Zaś Krzysztof Demidowicz na łamach "Filmu" (1993, nr 06) pisze:
Oglądając film Chmielewskiego trudno oprzeć się wrażeniu, że główna rola została napisana specjalnie dla Kociniaka. Jeśli tak nie było, trzeba reżyserowi pogratulować wyboru wykonawcy. Takiego popisu wdzięku, brawury i poczucia humoru ani wcześniej, ani później w rodzimej komedii nie podziwialiśmy.
Umiejętność balansowania między powagą a ironią oraz dramatem a śmiesznością sprawiła, że Franka Dolasa porównywano z postacią Szwejka, zaś niezwykły wdzięk aktora w typie "słodkiego nicponia" sprawił, że okrzyknięto go "polskim Belmondem".
Pozostałe role filmowe to m.in.: inżynier Janiak u Jana Łomnickiego w "Małej ankiecie" (1970) reporter u Jerzego Gruzy w "Dzięciole" (1970), porucznik Krysiak, zastępca szefa UB u Jerzego Passendorfera w "Akcji Brutus" (1971), Adam, student szkoły filmowej, pilot wycieczki i narrator filmu u Jerzego Ziarnika w "Niebieskie jak Morze Czarne" (1971), "Nieprzytulany" u Krzysztofa Gradowskiego w "Święty Mikołaj pilnie poszukiwany" (1974), Piotr Łoboda, brat Walendowskiej u Henryka Bielskiego w "Gwieździe porannej" (1979), Lindet u Andrzeja Wajdy w "Dantonie" (1982), kamieniarz "Zgred" u Michała J. Dudziewicza w filmie "Fucha" (1983), Jul, ojciec Elizy u Marka Nowickiego w "Miłości z listy przebojów" (1984), Jan Kossakowski, treser lwów u Krzysztofa Wierzbiańskiego w "Cyrk odjeżdża" (1987), Jarek u Elżbiety Zawadowskiej-Kittel i Wojciecha Wójcika w "Trójkącie Bermudzkim" (1987), Andrzej Nowisz, ordynator szpitala w Nowych Jorkach u Pawła Trzaski w "Rififi po sześćdziesiątce" (1989), dziadek w "Smacznego telewizorku" Pawła Trzaski (1992), Protazy u Andrzeja Wajdy w "Panu Tadeuszu" (1999), Henryk Roszponka u Adka Drabińskiego w "Kalipso" (2000) i Ryszard Tomczyk, dziadek Myszki u Adama Iwińskiego w serialu telewizyjnym "Myszka Walewska" (2001).
W 1993 roku zagrał Romana - jedną z głównych ról u Janusza Majewskiego w "Skoku" (1) w "Do widzenia wczoraj", filmu składającego się z dwóch krótkich komedii o zmianie systemu politycznego w Polsce i na Węgrzech. Aktor występował też w kilku serialach telewizyjnych: zagrał niesympatyczną postać burgrabiego u Jerzego Passendorfera w filmie i serialu "Janosik" (1973-1974), Stefana Kozłowskiego, zięcia Melanii Kicały u Andrzeja Konica w odcinku "Gra" w "Najważniejszym dniu życia" (1974), Piotra Krukowskiego, przyjaciela Jana, w odcinkach: 1, 3-10 w serialu "Jan serce" (1981) Radosława Piwowarskiego, byłego milicjanta Dydaka w serialu "Sukces..." (1995) Krzysztofa Grubera.
Wystąpił w krótkich filmach: u Ludwika Perskiego w "Panu profesorze" (1959), u Marii Kwiatkowskiej jako lektor w filmie "O istnieniu cudownych miejsc" (1982) i w "O Viktorii Wiedeńskiej" (1983). U Ewy Straburzyńskiej i Beaty Cichoń czyta komentarz w "Noc poślubna - Ale kino..." (2002).
Aktor występował również w Teatrze Telewizji. Jego pierwsza większa rola to Bandyta u Lucyny Tychowej w "Dziejach jednego pocisku" (1963). Inne role to m.in.: Partyzant Szymek u Jana Bratkowskiego w "Stworzeniu Świata" (1963), Student u Jerzego Antczaka we "Wspólnym pokoju" (1964), jeden z braci Ajaksów u Jerzego Gruzy w telewizyjnej adaptacji "Pięknej Heleny" (1965), Feliks u Konstantego Ciciszwili w "Godzinach miłości" (1966). Ponownie u Jerzego Antczaka zagrał Piotra w "Pożegnaniu z Marią" (1966). Wystąpił jako Sasza u Jana Bratkowkskiego w "Nominacji" (1967), a u Jana Łomnickiego jako Inżynier Janiak w "Małej ankiecie" (1970).
Dwie role zagrane w 1972 roku u Olgi Lipińskiej to Clesinger w "Lecie w Nohant 'Jarosława Iwaszkiewicza i Jać w "Weselu z generałem" wg Antoniego Czechowa. W 1973 roku wystąpił jako Ben u Aleksandra Bardiniego w "Samoobsłudze", jako Hugo u Jana Machulskiego w "Rewolwerze" na deszczu Louisa Rognoniego i jako George u Jana Kulczyńskiego we "Wszyscy moi synowie" Arthura Millera. W 1974 roku zagrał Drewnowskiego u Zygmunta Hübnera w "Popiele i diamencie", a u Andrzeja Łapickiego zagrał Jasona Maple w "Skamieniałym lesie" Roberta Sherwooda. W 1975 roku był narratorem w spektaklu "Babbitt" Sinclaira Lewisa u Henryka Kluby i zagrał Poisa u Macieja Z. Bordowicza w "Henryku IV".
