Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych na wydziałach architektury wnętrz i scenografii. Był tam m.in. uczniem profesorów Karola Frycza i Andrzeja Stopki. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w 1959 roku. Jeszcze w 1956 roku zadebiutował jako rysownik, współpracując z tygodnikiem "Przekrój".
Jeszcze w czasie studiów współtworzył Piwnicę pod Baranami. Debiutował tam jako scenograf, stworzył również fresk zdobiący ścianę Piwnicy. W 1958 roku przygotował dekoracje do "Jeziora trzech wieszczek" Daniela François Aubera w reżyserii Piotra Skrzyneckiego. Wspólnie ze Skrzyneckim byli w tamtym czasie także autorami pierwszego polskiego powojennego komiksu zatytułowanego "Szaszkiewiczowa, czyli Ksylolit w jej życiu" drukowanego w "Przekroju". Skrzynecki w oparciu o historyjki Szaszkiewiczowej, pielęgniarki z Nowej Huty i bywalczyni Piwnicy, wymyślał scenariusze, a Wiśniak rysował.
W 1959 roku zadebiutował na scenie dramatycznej. Jerzy Zegalski zaprosił go wówczas do Teatru Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze do pracy nad spektaklem "John Gabriel Borkman" Henrika Ibsena. Na początku kariery, w latach 1959–1963, Wiśniak pracował w Teatrze Śląskim w Katowicach. W tym czasie zaprojektował dekoracje do m.in.: "Jonasza i błazna" Jerzego Broszkiewicza w reżyserii Jerzego Grudy (1959), "Profesji pani Warren" George'a Bernarda Shawa w inscenizacji Edwarda Żyteckiego (1960) oraz spektakli Jana Biczyckiego: "Ifigenii w Taurydzie" Johanna Wolfganga Goethego (1961) i "Opery za trzy grosze" Bertolta Brechta (1962).
Od 1963 roku twórca związany jest przede wszystkim z Krakowem i Wrocławiem, gdzie współtworzył wiele inscenizacji Henryka Tomaszewskiego we wrocławskim Teatrze Pantomimy. W latach 1963–1971 był scenografem Teatru im. Słowackiego. Od 1972 roku, przez dziesięć lat, pracował w Starym Teatrze. W sezonie 1981–1982 był kierownikiem artystycznym Teatru Bagatela. Następnie, w latach 1982–1986, pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego tej krakowskiej sceny. W drugiej połowie lat 80. ponownie związał się z Teatrem im. Słowackiego, a w latach 1989–1997 po raz drugi w swojej karierze pracował w Starym Teatrze. Równocześnie współpracował z innymi polskimi i zagranicznymi scenami, m.in. warszawskim Teatrem Dramatycznym, wrocławskimi teatrami Polskim i Współczesnym, Düsseldorfer Schauspielhaus, Landestheater w Darmstadt.
Wiśniak ma na swoim koncie ponad 250 projektów scenografii. Współpracował z wybitnymi reżyserami Jerzym Jarockim i Konradem Swinarskim. Z Jarockim współtworzył m.in. "Paternoster" Helmuta Kajzara we wrocławskim Teatrze Współczesnym (1970), "Na czworakach" Tadeusza Różewicza (1972) i "Króla Leara" Szekspira (1977) w warszawskim Teatrze Dramatycznym oraz "Rewizora" Mikołaja Gogola w Starym Teatrze w Krakowie (1980). Ze Swinarskim, którego obok Frycza i Stopki Wiśniak uważa za swojego trzeciego profesora, twórca zrealizował siedem spektakli. W Polsce, na scenie krakowskiego Starego Teatru, przygotowali ważne inscenizacje: "Wszystko dobre, co się dobrze kończy" Szekspira (1971) i "Wyzwolenie" Stanisława Wyspiańskiego (1974). Wcześniej "Wszystko dobre..." pokazali za granicą, w Düsseldorfer Schauspielhaus (1969) i w Svenska Teatern w Helsinkach (1970). Wiśniak przygotował także dekoracje do "Żeglarza" Jerzego Szaniawskiego w Teatrze na Małej Bronnej w Moskwie (1969), "Mary Stuart" Wolfganga Hildesheimera w Düsseldorfer Schauspielhaus (1970) i "Ryszarda III" Szekspira w Landestheater w Darmstadt (1972).
