Popularność poetki we Włoszech od lat jest kulturowym fenomenem analizowanym w kolejnych publikacjach włoskiej prasy. Poezja zmarłej w 2012 roku polskiej noblistki "podoba się do szaleństwa". Cytują ją w mediach jako ulubioną poetkę znani aktorzy i reżyserzy. Jej słowa pojawiają się na murach miast, w piosenkach i spektaklach teatralnych, w telewizji i na wykładach uniwersyteckich.
Spotkania z Szymborską, które odbyły się w aulach uczelni, salach kinowych i teatralnych wypełnionych do ostatniego miejsca, wskazywano jako dowód na to, że jest ona przez Włochów uwielbiana niczym "gwiazda rocka" – podkreślali kometatorzy.
Inauguracja festiwalu odbędzie się 12 maja wieczorem w Palazzo d'Accursio, siedzibie władz Bolonii. Pierwszym uroczystym wydarzeniem będzie tam wernisaż wystawy "Jarmark cudów", która będzie otwarta do końca maja. Nazwa ekspozycji jest tytułem jednego z wierszy noblistki.
Zostaną na niej pokazane słynne wycinanki poetki, projekty okładek i książek autorstwa Aliny Kalczyńskiej-Scheiwiller, a także rysunki z komiksu Alice Milani "Wisława Szymborska. Życie w obrazkach". Ta powieść graficzna ukazała się we Włoszech w zeszłym roku i została bardzo dobrze przyjęta przez krytykę oraz wielbicieli twórczości poetki.
Wystawie towarzyszyć będzie projekcja filmu "Chwilami życie bywa znośne" Katarzyny Kolendy-Zaleskiej z 2009 roku; portretu poetki, nakreślonego także przez osobistości, które o niej mówią. Jest wśród nich Woody Allen, Umberto Eco i Vaclav Havel.
Również w bolońskim magistracie odbędzie się prezentacja włoskich nowości wydawniczych: książki "Szymborska. Alfabet świata", której autorami są Andrea Ceccherelli, Luigi Marinelli i Marcello Piacentini oraz wydanego niedawno w Pizie zbioru esejów polskich i włoskich autorów "Radość czytania". Są w nim między innymi teksty krytyków literackich, polonistów, tłumaczy i poetów: Alfonso Berardinellego, Donatelli Bremer, Ewy Lipskiej, Pietra Marchesaniego, Giovanny Tomassucci.
13 maja to dzień konferencji naukowej w historycznym Palazzo Re Enzo. Jej pierwsza część odbędzie się pod hasłem "Niepojęty przypadek. Języki i światy poezji Wisławy Szymborskiej", a udział w niej wezmą badacze i krytycy Agnieszka Dauksza, Wojciech Ligęza, Anna Nasiłowska, Luigi Marinelli i Leonard Neuger. Następnie zapowiedziano dyskusję panelową "O-dla Szymborskiej". Po niej odbędzie specjalna, premierowa we Włoszech projekcja filmu dokumentalnego "Radość pisania" Antoniego Krauzego z 2005 roku.
Dzień ten zwieńczy koncert Tomasza Stańko w Teatro Duse. Trębacz wystąpi razem z następującymi muzykami: Alexi Tuomarila (fortepian), Reuben Rogers (kontrabas), Gerald Cleaver (perkusja). Jak zapowiedziano, po raz pierwszy we Włoszech zaprezentuje swoje kompozycje inspirowane poezją Szymborskiej z płyty "Wisława" z 2013 roku.
W sobotę 14 maja, w ostatnim dniu konferencji bolońskiej na tamtejszym uniwersytecie, Alma Mater Studiorum zaprezentowany zostanie wybór "Lektur nadobowiązkowych" Wisławy Szymborskiej, czyli jej felietonów publikowanych między innymi w "Życiu Literackim" i w "Odrze". Tom zredagował Luca Bernardini.
