Autor ponad dwustu plakatów i setek okładek, ilustracji, rysunków czy ulotek do historii polskiej grafiki użytkowej przeszedł jako autor logotypu Mody Polskiej – słynnej "jaskółki".
-
Jerzy Treutler urodził się w miejscowości Beszyn na Kujawach, gdzie jego rodzice posiadali majątek. Po wybuchu II wojny światowej przenieśli się do Warszawy, tu przyszły grafik rozpoczął naukę. Jak sam wspominał, z powodu wojennych perturbacji wiele razy zmieniał szkoły, aż w 1949 roku zdał maturę i rozpoczął studia w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych przy ulicy Myśliwieckiej. Rok później uczelnia ta połączona została z Akademią Sztuk Plastycznych, zmieniając się w istniejącą do dziś Akademię Sztuk Pięknych.
Format wyświetlania obrazka
standardowy [760 px]
fot. z archiwum Jerzego i Aliny Treutlerów (AJAT)/www.jerzytreutler.wordpress.com
Treutler studiował na Wydziale Grafiki, w pracowni prof. Tadeusza Kulisiewicza. Zgłębiał tam tajniki szlachetnych technik graficznych, kojarzonych z działalnością artystyczną, nie użytkową. Jak po latach wspominał w jednym z wywiadów, choć profesor Kulisiewicz był cenionym pedagogiem, po skończeniu studiów adepci jego pracowni często "artystyczne" narzędzia chowali do szuflady, bo ciekawe, ale i przynoszące dochód projekty i zamówienia związane były z grafiką użytkową.
Jerzy Treutler zajął się nią zaraz po obronie dyplomu w 1955 roku. Jego pierwsze prace miały niewielki format: były to rysunki prasowe (w tym satyryczne), ulotki, wywieszki. Szybko jednak grafik nawiązał współpracę z wydawnictwami czy zlecającymi prace instytucjami (w realiach Polski Ludowej państwowe przedsiębiorstwa były właściwie jedynymi zleceniodawcami). Treutler projektował dla Wydawnictwa Artystyczno-Graficznego (przekształconego później w Krajową Agencję Wydawniczą), Centrali Wynajmu Filmów, Centralnego Biura Wystaw Artystycznych. Tworzył dla nich plakaty, katalogi, okładki i ilustracje do książek.
Format wyświetlania obrazka
standardowy [760 px]
Jerzy Treutler, plakat, fot. z archiwum Jerzego i Aliny Treutlerów (AJAT)/www.jerzytreutler.wordpress.com
Twórczość Jerzego Treutlera zaliczana jest do tzw. "polskiej szkoły plakatu". Choć wielu przypisywanych do tego nurtu twórców zaprzecza jego istnieniu, do dziś pewien wykształcony w latach 50. i kontynuowany przez dwie dekady sposób komunikowania treści w plakacie opisywany jest jako charakterystyczny dla Polski, wyjątkowy i oryginalny ("polska szkoła plakatu" cieszy wielką atencją zagranicą). W latach 50. zaczęło pracować w Polsce grono grafików, którzy w siermiężnej rzeczywistości dźwigającej się po socrealizmie kultury wizualnej zaczęli sięgać po odważne kolorystycznie i formalnie, a zarazem niedosłowne komunikaty. W wywiadzie dla portalu weekend.gazeta.pl Jerzy Treutler tłumaczył:
Plakat polski wybił się na świat (...) dlatego, że był skrótem myślowym, rebusem, był oparty na geście, na malarstwie, na swobodzie plastycznej. Tomaszewski, Świerzy, Starowieyski, Młodożeniec - oni wszyscy wyszli z malarstwa, dopiero potem dostosowali swój warsztat do potrzeb grafiki użytkowej. Dzisiaj mało kto ma taki warsztat.
Takie są też plakaty Treutlera – dynamiczne, kolorowe, rysowane szeroką kreską, a pod względem treści opierające się na skojarzeniach, metaforach, sugestiach, nie dosłownym przełożeniu tematu. Te plastyczne pomysły widać w wielu pracach Jerzego Treutlera, w tym w plakatach cyrkowych. Autor należał bowiem do wąskiego grona grafików-projektantów, którzy realizowali takie właśnie zamówienia.
Format wyświetlania obrazka
standardowy [760 px]
Jerzy Treutler, plakat, fot. z archiwum Jerzego i Aliny Treutlerów (AJAT)/www.jerzytreutler.wordpress.com
W 1958 roku, niedługo po powstaniu Mody Polskiej, państwowego przedsiębiorstwa projektującego i produkującego odzież, Xymena Zaniewska, jedna z projektantek z Modą Polską współpracujących, zaproponowała Jerzemu Treutlerowi stworzenie logotypu firmy. W Polsce nie było wtedy twórców zajmujących się tworzeniem znaków towarowych czy, jak to nazywa się dziś – identyfikacji wizualnej, ani regulacji, czym taki znak powinien się charakteryzować. Treutler sam wspominał, że jego pomysł powstał po prostu jako rysunek na kartce, wynik raczej intuicji i talentu niż reguł czy wymogów. Tak powstała słynna "jaskółka", jeden z najbardziej w Polsce rozpoznawalnych logotypów, znany do dziś, mimo że Moda Polska przestała istnieć w 1998 roku.
"Jaskółka" przyćmiła nieco inne artystyczne dokonania Jerzego Treutlera – grafik znany jest przede wszystkim jako autor tego logotypu, mimo że w czasie 50 lat pracy zawodowej stworzył setki doskonałych prac, plakatów, okładek, ilustracji. Był też cenionym ekspertem - rzeczoznawcą, jurorem i konsultantem, oceniającym jakość kierowanych do realizacji projektów innych twórców. Prace Jerzego Treutlera, który od 1955 roku jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, prezentowane były m.in. na Międzynarodowych Biennale Plakatu w Warszawie, Polskich Biennale Plakatu w Katowicach, Biennale w Lahti (Finlandia) czy na Międzynarodowej Wystawie Plakatu Filmowego w Karlowych Warach (ówczesna Czechosłowacja). Dziś wiele z nich ma wartość kolekcjonerską i pojawia się w domach aukcyjnych.
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy