Zawartość (treść strony Super Artykułu)
Tekst
Tomasz Lazar – niezależny fotograf i artysta wizualny. Wykładowca Akademii Sztuki w Szczecinie. Laureat wielu nagród m.in.: World Press Photo, Picture of the Year International, CHIPP, Sony World Photography Award, BZ WBK Press Photo, Grand Press Photo oraz Lumix Festival for Young Journalism. Jego prace publikowane były w wielu prestiżowych tytułach prasowych, takich jak: New York Times, Newsweek International, Sunday Times Magazine, New Yorker, Washington Post czy New York Magazine. Realizuje głównie projekty długoterminowe. www.tomaszlazar.pl
Rozmiar tekstu
standardowy rozmiar
Podpis obrazka
Płuca osoby zakażonej COVID-19, 1.05.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
duża [1450 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Pytanie
Michał Dąbrowski: W jakim momencie zastała cię pandemia?
Odpowiedź
Tomasz Lazar: Pod koniec lutego wróciłem z Nepalu. Po powrocie zdecydowałem, że chciałbym zrealizować tam projekt, zaplanowałem dwutygodniowy wyjazd. W dzień wylotu, 13 marca, Nepal zamknął swoje granice. Pamiętam, że sytuacja była bardzo dynamiczna – znajoma stamtąd wysłała mi informacje o kolejnych obostrzeniach. Projekt musiałem odłożyć na później.
Jeśli chodzi o rzeczy tu na miejscu – jestem wykładowcą w Akademii Sztuki w Szczecinie. Wszystkie wykłady przeniosły się do sieci. Wszystkie praktyczne zajęcia zostały odłożone na później. W szkole zajęliśmy się omawianiem zdjęć, ograniczyliśmy się do tego, na co pozwala internet. Poza tym, wszystkie moje zlecenia komercyjne zostały zatrzymane. Nikt nie spodziewał się pod koniec lutego, że COVID-19 doprowadzi do pandemii, że będzie miał taki zasięg.
Podpis obrazka
Ozonowanie centrum Warszawy, 8.04.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
duża [1450 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Pytanie
Pamiętasz swoje ówczesne nastawienie?
Odpowiedź
Nie bałem się. Można było się spotkać ze sobą, przemyśleć różne tematy. Świat zwolnił. W międzyczasie pojawił się pomysł na projekt dotyczący koronawirusa w Polsce. Pandemia jest czymś historycznym. Myślę, że zmieni nas i nasze postrzeganie życia. Jej efekty będziemy widzieć jeszcze przez długi czas.
Podpis obrazka
Pusty biurowiec, Warszawa, 21.04.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
duża [1450 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Podpis obrazka
Niedzielna msza w Świątyni Opatrzności Bożej, 21.04.2020, Warszawa, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
duża [1450 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Podpis obrazka
Para na spacerze obok Cytadeli Warszawskiej. W tym czasie po ulicach można było się poruszać jedynie w pojedynkę, w parach lub z rodziną, 28.03.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
duża [1450 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Pytanie
Co się może zmienić?
Odpowiedź
Myślę, że najbardziej zmieni się sytuacja osób starszych. W trakcie realizowania tego projektu, kiedy rozmawiałem z różnymi ludźmi zauważyłem, że osoby starsze naprawdę się boją. Niektóre z tych osób przewidywały, że nawet jeżeli pandemia się skończy, to ten lęk w nich pozostanie. To będzie grupa, która najbardziej odczuje pandemię. Na pewno poczujemy też wpływ wirusa na gospodarkę. Myślę, że będzie to przypominało efekt domina – upadek jednej firmy pociągnie za sobą kolejne. To już teraz widać w Stanach Zjednoczonych – mam na myśli nagły wzrost liczby bezrobotnych.
Podpis obrazka
Zamknięty plac zabaw na warszawskim Żoliborzu, 28.03.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
średnia [1076 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Pytanie
Obecnie wiele osób pracuje z domu. Myślisz, że te zmiany mają szansę się utrzymać?
