Budzenie uśpionych umysłów
Z teatrem zetknęła się już w dzieciństwie, w Wiśniczu bowiem jej stryj Michał Serwacy Wiśniowiecki miał własną scenę, zajmował się także twórczością literacką. Czasy, w których żyła Franciszka Urszula, były okresem intensywnego rozwoju sztuk scenicznych, które dla zamożnych stanowiły zarówno atrakcję, jak i atrybut prestiżu oraz część pewnego konwenansu właściwego wyższym sferom. Na łamach publikowanego w XIX wieku tygodnika "Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne" czasy te nazwano wdzięcznie brzmiącym określeniem "rozwielmożnienie się teatru". W Nieświeżu księżna Radziwiłłowa rozwijała nie tylko pasję do literatury, ale założyła także miejsce, w którym wystawiano pisane przez nią dramaty. XIX-wieczny historyk Julian Bartoszewicz, opisując życie magnatów, podkreślał, że obecność potomkini Wiśniowieckich na dworze była dla tamtejszego środowiska ożywcza:
Wpośród ówczesnego uśpienia umysłów jeden tylko nieświeski teatr, co słynął sławą ustaloną, wówczas, kiedy usiłowania innych panów były jakby cząstkowemi próbami. Dowcipem księżny zasilał się nieświeski teatr, a publiczność klaskała w ręce, kiedy widziała świetność wystawy i jaskrawość kolorów na scenie. [...] Cała Rzeczpospolita z zadziwieniem rozpowiadała o teatrze w Nieświeżu.
Dramaty księżnej cechowała wysoka oryginalność: liczyły niekiedy nawet jedenaście aktów (wprawdzie zwykle krótkich) i zakładały obecność licznych bohaterów zbiorowych, według części źródeł na scenie pojawiać się miały nawet stuosobowe grupy aktorskie (warto dodać, że w spektaklach grały także, między innymi, dzieci autorki). Franciszkę Urszulę rzeczywiście cechować musiał dowcip i pewnego rodzaju frywolność. W opublikowanym w 1754 roku – a zatem już po śmierci Radziwiłłowej – tomie "Komedye y Tragedye" po siedmioaktowej tragedii "Opatrzności Boskiej Dzieło" umieszczono aneks w postaci skonstruowanych przez księżną dwudziestu dwóch zagadek z – jak pisano – bardzo wartościowymi nagrodami dla publiczności. Trzeba jednak podkreślić, że wydane pośmiertnie zebrane utwory sceniczne Radziwiłłowej przygotowane były przez jej wieloletniego teatralnego współpracownika, aktora i reżysera Jakuba Fryczyńskiego, który do pracy tej podszedł z pewną swobodą, na przykład ingerując w szyk zdań i dobór słów autorki.
Teksty Radziwiłłowej miały głównie charakter okolicznościowy i rodzinny. Na przykład będąca jej debiutem rozpisana na 71 postaci komedia "Miłość dowcipna" wystawiona została premierowo 13 czerwca 1746 roku, w czterdzieste czwarte urodziny "Rybeńki", tragedia "Niecnota w sidłach" pojawiła się na nieświeskiej scenie w siedemnaste urodziny syna Franciszki Urszuli, księcia Karola Radziwiłła, komedia "Konsolacja po kłopotach" z myślą o jubilatce Teofili Konstancji, córce Radziwiłłowej, zaś sześcioaktową komedię "Interessowany Sędzia Miłość" zaprezentowano z okazji imienin króla Augusta III. Spektakle w prywatnym teatrze magnackim (była to ogólna zasada w przybytkach tego typu) grano nieregularnie, przede wszystkim jako element uatrakcyjnienia ważnych wizyt czy imprez rodzinnych. W Nieświeżu przedstawienia pokazywano około dziesięciu razy w roku. Grali w nich amatorzy i amatorki, obok dzieci Radziwiłłowej także mieszkańcy dworu (zarówno pochodzenia arystokratycznego, jak i nie), a spektakle obfitowały w sceny taneczne. Scenografia wzorowana była na malarstwie włoskim, cechował ją typowy dla baroku przepych. O oprawę muzyczną dbał specjalnie w tym celu wyszkolony zespół oraz chór (muzycy i śpiewacy często wchodzili także w rolę statystów). Przedstawienia grane były na kilku scenach, także w plenerze (określenie "scena nieświeska" jest więc synonimem określenia "teatr w Nieświeżu", a nie dosłownym odzwierciedleniem tamtejszej teatralnej infrastruktury).