Przez wiele lat twórca współpracował z Wrocławskim Teatrem Pantomimy Henryka Tomaszewskiego. Zaprojektował scenografię m.in. do "Jasełek" (1961), "Menażerii cesarzowej Filissy" (1962), "Ogrodu miłości" (1966), "Sporu" (1978), "Hamleta, Ironii i żałoby" według Szekspira (1979), "Kaprysu" według Gerharta Hauptmanna (1996), "Tragicznych gier" według Ferdinanda Brücknera (1999). Z Tomaszewskim przygotowywał również inscenizacje na wielu polskich i zagranicznych scenach. Był m.in. autorem scenografii do "Męczeństwa i śmierci Marata" Petera Weissa w Teatrze Polskim w Poznaniu (1967), "Gry w zabijanego" Eugene'a Ionesco w Teatrze Polskim we Wrocławiu (1973), "Księżniczki Turandot" Carlo Gozziego w Teatrze Polskim we Wrocławiu (1974) oraz "Ogrodu miłości" w Det Norske Teatret w Oslo (1967) i "Bagaży" w Det Köngelinge Teatret w Kopenhadze (1971).
Zrobiliśmy wspólnie ponad trzydzieści pantomim. Rozumieliśmy się znakomicie – podobnie spoglądamy na świat, na sztukę, na wiele różnych spraw – mówił o współpracy z Tomaszewskim Wiśniak. – W teatrze pantomimy scenograf ma większą swobodę, może tworzyć wyraziściej i ekspresyjniej. ("Gazeta Wyborcza – Kraków" 11.06.2004)
Gest, jak i kostium, zastępują tekst, który, choć nieobecny, zawsze pozostanie punktem wyjścia – przyznawał twórca. – Musiałem więc szczególnie dbać o kształt moich projektów dla Pantomimy, żeby uczytelnić znaczenia gestów, ich kompozycji, całych sytuacji i dostosować się do wymagań widowiska. (Kazimierz Wiśniak, "Z życia scenografa", Kraków 1998)
Wspólnie z Tomaszewskim stworzył także unikatowe Muzeum Zabawek w Karpaczu.
Wiśniak jest świetnym rysownikiem i kolorystą, zresztą malował niemal od zawsze. Mówił, że to właśnie malarstwo jest prawdziwą niezależnością i wolnością, którą można realizować w plenerze, czyli w naturalnym oświetleniu, a nie na "ciemnej" teatralnej scenie. Twórca nie uznaje hegemonii scenografii, nie lubi dekoracji agresywnej. Potrafi podporządkować się tekstowi i koncepcji reżysera. Dba o detal mocno osadzony we współczesności. Za wzór bierze Viscontiego, który jest doskonałym, subtelnym realistą. Ale prace Wiśniaka są dalekie od opisowości, można w nich natomiast dostrzec metaforyzację i uniwersalizację znaczeń.
Sztuka Wiśniaka jest zmysłowa – pisał Janusz Jaremowicz. – Materia kostiumu, a bardziej jeszcze wystroju scenicznego nie jest sensualnie obojętna. Wiśniak wprowadza bogaty detal, nie cofając się przed obfitością, wręcz bajeczną, jak to było w niezapomnianym dziele – scenografii do wystawionego przed laty przez zespół Henryka Tomaszewskiego "Ogrodu miłości". Ta sensualność materii sprawia, że gdy korzysta on szeroko z tradycyjnych form kultury materialnej, całość zachowuje charakter organiczny. ("Teatr" 1994, nr 2)
Często w pracach Wiśniaka pojawia się też podwójna przestrzenna struktura. Scenografia zawiera w sobie wówczas dwa plany, które, najczęściej nie bezpośrednio, łączą się ze sobą i uzupełniają. Na przykład w "Wyzwoleniu" świat sceniczny podzielony został na rzeczywistość prezentowaną przed i za rozchylającą się kotarą. W "Na czworakach" na scenie otwierała się szafa czy okno, przez które prześwitywał inny świat. Zresztą szafa odegrała w życiu Wiśniaka niebagatelną rolę. W dzieciństwie wszedł kiedyś do szafy, gdzie w zupełnej ciemności zobaczył nagle na tylnej ścianie mebla widok do góry nogami – pokój z siedzącą przy stole mamą. Był to efekt camera obscura wywołany przez wpadający do wnętrza promień światła, który pozwolił na przetworzenie rzeczywistości.
