje się w zbudowanym pod koniec XVII wieku północnym skrzydle kompleksu klasztorno-pałacowego, jej dekoracje powstawały także w kolejnym stuleciu. Wśród bardzo bogatego zbioru zdobień tej ogromnej sali znaleźć można rzeźby i płaskorzeźby dłuta Franciszka Józefa Mangoldta (w tym flankujące wejście figury Murzyna i Indianina, Atlasa dźwigającego balkon muzyczny, trzy postacie cesarzy habsburskich, alegorie cnót kardynalnych czy personifikacje Europy, Azji, Ameryki i Afryki). Sklepienie sali zdobi plafon o wymiarach 24 x 14 metrów, malowany przez Christiana Bentuma i przedstawiający "Zwycięstwo Wiary katolickiej nad herezjami i niewiernymi". Bogaty program ikonograficzny sali, który opracował opat Konstanty Beyer, miał służyć wychwalaniu walorów katolicyzmu i władzy cesarzy habsburskich. Dziś w tej niezwykle bogato zdobionej, ogromnej sali odbywają się m.in. niektóre koncerty Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans.
3. Zamek w Malborku
Zamek w Malborku. Na zdjęciu: Wielki Refektarz na Zamku Średnim, fot. Ludwig Schneider/wikimedia.org Ponurzy Krzyżacy raczej nie organizowali eleganckich balów, w swojej głównej siedzibie w Malborku mieli jednak pomieszczenia, które skalą, architekturą, dekoracją doskonale się do tego nadają. Wielki Refektarz na Zamku Średnim, przez Krzyżaków używany m.in. do podejmowania gości, został zbudowany w latach 30. XIV wieku i do dziś zachował swój gotycki wygląd. To największe wnętrze na malborskim zamku (15x30x9m) oświetla 14 ostrołukowych okien, a najciekawszym elementem surowego wystroju średniowiecznej sali jest niezwykle efektowne sklepienie palmowe, podtrzymywane przez trzy smukłe kolumny.
4. Zamek Książ, Wałbrzych
Zamek Książ, Wałbrzych, fot. Kamil Cieliński/materiały Zamku Książ Historia trzeciego co do wielkości zamku w Polsce sięga XIII wieku – pierwszą budowlę w tym miejscu wzniósł piastowski książę świdnicko-jaworski Bolko I, jednak wspaniałą barokową formę budowli nadali jej właściciele z rodziny Hochbergów na początku XVIII wieku. Wtedy to w wzniesiono zamkowe skrzydło, w którym znalazła się Sala Maksymiliana, jedno z najlepiej zachowanych na Śląsku barokowych wnętrz reprezentacyjnych.
Zamek Książ, Wałbrzych, Sala Maksymiliana, fot. wirtualnykraj.pl Marmurowe kominki i kryształowe lustra to tylko jeden z wielu elementów niezwykle bogatej dekoracji tej przestrzeni. Poświęcony tematyce mitologicznej plafon jest dziełem Antoniego Feliksa Schefflera, a nad opracowaniem każdego detalu pracowali tu sztukatorzy, kamieniarze, marmoryzatorzy. Ogromną, dwukondygnacyjną salę można dziś wynająć na bal czy wesele, bo Zamek Książ jest dostępnym dla każdego hotelem.
5. Zamek Królewski w Warszawie
Sala Wielka, Zamek Krolewski w Warszawie, fot. Wojciech Krynski/Jan Morek/Forum
Tzw. Sala Wielka Zamku Królewskiego w Warszawie jest pewnie każdemu znana, bo bardzo często odbywają się tu ważne państwowe uroczystości, koncerty, konferencje. W drugiej połowie XVIII wśród złotych stiuków, lśniących kandelabrów, pod plafonem pędzla Marcella Bacciarellego król Stanisław August Poniatowski organizował tu wystawne bale i spektakle teatralne. Koncepcję wystroju liczącej 321 metrów kwadratowych powierzchni sali balowej królewskiej siedziby stworzyli w II połowie XVIII wieku Dominik Merlini i Jan Chrystian Kamsetzer. Warto dodać, że podczas powojennej odbudowy Zamku Królewskiego Sali Wielkiej udało się przywrócić jej oryginalny wygląd dzięki zachowanej dokumentacji fotograficznej.
6. Pałac na Wodzie w Warszawie
Łazienki Królewskie w Warszawie, Pałac na Wyspie, fot. Wikimedia Commons Król Stanisław August Poniatowski zapisał się w historii jako wielbiciel sztuki i kultury, organizator licznych spotkań i przyjęć honorujących twórców. Wiele z takich wydarzeń zapewne odbywało się na terenie zbudowanej przez króla parkowej posiadłości Łazienki. Architekt królewski Jan Chrystian Kamsetzer rozbudował istniejący wcześniej parkowy pawilon, zamieniając go w pałac utrzymany w stylistyce klasycystycznej. W 1788 roku powstała tu paradna Sala Balowa. O ile na Zamku Królewskim podobna przestrzeń otrzymała bogatą dekorację, o tyle w Pałacu na Wodzie wystrój sali jest bardziej stonowany, utrzymany w jasnej kolorystyce, uzupełniony przez rzeźby o tematyce antycznej oraz freski pędzla Bogumiła Plerscha. Wielkim walorem sali balowej w Łazienkach są ogromne okna, otwierające wnętrze na park.
7. Zamek w Łańcucie
Sala balowa, Zamek w Łańcucie. Na zdjęicu: koncert Małgorzaty Walewskiej, Muzycznego Festiwalu w Łańcucie, 2008, fot. Krzysztof Koch/AG Gdy w latach 1629–1642 budował go Stanisław Lubomirski, zamek w Łańcucie miał charakter obiektu obronnego (palazzo in fortezza). Pod koniec XVIII wieku ówczesna właścicielka Łańcuta, Izabella z Czartoryskich Lubomirska, zlikwidowała umocnienia i bastiony, otaczając zamek założeniem parkowo-ogrodowym. Zmieniła też znacznie wystrój wnętrz rezydencji. To wtedy na zamku powstała sala balowa, uznawana dziś za jedno z piękniejszych tego typu wnętrz w Polsce. Jej autorem jest wybitny architekt epoki klasycyzmu, Chrystian Piotr Aigner, za misterne dekoracje sztukatorskie odpowiadał Fryderyk Bauman. Eleganckie formy inspirowanej antykiem architektury uzupełnia subtelna dekoracja sztukatorska oraz monumentalne, ogromne, kryształowe żyrandole.
8. Hala Maszyn EC1, Łódź
Hala Maszyn EC1, Łódź. V Międzynarodowy Festiwal Tanga, 2015, fot. Małgorzata Kujawka / Agencja Gazeta Bal w fabryce? Dlaczego nie! Doskonale do tego nadaje się monumentalna Hala Maszyn znajdująca się w odnowionej i rozbudowanej elektrociepłowni EC1 w Łodzi. Ten zabytkowy obiekt poprzemysłowy został w ostatnich latach zmieniony w nowoczesne centrum nauki (w styczniu 2018 roku otwarto tu Centrum Nauki i Techniki) i kultury (w najbliższych latach zacznie tu działać Narodowe Centrum Kultury Filmowej czy Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej), jednak część jego przestrzeni można także wynająć na konferencję czy bankiet. Największa z nich to Hala Maszyn, której ozdobą są ogromne okna czy schody z ozdobną balustradą, a przede wszystkim wyjątkowy klimat oryginalnego wnętrza poprzemysłowego. W sali organizowane są premiery filmowe, koncerty, wystawy czasowe.
9. Międzynarodowe Centrum Kongresowe, Katowice
Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach, projekt:Jems Architekci, fot. http://jems.pl Barok, klasycyzm, złocone kandelabry i kryształowe lustra nie muszą się każdemu podobać. Miłośnicy bardziej nowoczesnych i całkiem współczesnych przestrzeni mogą wystawny bal zorganizować na przykład w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Ten wzniesiony w 2015 roku według projektu biura JEMS Architekci i obsypany nagrodami gmach służyć ma organizacji konferencji, targów, kongresów, ale i pokazów filmowych czy koncertów. Wkomponowane w teren obok ikonicznej bryły hali Spodek MCK wśród licznych przestrzeni o rozmaitym przeznaczeniu posiada także salę balową. Ma osobne wejście i foyer, a może pomieścić nawet 1000 osób. Jej surowego wnętrza nie da się porównać z barkowymi zdobieniami sal pałacowych, powinna się jednak spodobać koneserom współczesnej architektury najwyższej próby.
10. Kopalnia Soli w Wieliczce
Kopalnia Soli w Wieliczce. Na zdjęciu: bal sylwestrowy w komorze Warszawa, fot. Jacenty Dedek/Reporter/East News Nasza wyobraźnia zwykle lokuje stylowe bale w pałacowych lub zamkowych bogato zdobionych wnętrzach. Ale nie mniej efektowne przestrzenie znaleźć można także w miejscach mniej oczywistych. Wielki bal można na przykład wyprawić pod ziemią. Komora Warszawa powstała w kopalni soli w Wieliczce po tym, jak w XIX wieku wydobyto z niej 20 tysięcy ton soli. Położona 125 metrów pod ziemią sala ma 630 metrów kwadratowych powierzchni, 6,5 metra wysokości i może pomieścić nawet 700 osób. Dziś jest wynajmowana zarówno firmom, jak osobom prywatnym, łatwo tu zorganizować bal, wesele czy bankiet. Bo choć powstała dawno temu, dziś jest wyposażona w najnowocześniejszy sprzęt i instalacje z XXI wieku.