Twórczy zamysł, w wyniku którego powstała instalacja, rozwijał się podczas dwóch rezydencji artystycznych kompozytora – w instytucie CCRMA na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii oraz w Centrum Kultury "Zamek" w Poznaniu.
Pierwszą przestrzenią, w której projekt został zrealizowany, było wnętrze monumentalnej Wieży Zegarowej w centrum Poznania. Na platformie zawieszonej kilka metrów nad ziemią zaaranżowana została scenografia wzorowana na "Mieście zaginionych dzieci" w reżyserii Jeana Pierre’a Jeuneta. Użytkownik instalacji zostawał wyposażony w czujniki biofeedbacku – miernik pulsu, GSR i EEG, dzięki którym poprzez swoje reakcje mógł wpływać na zmiany w muzyce emitowanej przez kilkanaście rozmieszczonych przestrzennie głośników.
„Instalacja Sensorium jest instrumentem odtwarzającym muzykę, którym sterujesz za pomocą swojego mózgu, skóry lewej dłoni i serca (...). Zbudowaliśmy instrument, który nie działa bez Ciebie, jesteś w jak najbardziej realny, niemetaforyczny sposób silnikiem tej instalacji. Otaczają Cię dźwięki, ale w niezwykły sposób. Ich charakter podąża za stanem Twojego umysłu. Aparatura, którą masz na sobie pozwala Ci kształtować charakter otaczającej cię muzyki" (fragment seansu).
W zaprojektowanym przez Zapałę doświadczeniu przecinają się kategorie zdarzenia teatralnego, koncertu muzycznego, badania diagnostycznego i indywidualnej kontemplacji przyjmującej kształt pracy twórczej. Sensorium przeznaczone jest dla jednego użytkownika. Zwiedzającego do sesji przygotowuje "milczący asystent", który następnie czuwa nad jej realizacją.
W listopadzie 2015 roku instalacja została uruchomiona w Wieży Ciśnień w Lesznie. Autorzy projektu są otwarci na współpracę z innymi miastami. Kolejne odsłony projektu Sensorium wpisywane są w specyficzną tkankę kulturową wybranych miejsc, otrzymują również nową treść muzyczną komponowaną przez Rafała Zapałę. Do wykonania muzyki zapraszani są lokalnie działający artyści i zespoły.
***
Rafał Zapała jest kompozytorem i muzykiem-improwizatorem (fortepian, perkusja i realizacja live electronics). Pracuje jako adiunkt w Zakładzie Kompozycji i Studiu Muzyki Elektroakustycznej Akademii Muzycznej w Poznaniu.
Ukończył studia z kompozycji i dyrygentury chóralnej. Uczestniczył w wielu kursach i warsztatach kompozytorskich prowadzonych m.in. przez Karlheinza Stockhausena, Tristana Muraila, Beata Furrera, Pauline Oliveros i Alvina Luciera.
Jest założycielem i prezesem fundacji an_ARCHE NewMusicFoundation. Jego artykuł dotyczący autorskiej koncepcji Live Electronic Preparation (LEP Technique) został opublikowany jako rozdział w "Oxford Handbook of Interactive Audio", podręczniku wydanym przez Oxford University Press w 2014 roku.
Wybrane kompozycje
- GON na zespół instrumentów i taśmę (2008)
- SumoSexyMasta na dwa zespoły (2010)
- Poster na kwartet smyczkowy i live electronics (2010)
- Nicolette na flet i live electronics (2010)
- SKANER na orkiestrę symfoniczną, elektronikę i soundscape (2011)
- Cleaner na kontrabas i live electronics (2013)
- Lutoslow na taśmę (2013)
- Sensorium, instalacja dźwiękowa (2014)