Scenograf zajmował się także pracą redakcyjną. Stworzył gazetkę "Latarnia" dla gości Piwnicy pod Baranami, później wspólnie z Joanną Olczak-Ronikier wydawał lokalną gazetkę dla mieszkańców Salwatora "Salwator i Świat".
Wiśniak jest autorem rysunków do "Przekroju", "Rzeczpospolitej", "Miesiąca w Krakowie". Ilustrował także książki, m.in. "Na rynku w Krakowie" (1978), "Piosenki, które śpiewali dziadkowie, gdy byli mali" (1991), "Piwnica pod Baranami" Joanny Olczak-Ronikier (1994). W 1998 roku ukazał się ilustrowany jego pracami quasi-dziennik Wiśniaka zatytułowany "Z życia scenografa".
Twórca od wielu lat związany jest z miastem Lanckorona. Podkrakowska miejscowość stała się jedną z jego pasji. Ma tutaj dom, przez 12 lat był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Lanckorony, od 1994 roku wydaje też kwartalnik "Kurier Lanckoroński". W 2004 roku przyznano mu pierwszy w dziejach miasta tytuł honorowego obywatela. O pierwszym spotkaniu z Lanckoroną opowiadał w swojej książce "Z życia scenografa" (Wydawnictwo Vandre, 2012):
Ujrzałem wreszcie to historyczne miasteczko, jakby uśpione czy zaczarowane. Czas zatrzymał się tutaj sto lat temu. Duży, kwadratowy rynek rozłożony na południowej pochyłości wzgórza i otoczony drewnianymi domkami był cały zarośnięty murawą. Na progach domów wylegiwały się psy i koty a w powietrzu szybowały jaskółki. Pod belkami okapów miały ulepione gniazda, po kilka na każdym domu. A gdzie mieszkańcy? Dopiero wieczorem nikłe światełka w oknach zdradzały obecność ludzi. Mieszkańcy wylegali na rynek w niedzielę, po sumie. Robiło się gwarno, bo załatwiali między sobą wszelkie interesy. Bicie w bęben uciszało rozmowy. Wtedy pod wymalowanym na owalnej blasze herbem Lanckorony, pojawiał się sołtys i obwieszczał najnowsze załączenia i komunikaty.
Projekty scenograficzne Wiśniaka znajdują się w Ogólnopolskim Centrum Scenografii przy Muzeum Śląskim w Katowicach, w muzeum i archiwum Starego Teatru oraz archiwum Teatru im. Słowackiego. Jego prace malarskie są w posiadaniu Galerii Sztuki Współczesnej w Przemyślu i w kolekcjach prywatnych. Od roku 2000 Wiśniak scenografią zajmuje się jedynie sporadycznie, w zamian maluje i tworzy ilustracje.
W 2005 roku Wojciech Majewski wyreżyserował film dokumentalny o artyście. Składający się z trzech części obraz opowiada o działalności scenograficznej, malarskiej oraz literackiej Wiśniaka.
