W jednym z wywiadów powiedziała:
"Zawsze wiedziałam, że będę artystką. Najpierw chciałam pracować w cyrku, później marzyłam o karierze śpiewaczki operowej, a potem już wiedziałam, że będę aktorką". ("Gazeta w Krakowie" nr 131, 7-8 czerwca 1997).
Ukończyła krakowską Państwową Wyższą Szkołę Teatralną (PWST) w 1996 roku. Debiutowała - jeszcze w czasie studiów - w scenicznej adaptacji "Sanatorium pod Klepsydrą" Brunona Schulza według scenariusza i w reżyserii Jana Peszka na scenie Teatru im. Słowackiego w Krakowie (1995). W 1996 zaprosił ją do roli Małgośki w Don Juanie Moliera Jerzy Grzegorzewski i od tego czasu jest aktorką Teatru Studio w Warszawie. Aktorka nadal współpracuje z Jerzym Grzegorzewskim grając w Teatrze Narodowym w jego przedstawieniach (Noc listopadowa według Stanisława Wyspiańskiego - 1997, Ślub Witolda Gombrowicza - 1998).
W Teatrze Studio zagrała tytułową rolę w Iwonie, Księżniczce burgunda Witolda Gombrowicza w reżyserii Ewy Bułhak (1997) oraz w Antygonie Sofoklesa, w przedstawieniu przygotowanym przez Zbigniewa Brzozę (1998). Bardzo dobre oceny krytyków zebrała jej rola w purenonsensowym przedstawieniu pod tytułem Bam według Daniła Charmsa wyreżyserownym przez Oskarasa Korsunovasa w Teatrze Studio (1998).
"Ta młoda aktorka wiele razy sygnalizowała drzemiące w niej niezwykłe zdolności aktorskie. Rola u Korsunovasa jest jednak prawdziwym koncertem gry aktorskiej. Maria Peszek uwewnętrzniła całą poezję Charmsa i stała się żywym wierszem, co chwila zabijając widzów dziwnym śmiechem, przypominającym Misia Coralgola albo innego misia z dziecięcych filmów." - pisał Piotr Gruszczyński ("Tygodnik Powszechny" nr 29/98).
Bardzo dobrze oceniona została również drugoplanowa, chociaż kluczowa w całym przedstawieniu, rola Simoninii w Słowach bożych Ramona del Valle-Inclana w reżyserii Piotra Tomaszuka w Teatrze Rozmaitości w Warszawie (1998).
"Wielkość tej roli polega na tym, że Maria Peszek nie gra w ogóle. To znaczy gra, ale jej aktorstwo wynika organicznie z sytuacji, ze słowa i ciała, w związku z czym nie odbieramy jej roli jako aktorskiej wirtuozerii, ale jako rzeczywistość.(...) W spektaklu, który ma swoje wzloty i upadki, waha się między rodzajowym obrazkiem z życia hiszpańskich nędzarzy a moralitetem, Simoninia Marii Peszek jest najbardziej wiarygodną częścią". (Roman Pawłowski, "Gazeta Wyborcza", 4 grudnia 1998).
Bajka dla dorosłych - Kubuś P. według "Kubusia Puchatka" Alana Alexandra Milne'a w reżyserii Piotr Cieplaka w Teatrze Studio (1999) nie spotkała się z jednoznacznym odbiorem krytyków, ale i tym razem rola aktorska Marii Peszek została bardzo dobrze przyjęta. Janusz R. Kowalczyk pisał:
"pomysł obsadzenia Marii Peszek w roli Kubusia P. od pierwszego wejścia wydaje mi się wart Oscara. Jej Kubuś P. od pierwszego wejścia zjednuje sobie sympatię widzów, mimo że jest zasadniczo odmienny od kanonicznego wizerunku misia narysowanego przez Ernesta H. Sheparda, a wygładzonego przez Disneya. Aktorka daje wiarygodny ekwiwalent osobowości pluszowego niedźwiadka." ("Rzeczpospolita" nr 253, 28 października 1999).
"Jak nazwać ekspresję Marii Peszek grającej Kubusia Puchatka? Chaplinowską? Marionetkową? Może kreskówkową, w typie tych dawnych animowanych bajek, których bohaterowie, wycięci i poskładani z kilku kawałków tektury, z kilku klocków albo paciorków, często jednowymiarowi, przeżywali swoje przygody na swój własny kilkutaktowy sposób." (Jacek Kopciński, "Teatr", nr 10/12 1999).
Maria Peszek to aktorka, która nie boi się nowych wyzwań i eksperymentów artystycznych. Zagrała u boku Jolanty Lothe i ojca, Jana Peszka w multimedialnym przedstawieniu Videoteatru "Poza" "Akt orki" według Helmuta Kajzara w reżyserii Piotra Lachmanna. Odniosła także sukces na 21. Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, wcielając się w postać Gelsominy z "La Strady" Felliniego w piosence "Jestem wiatrem, jestem burzą" Mateusza Pospieszalskiego i Rafała Dziwisza. Bliska konwencji i klimatowi filmów Feliniego była również jej poetycka rola Tłustego aniołka w "Miłości na Madagaskarze" Petera Turriniego w reżyserii Zbigniewa Brzozy w Teatrze Studio (2000). Aktorka ma też na swoim koncie kilkanaście ról w Teatrze Telewizji, wśród nich rolę Olgi w dramacie "Ogień w głowie" Mariusa von Mayerburga w reżyserii Piotra Łazarkiewicza (2000).