Wystąpił u Ignacego Gogolewskiego jako Jan w "Dla szczęścia" (1977). U Edwarda Dziewońskiego zagrał Valorina w "Ich głowy" Marcela Aymego (1978). Wcielił się w rolę Manekina 41/Posła Ribandela u Janusza Warmińskiego w "Balu manekinów" (1979). Zagrał dwie role w spektaklach Tadeusza Lisa - Marcina Kabata w "Igraszkach z diabłem" (1979) oraz Jego w "Domu na granicy" (1981) i dwie role u Andrzeja Strzeleckiego - Ekspedienta w "Pechowym dniu" (1979) oraz Króla w "Królu w kraju rozkoszy" (1980). U Macieja Wojtyszki wcielił się w postać Lagrange'a w spektaklu "Molier, czyli zmowa świętoszków" (1981). Zagrał Sajetana Tempe w "Szewcach" (1985) w reżyserii Marcela Kochańczyka. U Tomasza Zygadły był Ojcem Leny w "Kwartecie" (1989), a w 1993 wcielił się trzy inne role w spektaklach tego reżysera: Toma O'Toole w "Coś w rodzaju miłości", Mężczyznę w "Elegii dla jednej pani" oraz Czarnowąsego w "Moskwa - Pietuszki" (za tę drugoplanową rolę dostał nagrodę).
Pozostałe kreacje to m.in.: w 1994 postać Kleszcza u Gustawa Holoubka w "Na dnie" i jako Mąż u Macieja Dutkiewicza w "O przemyślności kobiety niewiernej. Sześć opowieści z Boccaccia wziętych" oraz jako Frost u Janusza Majewskiego w "Pustej kołysce". U Barbary Borys-Damięckiej wystąpił jako Generał w "Zdrapce" (1995) i Ojciec Staszka w "Boso, ale w ostrogach" (1996). U Jana Englerta zagrał Księdza w "Tańczyłem" (1996), a u Gustawa Holoubka Sługę w "Królu Edypie" (2005).
Jako piosenkarz i rewelacyjny wykonawca kabaretowy występował w telewizji w programach rozrywkowych reżyserowanych przez Olgę Lipińską: w "Miksie" (1963), w cyklu "Z kobietą w tytule" (1965-66), w "Jadą komedianci" (1967) (piosenki z kabaretu Semafor), "Zielona Gęś" (1969-70), "Część artystyczna" (1969), "Gallux Show" (1970) i w pierwszym "Kabarecie Olgi Lipińskiej" (1970).
Wystąpił w Mikrokabareciku (1965) z Jeremim Przyborą i Jerzym Wasowskim i w ich spektaklu "Gołoledź" (1975), gdzie zaśpiewał z Wojciechem Pokorą piosenkę "Taka gmina".
Dużą popularność przyniosła Kociniakowi postać Maniusia w legendarnym radiowym kabarecie Marcina Wolskiego "60 minut na godzinę".
Był aktorem tragikomicznym o dużej skali wyrazu. Jego bohaterowie rozśmieszali publiczność, aby za moment skłonić ją do zadumy i refleksji. Kociniak tak wypowiedział się o swoim aktorstwie na łamach "Filmu" (1993, nr 06):
Najważniejsze jest utożsamienie się z postacią. Muszę być głęboko zaangażowany w to, co robię, muszę uwierzyć w przeżycia i reakcje mojego bohatera.
W 2003 roku podczas 8. Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach odcisnął dłoń na Promenadzie Gwiazd.
Jedną z ostatnich znakomitych ról Kociniaka na deskach Ateneum był Max z dramatu Harolda Pintera "Powrót do domu" w reżyserii Barbary Sass (2007). Agnieszka Michalak w "Dzienniku. Kulturze" (2007, nr 298) pisała:
Głowa rodziny - upiornie sugestywny siedzący na ogromnym fotelu Max Mariana Kociniaka na początku wzbudza litość, która z czasem przeradza się w nienawiść .W końcu ma się ochotę zabić go tu i teraz, na scenie, z której nie będzie mógł uciec. Doskonały Kociniak jest chorym rodzinnym tyranem, wypluwającym jad zła.
Kocinak współpracował także z warszawskim Teatrem na Woli im. Tadeusza Łomnickiego. Partnerował w roli Szofera Barbarze Krafftównie jako Anastazji w komedii Remigiusza Grzeli "Oczy Brigitte Bardot" (2008, reż. Maciej Kowalewski), spektaklu, którym aktorka uczciła swoje 80. urodziny. Zagrał tutaj także Brata Andrzeja - ogrodnika w "Siostrach przytulankach" Marka Modzelewskiego w reżyserii Giovanniego Castellanosa (2009). Na scenie warszawskich Prezentacji wcielił się natomiast w postać Johana tworząc świetny duet z Teresą Budzisz-Krzyżanowską jako Marianną w "Sarabandzie" Ingmara Bergmana (2009, reż. Romuald Szejd).
Nagrody:
- 1974 - Złoty Krzyż Zasługi;
- 1977 - Nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji I stopnia za wybitne kreacje aktorskie w programach artystycznych Polskiego Radia;
- 1988 - Krzyż Kawalerski OOP;
- 1993 - Nagroda za najlepszą drugoplanową rolę męską (Czarnowąsego) w "Moskwa-Pietuszki" na 1. Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej;
- 2001 - Krzyż Oficerski OOP "za wybitne zasługi w pracy artystycznej";
- 2010 - Złoty Medal Gloria Artis – Zasłużony Kulturze.
Autor: Halina Olczak-Moraczewska, grudzień 2006.
Ostatnia aktualizacja marzec 2016, marzec 2021 ZLS.