Odznaczenia i nagrody:
- 1964 – II nagroda za scenografię do sztuki A. Ostrowskiego "Las" w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie;
- 1966 – nagroda za scenografię do przedstawienia "Śmierć Tarełkina" Aleksandra Suchowo-Kobylina w reżyserii Lecha Komarnickiego w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie–Słupsku na 8. Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu;
- 1967 – nagroda za scenografię do "Śniegu" Stanisława Przybyszewskiego w reżyserii Lecha Komarnickiego w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie–Słupsku na 9. Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu;
- 1968 – nagroda za scenografię do "Róży" Stefana Żeromskiego w reżyserii Andrzeja Witkowskiego z Teatru Współczesnego we Wrocławiu na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych;
- 1971 – nagroda za scenografię do spektaklu "Paternoster" Helmuta Kajzara w reżyserii Jerzego Jarockiego z wrocławskiego Teatru Współczesnego na 12. Festiwalu Sztuk Współczesnych we Wrocławiu;
- 1975 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości scenograficznej; "Złoty Ikar" – Nagroda Klubu Dramatopisarzy i Pracowni Sztuk Plastycznych za scenografię do sztuki "Rzeźnia"; Nagroda 16. Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za scenografię do przedstawienia "Rzeźnia" Sławomira Mrożka w Teatrze Dramatycznym w Warszawie; Nagroda Miasta Krakowa; Nagroda 15. Kaliskich Spotkań Teatralnych za scenografię do przedstawienia "Gra w zabijanego" Eugene'a Ionesco w Teatrze Polskim we Wrocławiu;
- 1976 – Złota Odznaka "Za pracę społeczną dla Miasta Krakowa"; Order Piwnicy pod Baranami; Nagroda indywidualna XVI Kaliskich Spotkań Teatralnych za scenografię do przedstawienia "Wyzwolenie" w Starym Teatrze w Krakowie; Nagroda za scenografię do sztuki "Oni" Stanisława Ignacego Witkiewicza w reżyserii Izabelli Cywińskiej w Teatrze Nowym w Poznaniu podczas 2. Opolskich Konfrontacji Teatralnych; Nagroda za scenografię do przedstawienia "Wijuny" Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz w Teatrze Nowym w Poznaniu;
- 1978 – Złota Odznaka "Zasłużony dla Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia";
- 1979 – Złoty Krzyż Zasługi;
- 1980 – Złota Odznaka ZPAP;
- 2008 – Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis;
- 2010 – Honorowa Nagroda Fundacji Kultury Polskiej.
Wystawy indywidualne:
- 1956 – Malarstwo, Piwnica pod Baranami w Krakowie
- 1959 – Malarstwo, Teatr 38 w Krakowie
- 1960 – Malarstwo, Piwnica pod Baranami w Krakowie
- 1966 – Scenografia, Galeria Pegaz w Zakopanem
- 1973 – Scenografia, Muzeum Teatralne w Krakowie, Muzeum Ziemi Kaliskiej w Kaliszu, Galeria Teatru Nowego w Poznaniu
- 1974 – Scenografia, Galeria WAG w Szczecinie
- 1984 – Scenografia, Muzeum Historyczne m. Wrocławia
- 1987 – Malarstwo, rysunek, scenografia, Galeria Grażyny Hase w Warszawie
- 1992 – Scenografia, grafika, malarstwo, Muzeum Starego Teatru w Krakowie; Malarstwo, rysunek i projekty scenograficzne, Galeria Sztuki Współczesnej w Przemyślu
- 1996 – Rysunek, portret, scenografia, Galeria Sceny Kameralnej Teatru Polskiego w Warszawie
- 1997 – Teatr z szafy zrodzony, Centrum Scenografii Polskiej – Oddział Muzeum Śląskiego w Katowicach
- 2000 – Malarstwo, Dom Ludowy w Słonnem k. Dubiecka
- 2001 – Malarstwo, Galeria Szalom w Krakowie
- 2003 – Rysunki dla czasopism, Kawiarnia Młynek w Krakowie
- 2004 – Zaczarowany świat, Galeria Szalom w Krakowie
- 2005 – Przy teatrze, Malarstwo, Muzeum Teatralne w Warszawie; Malarstwo, Galeria Sztuki Sceny Plastycznej KUL w Lublinie; Malarstwo, Kresowy Dom Sztuki w Dubiecku
- 2008 – Malarstwo, Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach
- 2011 – otwarcie Galerii Lanckorońskej Kazimierza Wiśniaka, Cafe Pensjonat, Lanckorona; Rysunek Kazimierza Wiśniaka, Biuro Wystaw Artystycznych, Krosno
- 2012 – projekty scenograficzne, Galeria Scenografii, Kraków
- 2016 – Kazimierz Wiśniak – mistrz detalu i precyzji, wystawa w Bibliotece Głównej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie
Autor: Monika Mokrzycka-Pokora, grudzień 2005; ostatnia aktualizacja: sierpień 2016 (ND).
