Gusła, pamięć i polityka: polska premiera "Dziadów. Twierdzy Brześć" Passiniego
- Interesuje nas to, co nie mieści się na pomnikach i w podręcznikach historii. Trzeba zrobić na to miejsce - przekonuje Paweł Passini, reżyser "Dziadów. Twierdzy Brześć". Spektakl uznany na Białorusi za przełomowy będzie można zobaczyć po raz pierwszy w Polsce na Lubelskich Konfrontacjach Teatralnych 17 października 2015.
"Dziady" to ważna część polsko-białoruskiej historii, kultury i tradycji literackiej. Podobnie jak inne utwory Adama Mickiewicza były punktem odniesienia dla wielu białoruskich twórców, nic więc dziwnego, że gdy Paweł Passini zaproponował Białorusinom wystawienie tego właśnie polskiego dramatu, usłyszał: "To przecież nasze!"
- Musimy zacząć szukać wspólnego języka z Białorusią. Trzeba zrobić porządek z pamięcią, z naszymi zmarłymi, bez tego nie można żyć, oddychać, powstać jako naród - przekonuje reżyser, który wspólnie z Patrycją Dołowy zrymował romantyczne frazy ze współczesną historią: m.in. tą, którą dobrze znamy z reportaży tegorocznej laureatki literackiej Nagrody Nobla Swietłany Aleksijewicz.
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
W spektaklu pojawiają się odniesienia do II wojny światowej i mroków stalinizmu. - Mickiewicz uruchamia pamięć, daje narzędzia do pracy - dodaje autorka scenariusza, która podczas pracy nad spektaklem spotykała się z wybitnymi białoruskimi badaczami obrzędu dziadów. - Traktujemy Mickiewicza serio! - podkreślają twórcy. Dlatego ich "Dziady" wybrzmiewają na scenie po polsku, białorusku, rosyjsku i w jidysz.
"Wszystkie te języki funkcjonowały na tych terenach. I w Brześciu też były takie oczekiwania wobec Polski i Polaków, że nie zapomnieliśmy. Jest tam poczucie, że z Polską trzeba mieć więzi. Na przykład zadano mi tam pytanie, dlaczego Zosia w "Panu Tadeuszu" tak mało mówi?Wiesz dlaczego? Bo Zosia lepiej niż po polsku mówi po tutejszemu, czyli w ówczesnym białoruskim, i się tego wstydzi. "Dziady" na Białorusi były czymś takim, jak "Halka"na Haiti." - wyjaśniał Passini w rozmowie z Agnieszką Sural.
Białoruska premiera spektaklu odbyła się 12 września 2015 roku w Brześciu podczas 20. edycji międzynarodowego festiwalu "Biała Wieża". Dyskutujący po pokazach krytycy podkreślali, że " Dziady" Passiniego są ważnym i symbolicznym spektaklem, doskonałym przykładem połączenia tradycji z nowoczesnością. Zdaniem Tatiany Gapejewej z Gazety Brześć, mickiewiczowska inscenizacja jest jedną z najlepszych, jakie w ciągu ostatnich dwóch dekad widziała Białoruś.
- Niektórzy byli zszokowani tak bliskim kontaktem z widzem, sposobem gry aktorów. Obrotowa scena posypana była ziemią i przykryta papierem, mapa Europy Wschodniej rwała się na kawałki i mieszała z ziemią, która odsłaniała ukryte w niej rekwizyty - opowiada Passini i cieszy się, że "Dziady. Twierdza Brześć" nie pozostały jedynie festiwalową produkcją. Spektakl, pomimo jawnej ingerencji cenzury wszedł do repertuaru Akademickiego Teatru Dramy. - A może nam to zdejmą? Nie zgadzamy sie na wycięcie tekstu, powiemy to inaczej!- zastanawiali się aktorzy podczas prób. Bo o ważnych w historii naszych sąsiadów kwestiach warto opowiadać. Zwłaszcza, że nie jesteśmy uwikłani w białoruski strach - podsumowuje reżyser.
"Dziady. Twierdza Brześć" można zobaczyć podczas Lubelskich Konfrontacji Teatralnych (17 października 2015)
Culture.pl jest koproducentem spektaklu.
źródła: materiały własne, materiały prasowe, oprac. AL
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]