Niestety oryginalny budynek został zniszczony w czasie wielkiego pożaru w lipcu 1850 roku. W tym samym miejscu – na rogu ul. Grodzkiej i pl. Dominikańskiego – wybudowano nowy dom, gdzie obecnie mieści się tablica upamiętniająca miejsce narodzin aktorki. "Dwa okna na drugim piętrze, tam mniej więcej spędziłam początkowe dziesięć lat mego życia" – zapisała Modrzejewska we "Wspomnieniach i wrażeniach". Stąd mała Helena spoglądała na drugą stronę ulicy, skupiając wzrok na cudem ocalałej od austriackich bomb i pożaru figurce Matki Boskiej zdobiącej Domu Suskich.
Dalsze punkty i trasa – figurka Matki Boskiej w Domu Suskich – ul. Grodzka – Rynek Główny – ul. Św. Jana
2. "Kraków był mi wszystkim", nauka i młodość u Sióstr Prezentek
- ul. św. Jana 7, obecnie: Gimazjum i Liceum Sióstr Prezentek w Krakowie
Paul Merwart, "Helena Modrzejewska", 1880, fot. ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa / Forum To pierwsza w Polsce szkoła żeńska, założona po to, by zapewnić młodym dziewczętom właściwy start w dorosłe życie. Powstała w 1627 roku dzięki staraniom Zofii Czeskiej, na lekcje do pięcioklasowej szkoły podstawowej przy ul. Jana 7 chodziła mała Helena, ucząc się czytania, pisania, rachunków, ale także śpiewu, gotowania, szycia, prania oraz znajomości zasad moralnych i religijnych. "Główna szkołę żeńską klasztoru św. Jana" prowadziły siostry, obecnie znajduje się tu gimnazjum i liceum.
"Kraków (…) był mi wszystkim: kołyską, niańką, opiekunem i wychowawcą. Tutaj się urodziłam i tutaj wyrosłam" - notowała gwiazda
Dalsze punkty i trasa – ul. Św. Jana 22 – ul. Św. Tomasza – pl. Szczepański
3. Na deskach: Narodowy Stary Teatr
Helena Modrzejewska w roli Kleopatry, 1980, fot. Jan Mieczkowski, / Nowa Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona Na trasie dedykowanej Modrzejewskiej nie może zabraknąć najważniejszego adresu: Jagiellońskiej 5, czyli siedziby najstarszego budynku teatralnego w Krakowie, działającego od 1799 roku Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej. W 1865 roku, po trudnym okresie działalności, teatr nabierał nowej energii. Dyrekcję objął hrabia Adam Skorupka i z zapałem przystąpił do pracy. Sprowadzono nowe dekoracje z Wiednia, doświadczonego reżysera z Warszawy i skompletowano nowy zespół. Nie mogło w nim zabraknąć – ówczesnej gwiazdy teatru w Czerniowcach – Heleny Modrzejewskiej.
7 października 1865 roku zadebiutowała tutaj jako Sara w dramacie
"Salomon" Wacława Szymanowskiego, zyskując przychylność prasy i uwielbienie publiczności. Warto zajrzeć też do wnętrza Starego Teatru ozodbionego portretem aktorki pędzla Tadeusza Ajdukiewicza. Od samego początku kariery Modrzejewska zbierała pełne zachwytu recenzje. Grywała role z romantycznego repertuaru Schillera,
Juliusza Słowackiego i
Aleksandra Fredry. Pierwszą rolę szekspirowską, z których później miała słynąć, zagrała 1866 roku w Kupcu Weneckim.
Do legendy przeszły jej kreacje w Adriannie, Marii Stuart i Barbarze Radziwiłłównie. W połowie XIX wieku praca aktorki kontraktowej przypominała obóz pracy, przedstawienia grano krótko, ale prawie co tydzień miała miejsce jakaś premiera. Zdarzało się, że w jednym tygodniu grano aż trzy nowe spektakle. Modrzejewska w tym okresie miała poczucie, że w Krakowie osiągnęła wszystko, co było w tym mieście możliwe. W 1868 roku ruszyła na podbój Warszawy. Ale zostańmy jeszcze pod Wawelem, bo tu czekają na miłośników talentu Modrzejewskiej kolejne przystanki: ul. Szczepańska – Rynek Główny 34 – Sukiennice – ul. Sienna
4. Salon Madame
Antonina Hoffmann i Helena Modrzejewska w przedstawieniu "Halszka z Ostroga", Józef Szujski , Teatr Krakowski, premiera: 12.05.1866, fot. Walery Rzewuski / Forum Pewnego dnia na drzwiach kamienicy Piotra Skargi pojawiło się dość zaskakujące zaproszenie na imieniny Heleny Modrzejewskiej. Rozesłano kilkanaście zaproszeń, pojawiły się anonsy w prasie, aż w końcu, w marcu 2012 uroczyście otwarto Salon Modrzejewskiej, miejsce skupiające miłośników talentu wielkiej aktorki.
Tu gwiazda polskiej sceny obecna jest nie tylko na mało znanych fotografiach, ale też, w autentycznych eksponatach z epoki, listach czy flakonach perfum. Podczas swojego pożegnalnego przedstawienia w 1905 roku w Metropolitan Opera House w Nowym Jorku, Modrzejewska miała powiedzieć: "Koniec końców to nie aplauz jest największą nagrodą dla aktora. Jest nią świadomość, że będzie żył w sercu i pamięci widzów". Najlepszym miejscem, aby sprawdzić jak jej słowa stały się prorocze jest Salon Pani Heleny, gdzie ma siedzibę Fundacja Wspierania Badań nad Życiem i Twórczością
Dalsze punkty i trasa – Mały Rynek – ul. Mikołajska – Planty – ul. Westerplatte
5. W obiektywie
- Adres: dawniej Wesoła, ul. Podwale nr 27; obecnie siedziba Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera, ul. Westerplatte 11
Atelier Rzewuskiego, fot. materiały prasowe Ciekawe czy studenci Wyższej Szkoły Europejskiej wiedzą, że akademicki pałacyk należał kiedyś do Walerego Rzewuskiego, pioniera fotografii i działacza społecznego? W listopadzie 1867 roku otworzył tutaj nowoczesne atelier – największy i najpopularniejszy zakład fotograficzny w Krakowie, którego częstym gościem była właśnie Modrzejewska. Znakomicie wyczuła możliwości promocyjnie nowego medium. Chętnie fotografowała się przez całą późniejszą karierę, ale to właśnie zdjęcia Rzewuskiego są do dziś wyjątkowe. Dlaczego? Odpowiedź poznamy na spacerze.
