Zabiegiem formalnym Urbańskiego w "Słodkich rytmach" było przyporządkowanie statycznym ujęciom pszczół realistycznych zdjęć operatorskich, natomiast ich lot został zastąpiony przez drgający, abstrakcyjny i kolorowy spektakl, wyczarowany przy zastosowaniu nietypowych technik. Urbański znalazł zatem obrazowy ekwiwalent dla dźwięku i związanych z nim skojarzeń, którego genezę tak wspomina w wywiadzie dla "Filmu" (23.06.1965):
"Chodziło o uzyskanie atmosfery niepokoju, czegoś, co kojarzy się z natrętnym brzęczeniem pszczoły nad uchem."
Reżyser posłużył się częściowo animacją rysunkową, lecz większość efektów plastycznych uzyskał poprzez poddawanie taśmy negatywowej działaniu czynników chemicznych i termicznych. Uzyskane w ten sposób niepowtarzalne sieci, rysy, plamy i przebarwienia wchodzą w interakcję ze zdjęciami realistycznymi, tworząc niezapomniany, abstrakcyjny balet form. Ta ekspresja nie jest pozbawiona znaczenia – obrazuje ona zachowanie roju w ulu, taniec pszczół czy lot godowy królowej-matki – ale to nawiązanie do rocznego cyklu pszczelarskiego nie wydaje się najważniejsze. Istotniejsze dla widza są ukazane w animacji Urbańskiego rytmy przyrody związane z porami roku oraz człowiek i jego ingerencje w ten świetnie funkcjonujący mechanizm. Ponadto w filmie można odnaleźć rozważania na temat kruchości istnienia i śmierci – choćby w finałowych ujęciach zimowego ogrodu zza okna, na którego parapecie leżą liczne martwe trutnie. Bez względu na to, jakimi interpretacjami wzbogacimy odbiór filmu, elementem najważniejszym i stanowiącym podstawę jego recepcji jest forma, czyli ruch ożywionej materii w rytm muzyki Krzysztofa Pendereckiego, bowiem "Słodkie rytmy" to nie zamknięta forma fabularna, lecz otwarta konstrukcja poetycko-malarska.
Autor: Mariusz Frukacz, marzec 2011
"Słodkie rytmy", film animowany, Polska 1965.
Realizacja: Kazimierz Urbański
Muzyka: Krzysztof Penderecki
Zdjęcia: Jan Tkaczyk (niewymieniony w napisach)
Kierownik filmu: Magdalena Barycz
Produkcja: Studio Miniatur Filmowych Warszawa.
Czas trwania: 7 minut.