Maria Peszek jest dwukrotną laureatką sopockiego festiwalu Dwa Teatry. W 2001 r. została nagraodzona za rolę w spektaklu "Ożenek" w reżyserii Jerzego Stuhra, trzy lata później jury doceniło jej krwację w sztuce "Martwa Królewna". Na koncie ma także rolę w filmowej ekranizacji "Wiedźmina" na podstawie opowiadań Andrzeja Sapkowskiego.
Kariera muzyczna
W 2005 r. Maria Peszek wydała swój debiutancki, świetnie przyjęty przez krytykę i publiczność album "Miasto Mania", który zaledwie kilka miesięcy od premiery okrył się platyną. Muzykę skomponował lider Voo Voo Wojciech Waglewski i jego synowie : Fisz i Emade. "Miasto mania" to także ścieżka muzyczna do multimedialnego spektaklu o tym samym tytule, którego uroczysta premiera odbyła się w warszawskiej Fabryce Trzciny.
Jak piszą twórcy, to płyta wielkomiejska, opatrzona współczesnym brzmieniem. W warstwie muzycznej to proste, prawie minimalistyczne piosenki o nieco mrocznym rodowodzie, w których - gdy do głosu dochodzi Waglewski ojciec - dominują jazzowe harmonie, gdy zaś pałeczkę przejmują synowie - wszystko pulsuje brzmieniem reggae i dub.
Bartosz Staszczyszyn, który uznał płytę za jedną z najważniejszych w 2005 r., na łamach "Tygodnika Powszechnego" komentował:
W piosenkach Marii Peszek Warszawa jawi się jako miasto "z mitu wykrojone / metrem przestrzelone / (…) wiecznie niewyspane / na kataklizm skazane". Miasto pełne życia, na wskroś nowoczesne, miasto-osoba. Miasto ahistoryczne, które skrzy się blaskiem dzisiejszego dnia (w "Pieprzę cię miasto" artystka śpiewa: "pieprzę cię miasto / twoje krwawe dzieje / bledną gdy dnieje"). Peszek odrysowuje przed nami obraz życia niepełnego, zbyt szybkiego i pobieżnego, wreszcie życia niepozbawionego melancholii. Ta ostatnia przebija z tekstów, będących wspólnym dziełem Marii Peszek i Piotra Lachmanna. Pod pozorem lekkości i banalności kryje się w nich prawda o ludziach, zapisana szyfrem anatomia tęsknoty i samotności
Album doczekał się także analizy naukowej, z którą można się zapoznać w publikacji Katarzyny Kułakowskiej "Miasto płci. Dyskurs miłosny Marii Peszek".
W 2008 r. artystka wydaje swój drugi studyjny album "Maria Awaria", którego producentem jest Andrzej Smolik. Jak przyznaje, trudno jest określić charakter tej płyty używając terminologii muzycznej. Głównym celem było skuteczne wyrażenie emocji.
Potwierdzeniem autorskiej drogi muzycznej Marii Peszek jest jej trzecia studyjna płyta, głośna także m.in. ze względu na medialny szum wywołany otwartością autorki, która w w wielu prasowych wywiadach komentowała swoją kondycję psychiczną i opowiadała o swoim zmaganiu z chorobą. "Jezus Maria Peszek" to wydany w 2012 r. najbardziej osobisty album w dorobku artystki, wyprodukowany przez Michała Króla, muzyka znanego m.in. z zespołu 15 minut projekt. - Jest mrocznie, depresyjnie, źle. Ale nie histerycznie. Peszek nie woła z dna depresji, widać, że przepracowała kryzys. Rozpadła się na kawałki, poskładała na nowo, a teraz opowiada o sobie niczym skrupulatna kronikarka przywołująca targające nią chwilę temu skrajne emocje - recenzował Robert Sankowski na łamach Gazety Wyborczej:
Od otwierającego album numeru "Ludzie psy" jest naprawdę ostro. Muzycznie, bo ta płyta to kapitalna mieszanka oszczędnej, czasem agresywnej, czasem kojąco pięknej, ale zawsze zaskakująco łatwo wpadającej w ucho elektronicznej i rockowej alternatywy podkręconej kabaretowym klimatem. I tekstowo. "Zbankrutował mi dzisiaj cały świat/ już wiem jak się traci na giełdzie rozpaczy/ bóg opuścił mnie/ urwał mi się film/ ja nie dobro narodowe/ ja pod skórą drzazga/ samo mięso duszy" - skanduje Maria w "Ludzie psy".
Ważniejsze nagrody:
-
1999 - II nagroda aktorska na 29. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za rolę Simonini w Słowach bożych Ramona del Valle-Inclana w Teatrze Rozmaitości w Warszawie
-
2000 - II nagroda w konkursie oraz statuetka ZASP i nagroda publiczności na 21. Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu
-
2001, 2004 - nagrody na festiwalu radia i telewizji w Sopocie Dwa Teatry
Opracowanie: 2002, aktualizacja 2014 AL