Polskie tradycje wielkanocne
Tradycje wielkanocne w Polsce: radosne, wyciszające i wymagające religijnego skupienia. Oczywiście Wielkanoc nie może być obchodzona bez bogatego, świątecznego stołu.
W Polsce Wielkanoc jest świętowana zgodnie z gregoriańskim kalendarzem katolickim. Niedziela Wielkanocna przypada w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Obrzędy i praktyki chrześcijańskie nadal noszą ślady dawnych wierzeń pogańskich. Obecnie w Polsce święta obchodzone są zarówno przez nowoczesne, jak i konserwatywne rodziny, często niezależnie od ich przekonań religijnych.
Pierwszą oznaką zbliżających się Świąt Wielkanocnych są gałązki i suszone kwiaty, które parafianie przynoszą do kościoła. Ostatnia niedziela przed Wielkanocą nazywana jest Palmową Niedzielą, obchodzona jest również w prawosławiu (wierzbna niedziela). Według tradycji katolickiej, dzień ten upamiętnia wjazd Jezusa Chrystusa do Jerozolimy. Ponieważ w Polsce palm raczej nie ma – choć jest jeden wyjątek (instalacja artystyczna na środku Ronda gen. Charles’a de Gaulle’a w centrum Warszawy) – wierni przynoszą do kościoła gałązki wierzby lub "palmy" wykonane z gałęzi i ozdobione jaskrawymi wstążkami i kwiatami.
Wielki Tydzień przed Wielkanocą wiąże się z wiosennymi porządkami. Na wsiach w Wielkanoc odmalowywało się domy. Wielu Polaków, z różną surowością, przestrzega Postu wielkanocnego. Starają się powstrzymać od różnego rodzaju pokarmów i nałogów (na przykład decydują się na unikanie mięsa i nabiału). Rodziny podziwiają w kościołach przedstawienia grobu Chrystusa, często efektownie udekorowane na tę okazję.
W Wielką Sobotę maluje się ugotowane jajka (pisanki). Niektórzy kupują gotowe zestawy do farbowania jaj, inni farbują je zgodnie z dawnym zwyczajem łupinami cebuli. Ta wielkanocna tradycja znana jest we wszystkich krajach słowiańskich, najprawdopodobniej sięga pogańskich obrzędów liczących ponad 5000 lat.
Również w Wielką Sobotę przygotowuje się koszyki wielkanocne. Do koszyka wyłożonego białą, lnianą lub haftowaną serwetą, ozdobionego gałązkami bukszpanu, wkłada się kilka podstawowych wielkanocnych smakołyków: pisanki, kiełbasę lub szynkę, sól i pieprz, chrzan, chleb, babkę i cukrowego (lub nawet plastikowego) baranka wielkanocnego. Koszyk jest następnie zabierany do kościoła w celu poświęcenia.
W najważniejszym dniu, czyli w Niedzielę Wielkanocną, większość Polaków udaje się wczesnym rankiem do kościoła na nabożeństwo wielkanocne, które składa się z uroczystej mszy i procesji. Z reguły na śniadaniu wielkanocnym gromadzi się cała rodzina. Przed posiłkiem, podobnie jak w Boże Narodzenie przy dzieleniu się opłatkiem, rodzina dzieli się pokrojonym na cząstki, poświęconym jajkiem z wielkanocnego koszyka i składa sobie życzenia Wesołego Alleluja.
Na śniadaniu dominują dania zimne i jest to uczta dla mięsożerców: szynka, kiełbasa, pieczone mięsa, pasztet, jajka, chrzan, chleb. Śniadanie wielkanocne jest tak dekadenckie, że należy je traktować jako dzień wolny od wiosennej diety.
Następnie nadchodzi czas na wielkanocne wypieki. Na Wielkanoc piecze się babkę – wysokie, okrągłe ciasto drożdżowe z 15 żółtek i z dziurką w środku, porównywalne z amerykańskim „keksem wyborczym” (american election cake), i mazurka – ciasto z grubą warstwą kajmaku, ozdobione suszonymi owocami, orzechami włoskimi i migdałami, a także sernik.
Ostatnim dniem świątecznym jest Poniedziałek Wielkanocny, tak zwany Śmigus-Dyngus, w którym ludzie polewają się wzajemnie wodą, symbolizującą oczyszczenie.
Tłumaczenie z języka rosyjskiego: Eugenia Dąbkowska
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]