Odpowiedź
To zależy od tego, jak sytuacja będzie się rozwijała – czy epidemia będzie wygasać, czy jesienią pojawi się druga fala zachorowań? Na pewno wirus wpłynie na podejście wielu osób do wykonywanego zawodu – już zmieniła się praca nauczycieli w szkołach. To na pewno dużo trudniejsze zadanie niż prowadzenie zajęć na uczelni. Jeśli chodzi o inne grupy zawodowe, to wiem, że powoli ludzie wracają do firm, ale co będzie dalej? Czy zwiększy się liczba zachorowań? W ciągu kilku najbliższych miesięcy będzie można to zaobserwować. To będzie ciekawy czas, czas dużych zmian. Na razie jest więcej pytań niż odpowiedzi.
Podpis obrazka
Córka rozmawia z rodzicami po doręczeniu im zakupów, Latchorzew, 28.03.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
duża [1450 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Podpis obrazka
Test na obecność COVID-19, szpital MSWiA, Warszawa, 30.04.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
duża [1450 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Pytanie
Przejdźmy do Twoich zdjęć. Cykl nazwałeś "Void Diary", czyli "Notatki z pustki". Miałeś na myśli pustkę na ulicach?
Odpowiedź
Patrząc na to co się działo i co się dzieje, to pierwszym elementem związanym z COVID-19 była dla mnie pustka. Wprowadzenie kolejnych obostrzeń powodowało, że coraz mniej ludzi było na ulicach, wyludniały się miejsca publiczne: centra handlowe, kina, teatry, muzea.
Myślę, że powstała też pustka w ludziach, bo pędzący świat, maszyna nastawiona na rozwój materialny, stanęła. Wszystkie hamulce zostały zaciągnięte. Widać to było np. w przemyśle lotniczym. W efekcie wszyscy zaczęli się wsłuchiwać w to, co z tej pustki się wyłoni. Mówi się, że to co najtrudniejsze w rozwoju człowieka, to wsłuchanie się w ciszę między dźwiękami. COVID-19 spowodował, że ta cisza się pojawiła.
Podpis obrazka
Część restauracyjna w centrum handlowym Westfield Arkadia, Warszawa, 4.05.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
średnia [1076 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Pytanie
Dla ciebie był to czas na refleksję?
Odpowiedź
Tak. W mojej głowie pojawiło się wiele pytań, ale podstawowym było: dlaczego coś takiego się dzieje? Myślałem o naturze, środowisku, o niszczeniu planety przez rozwój technologii. W głowie pojawiły mi się różne wątki, miałem wreszcie czas sięgnąć do książek.
Patrząc jedynie na wycinek świata, trudno znaleźć odpowiedzi na pytania uniwersalne. Trzeba szukać szerszego obrazka.
Pytanie
Uważasz, że nasz dotychczasowy tryb życia doprowadził do tej sytuacji?
Odpowiedź
Tak jest na świecie – jest przyczyna, więc musi być skutek. Rzeczy się nie dzieją bez powodu. Energia krąży – yin i yang.
Na pewno globalizacja spowodowała, że koronawirus nie był jedynie problemem lokalnym, a rozprzestrzenił się na cały świat.
Podpis obrazka
Pusta sala w kinie Iluzjon, Warszawa, 27.03.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
pełna szerokość
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Pytanie
Opowiedz o zdjęciach. Sfotografowałeś walkę z wirusem w szpitalach – jak do tego doszło?
Odpowiedź
Wszystkie zdjęcia "szpitalne" powstały w szpitalu MSWiA w Warszawie. Było to możliwe dzięki zgodzie, pomocy i życzliwości wielu osób, które pozwoliły mi obserwować swoją pracę. Chciałbym w szczególności podziękować Pauli Dobosz, dr. Arturowi Zaczyńskiemu, dr. Markowi Posobkiewiczowi oraz lek. Agnieszce Szarowskiej. Wykonanie tych zdjęć było trudne, bo obecnie fotografów ograniczają przepisy RODO. Nie możemy pokazywać twarzy pacjentów, lekarze też muszą wyrazić zgodę na publikację wizerunku.
Chciałem pokazać szpital jako część życia codziennego, a nie jako news czy typowy reportaż. Interesowało mnie to, jak zmieniają się zwyczajne zjawiska – relacje, wspólnota. Zmaganie się lekarzy z COVID-19 w trakcie pandemii było czymś podstawowym, co niewiele osób mogło zobaczyć.
Podpis obrazka
Lek. Igor Pańkowski, kierownik Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w szpitalu MSWiA w Warszawie, 30.04.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
średnia [1076 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Podpis obrazka
Pielęgniarka roznosząca posiłki osobom zakażonym COVID-19, szpital MSWiA, Warszawa, 2.05.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
średnia [1076 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Podpis obrazka
Lek. Agnieszka Szarowska zajmuje się osobą zakażoną COVID-19, szpital MSWiA, 2.05.2020, Warszawa, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
średnia [1076 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Podpis obrazka
Pacjent z potwierdzonym COVID-19 oczekujący na przyjęcie do szpitala, 23.05.2020, Warszawa, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
średnia [1076 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Pytanie
Jak wyglądało fotografowanie w odzieży ochronnej?
Odpowiedź
Przed wejściem na oddział zakaźny musiałem się odpowiednio ubrać – założyć skafander, maskę, podwójne rękawiczki. Po trzech godzinach spędzonych na SOR w takich warunkach miałem kompletnie zaparowane okulary. Takie warunki były codziennością dla lekarzy. Ja w szpitalu spędziłem 5 dni.
Podpis obrazka
Ciało mężczyzny, który zmarł podczas transportu na operację. Przed przyjęciem do szpitala przeszedł domową kwarantannę. 30.04.2020, Warszawa, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
pełna szerokość
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
On
Pytanie
Gdzie jeszcze fotografowałeś?
Odpowiedź
Głównie w Warszawie. Tam powstały zdjęcia kina i centrum handlowego, tam sfotografowałem ozonowanie miasta. To w stolicy przyglądałem się relacjom międzyludzkim, utrwaliłem księdza podróżującego z monstrancją samochodem.
Ostatnio w Malborku sfotografowałem wielokrotną mistrzynię Polski w pływaniu – Paulinę Cierpiałowską. Jej rodzice zbudowali w ogrodzie basen z grzałką, by umożliwić jej codzienne treningi.
Podpis obrazka
Paulina Cierpiałowska (15 lat), wielokrotna mistrzyni Polski w pływaniu, podczas treningu w ogrodowym basenie. Z powodu pandemii COVID-19 igrzyska olimpijskie w Tokio zostały przełożone na 2021 rok – Paulina nadal ma szansę się do nich zakwalifikować. 19.05.2020, Malbork, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
duża [1450 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Pytanie
Podoba mi się, że z takiego wyjazdu w końcowym wyborze umieszczasz tylko jedno zdjęcie – przez to twój materiał jest bardzo nasycony treścią.
Odpowiedź
Edycja zdjęć jest bardzo ważna. Często mniej znaczy więcej.
Przy pracy nad tak złożonym materiałem trzeba przeznaczyć dużo czasu na research. Cykl potraktowałem nie jak reportaż, ale bardziej dokument lub esej. To zestaw złożony z wielu elementów, które tworzą obraz pandemii.
Pytanie
Kto jest bohaterem tych zdjęć?
Odpowiedź
Bohater jest zbiorowy. To opowieść o ludziach. O tym, jak zmieniają się nasze relacje. Ten materiał byłby znacznie skromniejszy, gdyby nie pomoc wielu osób. To też pozytywny wpływ wirusa – ludzie zaczęli sobie pomagać.
