Ingardena interesuje po pierwsze to, w jaki sposób istnieje dzieło sztuki – czy tylko w świadomości? Czy też także poza nią? Czy można mówić o jakimś właściwym dziełu sztuki sposobie istnienia? Tak właśnie, zdaniem fenomenologa, jest. Dzieło sztuki istnieje w sposób specyficzny dla siebie, inny od sposobu istnienia myśli, zmysłowego wrażenia, stołu, człowieka, kota czy tulipana; jest ono przedmiotem intencjonalnym. Ponadto, dzieło sztuki jest zawsze wielowarstwowe, uzależnione od innych bytów takich jak: osoba autora bądź autorki, ich intencje i możliwości twórcze, język oraz odbiór dzieła sztuki przez widza czy czytelniczkę.
Przeżycie estetyczne oraz sposób podchodzenia do dzieła sztuki stanowią drugą grupę zagadnień interesujących Ingardena w jego wieloaspektowej analizie dzieła sztuki. Filozof wnika w procesy odbioru, interpretacji, oceny, wartościowania, krytyki i doświadczania dzieł sztuki. Uważa, że zderzenie ze sztuką jest procesem poznawczym. Bez świadomości tego, czym jest tekst literacki (przedstawienie teatralne, obraz czy film), jaka jest jego istota i w czym odróżnia się od intencji twórczych, interpretacji odbiorców, wykonawców czy swojej materialności (papier, ilość stron, rodzaj kroju, okładka itp.), nie będziemy mogli – zgodnie z wykładnią Ingardena – uchwycić istoty dzieła sztuki i analizować jego związków z innymi jego aspektami.
Ingardenowska estetyka zmierza do pogodzenia dwóch nurtów w estetyce: "obiektywistycznego" (skoncentrowanego na przedmiocie, dziele sztuki) i "subiektywistycznego" (wyróżniającego przeżycia podmiotu). W ujęciu filozofa bowiem estetyka zajmuje się badaniem sfery "spotkani[a] pewnego przeżywającego podmiotu z pewnym przedmiotem". Spotkanie to owocuje przeżyciem estetycznym oraz konstytucją przedmiotu estetycznego, jego członami są: z jednej strony artystka lub odbiorca sztuki, z drugiej – obiekt, przedmiot.
Estetyka, takież wartości, jak i szerzej – kultura są nie tylko ulubionymi filozoficznymi tematami Ingardena, uważa je on także za przejawy istoty człowieka. Jak pisze Gierulanka: Ingarden "za to w człowieku, co decyduje o jego człowieczeństwie, uważa zdolność realizowania wartości i oddawania się w ich służbę oraz tworzenia – na podłożu pierwotnego świata przyrody – szczególnej rzeczywistości ludzkiej: świata intencjonalnych tworów kultury". Warto podkreślić, że idzie tu o realizację – jak pisze Ingarden w "Książeczce o człowieku" – "wartości w swej immanentnej jakości absolutnych, jakkolwiek ich realizacja zależy od twórczej siły człowieka, słowem: wartości moralnych i wartości estetycznych". Człowiek tworząc kulturę wytwarza "realne warunki zaistnienia i ukazywania się w świecie" tych wartości – w tej ludzkiej aktywności przejawia się nie tylko człowieczeństwo, ale także sens ludzkiego życia i jego możliwość. Człowiek – w ujęciu Ingardena – to ktoś, kto bezustannie podejmuje wysiłki "przekraczania granic zwierzęcości tkwiącej w człowieku i wyrastania ponad nią człowieczeństwem i rolą człowieka jako twórcy wartości. Bez tej misji i bez tego wysiłku wyrastania ponad samego siebie człowiek zapada z powrotem bez ratunku w swoją czystą zwierzęcość, która stanowi jego śmierć" (i rozpacz). Estetyka zatem łączy się u Ingardena także z nauką o wartościach oraz z etycznym namysłem nad człowieczeństwem.