Kolejny punkt festiwalu to spotkanie poetów i studentów pod hasłem: "Nie umiem się nadziwić: studenci tłumaczą Szymborską". Obecni będą studenci włoskiej polonistyki oraz poeci: Urszula Kozioł, Krzysztof Karasek, Ryszard Krynicki, Jarosław Mikołajewski i Tomasz Różycki. Po nim odbędzie się następna debata – spotkanie poetów i przyjaciół Szymborskiej, połączone z lekturą jej wierszy.
Dyrektor Instytutu Polskiego w Rzymie Paweł Stasikowski powiedział, że w historycznych bolońskich pałacach przez trzy dni będzie trwało wielkie spotkanie czytelników, miłośników i badaczy jednej z największych przedstawicielek literatury XX wieku. Zwrócił też uwagę na to, że w spotkaniach udział weźmie około 60 studentów z 13 katedr polonistyki na włoskich uczelniach. Pod opieką wykładowców przygotowali oni swoje tłumaczenia felietonów noblistki, które zostaną odczytane festiwalowej publiczności.
Wybór Bolonii nie jest przypadkowy – podkreślił Paweł Stasikowski, przypominając, że na mapie podróży poetki Włochy zajmowały zawsze szczególne miejsce. – To w Bolonii 27 marca 2009 roku odbyło się największe spotkanie noblistki z publicznością spośród wszystkich, w jakich uczestniczyła na świecie. W tym pamiętnym spotkaniu w Aula Magna di Santa Lucia na uniwersytecie udział wziął Umberto Eco, miłośnik jej poezji sam przez nią bardzo szanowany.
Stasikowski ujawnił, że Umberto Eco miał również uczestniczyć w tym festiwalu. "Teraz będzie on dedykowany także pamięci zmarłego w lutym profesora" – poinformował.
O festiwalu pisze obszernie lokalna prasa w regionie Emilia–Romania. "Corriere di Bologna" analizuje popularność polskiej poetki we Włoszech jako absolutny fenomen kulturowy i przypomina, że jest ona masowo cytowana.
Festiwal Szymborskiej wpisuje się w wieloletni cykl podobnych imprez organizowanych przez Instytut Polski z Rzymu. W Sienie w 2008 roku uczczono w ten sposób Zbigniewa Herberta, a edycja w 2011 roku w Wenecji dedykowana była Czesławowi Miłoszowi.
Krajowe obchody zaczną się podczas Festiwalu Miłosza w Krakowie. Na 11 czerwca 2016 roku zaplanowano wręczenie Nagrody im. Wisławy Szymborskiej – otrzyma ją autor najlepszego tomiku poetyckiego, a dzień później nastąpi premiera dokumentu o poetce "Napisane życie" w reżyserii i według scenariusza Marty Węgiel.
Ten portret filmowy jest złożony w dużej mierze z materiałów archiwalnych i wypowiedzi poetki. Film, oprócz Fundacji Wisławy Szymborskiej, wyprodukowali: Instytut Książki, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Telewizja Polska S.A. W "Napisanym życiu" wypowiadają się przyjaciele, wydawcy, biografowie i współpracownicy poetki (między innymi Bronisław Maj, Tadeusz Nyczek, Teresa Walas, Wanda Klominkowa, Jerzy Illg, Michał Rusinek, Joanna Szczęsna), ale przede wszystkim – ona sama.
Zdjęcia z archiwum Fundacji Wisławy Szymborskiej mają pozwolić widzom wejść w prywatny, mniej znany świat noblistki. Dzięki nagraniom z telewizyjnych archiwów można będzie usłyszeć jej głos, nabierające niezwykłego znaczenia opowieści o codziennych przeżyciach, a także czytane przez nią wiersze. To one budują rytm tego obrazu – historię jej dorastania, miłości, przyjaźni z artystami, samotności, a jednocześnie skłaniają do refleksji o pisaniu i poezji.
W październiku 2016 roku z kolei na Uniwersytecie Jagiellońskim odbędzie się konferencja naukowa, poświęcona Szymborskiej.
Dość dawno nie było takiej konferencji, więc teraz jest dobry pretekst, by ją zorganizować – mówił Rusinek.
Naukowym dyskusjom w Krakowie towarzyszyć będzie wystawa rzadko publikowanych fotografii, związanych z wręczeniem Polce literackiego Nobla 20 lat temu.