Podpis obrazka
Jola, była stewardessa, otrzymuje pomoc w czasie pandemii, 10.04.2020, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
średnia [1076 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Podpis obrazka
Ksiądz Lech Dorobczyński błogosławi parafian z osiedla "Za Żelazną Bramą", 19.04.2020, Warszawa, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
średnia [1076 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Podpis obrazka
Ania rozmawia ze swoją mamą z zachowaniem bezpiecznego dystansu, 6.04.2020, Warszawa, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
średnia [1076 px]
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
Off
Pytanie
Zdecydowałeś się na wyraźny zabieg formalny, czyli prześwietlenie zdjęć. Dlaczego?
Odpowiedź
Forma i treść to dla mnie dwa równoważne elementy, które muszą ze sobą współgrać. Szukałem rozwiązania, które w dobry sposób opowie o pandemii. Pierwszą myśl miałem taką: walczymy z wrogiem, którego nie widać. Pokazanie tej rzeczywistości poprzez laboratoryjną sterylność, "wyświecenie" przestrzeni, prowadzi do tego, że oglądając zdjęcie zaczyna się szukać szczegółów we wszystkich elementach budujących fotografię, także w cieniach.
Chciałem też, żeby odcień tych zdjęć przypominał ten z rentgenowskiego zdjęcia płuc. Szaro-białe zwłóknienia widoczne na zdjęciu, które jest częścią tego zestawu, to właśnie efekt COVID-19. Dowiedziałem się od lekarzy, że płuca osoby, która ciężko przejdzie zakażenie koronawirusem przypominają płuca 70-letniego palacza.
Pytanie
Wróciłeś już do normalności?
Odpowiedź
Próbuję. Na uczelni prowadzę pracownię reportażu i dokumentu – cały czas mamy zajęcia zdalne. Jak będzie z kolejnym semestrem, jeszcze nie wiadomo. Powoli pojawia się więcej zapytań komercyjnych. Chcę też kontynuować projekt o COVID-19 – moim celem jest stworzenie książki i wystawy.
Podpis obrazka
Magda, Albert, Marzena i Artur spotkali się w ogrodzie, ale starają się przestrzegać zaleceń Ministerstwa Zdrowia, 18.04.2020, Warszawa, fot. Tomasz Lazar
Szerokość obrazka
pełna szerokość
Wyświetlaj obrazek bez limitu wysokości
On
Więcej artykułów z serii Super Artykuł
Title
Wokół domu. Fotografie z pandemii koronawirusa
Thumbnail
https://api.culture.pl/sites/default/files/2020-06/wokol_domu_iam_hp.png
Title
Marcin Morawicki: W pandemii moja córka zrobiła swoje pierwsze zdjęcia [WYWIAD]
Thumbnail
https://api.culture.pl/sites/default/files/2020-06/fot_marcin_morawicki_mfp-8.jpg
Title
Rafał Milach: Jesteśmy świadkami katastrofy [WYWIAD]
Thumbnail
https://api.culture.pl/sites/default/files/2020-07/rafal-milach-mira072020059-1160x600.jpg
Title
Karolina Ćwik: Wirus to wieża z dziwnym wiatrakiem [WYWIAD]
Thumbnail
https://api.culture.pl/sites/default/files/2020-07/img_6565_-fot-karo_cwik_1160x600.jpg
Title
Paweł Starzec: Nie chcę wracać do ciągłego FOMO [WYWIAD]
Thumbnail
https://api.culture.pl/sites/default/files/2020-07/starzec_ps_covidclubs_publ_300dpi-22-1160x600.jpg
Introduction
O fotografowaniu na oddziale zakaźnym i ciszy w trakcie pandemii opowiada laureat World Press Photo.
Ciemna wersja kolorystyczna strony
Off
Summary
O fotografowaniu na oddziale zakaźnym i ciszy w trakcie pandemii opowiada laureat World Press Photo.
Cover
Rozmiar miniatury
standardowy [360 px]