Posługując się prostymi materiałami - kartonem i papierem, Budny tworzy niewielkie obiekty i rzeźby, instalacje oraz prace site specific większych rozmiarów. Jego twórczość wyraża głębokie zainteresowanie zagadnieniem formy. Artysta buduje zarówno uproszczone atrapy przedmiotów, jak i abstrakcyjne, minimalistyczne pod względem użytych środków materialne ekwiwalenty zjawisk natury.
Najwcześniej wystawiał Ogłoszenia (zdjęcie) powstające w latach 2002-2004, wykonane z różnych rodzajów malowanego papieru odpowiedniki umieszczanych w gazetach zawiadomień. Budny pozbawiał ich jednak treści, tekstu, sprowadzając do czystej formy wizualnej. Jedno ze swych Ogłoszeń umieścił w miesięczniku "Lampa". W tym samym czasie powstawały Książki (2003) (zdjęcie), Discmany (2003), telefony komórkowe 3310 (2003), zawsze puste w środku, ograniczone do zewnętrznej powłoki, ale zarazem łatwo rozpoznawalne, jakby artysta próbował odnaleźć ich najprostszą, wyróżniającą formę. Z kolei Niedokończone listy (2003) (zdjęcie) to skomplikowane, geometryczne bryły, mające odwzorowywać zgniecione kartki papieru. Niektóre prace Budnego zdają się ujawniać kształty przedmiotów pierwotnie również wykonanych z papieru [np. Mapa, 2004 (zdjęcie) czy Origami, 2007]. Na wystawę Prym w BWA w Zielonej Górze w 2004 roku artysta stworzył Kaktusy 2004 (zdjęcie) zbudowane z ażurowych kształtów odnoszących się do abstrakcyjnego reliefu na fasadzie galerii.
Budny podjął też próbę oddania w papierze i tekturze tego, co pozornie pozbawione jest formy, wręcz nienamacalne i niewidoczne. Tekturowe bryły Powietrza z 2003 roku (zdjęcie) składają się na trójwymiarową układankę. Szare i niebieskie elementy oddają powietrze, dwa czerwone - budynki w Warszawie i Nowym Jorku, w których mieszkają artysta i jego kolega. W innych realizacjach artysta tworzył negatywowe przedstawienia, zastępując miejscami to co materialne i niematerialne, ulotne, rozproszone (np. Deszcz, 2004; Pusty pokój, 2005). Jako kartonowe bryły Budny przedstawił też snopy wpadającego do pomieszczenia światła, wyznaczając granice tak zarysowanej przestrzeni np. w pracy Światło z 2004 roku (zdjęcie). W serii zatytułowanej Muzyka (2006-2007), na którą składa się osiem rzeźb, artysta odniósł się do tradycji przedstawiania muzyki w sztuce, posługując się tu kształtami nawiązującymi do instrumentów muzycznych, strun, fal dźwiękowych. Na wystawę "Betonowe dziedzictwo" w warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej powstała praca Bez tytułu (Kompozycja podwórkowa, 2007) łącząca w sobie elementy inspirowane przedmiotami, jakie można odnaleźć na typowym osiedlu mieszkaniowym - meblościanką, trzepakiem, placem zabaw.
W swym dążeniu do abstrahowania formy artysta posunął się jeszcze dalej w Instalacji prezentowanej w ramach cyklu "W samym centrum uwagi" w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie w 2006 roku. Zawieszona pod sufitem konstrukcja przede wszystkim ujawniała przestrzeń ograniczoną ścianami, a od góry - stropem. W ostatnim czasie artysta sięgnął po bardziej abstrakcyjne pojęcie Ciszy, które w berlińskiej Johnen Galerie w 2007 roku przedstawił jako kontrast przestrzeni otwartej oraz ograniczonej prostym, minimalistycznym, tekturowym prostopadłościanem.
Nominowany do konkursu Deutsche Banku Spojrzenia Budny przedstawił na wystawie w warszawskiej Zachęcie Legowisko bezdomnego (2005), sprowadzając je do purystycznej, geometrycznej struktury zbudowanej z kartonu. Wewnątrz specjalnie zaprojektowanych tekturowych konstrukcji unieruchomił też należące do jego przedmioty. Pozostawały więc niewidoczne, a zarazem obecne.
Niektóre prace Budnego nie tyle stanowią odbicie rzeczywistości, co sposobów jej przedstawiania. Obszar z 2005 roku (zdjęcie) odnosi się do schematycznych, komputerowych symulacji topografii terenu. Z myślą o wystawie "W Polsce czyli gdzie" w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie powstała praca Bez tytułu (Granice, 2006), wycięte z papieru kontury Polski, przerwane w niektórych miejscach, jakby otwierające się na to, co poza nimi. Z kolei na wystawę "Manipulacje. O ekonomii kłamstwa" artysta z tekturowych prostopadłościanów ułożył przestrzenny wykres słupkowy, charakterystyczny dla prasy ekonomicznej (Data Source, 2006).
Od czasu do czasu Budny współpracuje na płaszczyźnie artystycznej z malarzem Zbigniewem Rogalskim. W Małym Salonie warszawskiej Zachęty zbudowali instalację zatytułowaną Projekcja (2006), stanowiącą raczej iluzję projekcji. Tekturowe rzutniki Budnego tylko pozornie wyświetlały obrazy w rzeczywistości namalowane przez Rogalskiego. W swym projekcie artyści odnieśli się do projektu muzeum sztuki współczesnej, którego budowa w Warszawie planowana była od lat. Na wystawie "Tu zaszła zmiana" w Kordegardzie na początku 2007 roku zamierzali zbudować prosty, geometryczny portal na fasadzie budynku, jako aluzję do architektury modernistycznej i white cube'u. Projektu jednak nie udało się zrealizować.
Z biegiem lat Budny coraz częściej odchodzi od małej formy swych prac i w podobnym, minimalistycznym języku i z użyciem podobnych materiałów (karton, sklejka), tworzy obiekty o znacznie większych, a nawet monumentalnych gabarytach. Tak stało się na wystawie "Prace", gdy artysta wypełnił wnętrza Zamku Ujazdowskiego w Warszawie monumentalnymi dziełami: Przepaść, Cisza, Pokój oraz Drzewo. W zmienionej skali prace Budnego w nowy sposób konfrontują się z widzami, wchodzą w relacje z otaczającą je architekturą. Coraz częściej odnaleźć w nich można odniesienia do modernistycznej architektury, także tej z okresu PRL-u, która stanowi o obliczu polskich miast, co ujawniły realizacje na wystawie "Warszawa w Budowie" w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2009). Wyabstrahowane formy z jednej strony ujawniają ukazują piękno tej części architektonicznego dziedzictwa, z drugiej - jako skończone całości - zadają pytanie o modernistyczny ornament, niezależnie od zapowiedzi jego śmierci, obecnej w teorii architektury przynajmniej od czasów Adolfa Loosa.
Autor: Karol Sienkiewicz, październik 2007; aktualizacja: listopad 2009.
Wybrane wystawy indywidualne:
- 2003 - "Michał Budny", Galeria Raster, Warszawa
- 2004 - "Światło", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- 2005 - "Map" - Johnen & Schoettle, Kolonia, Niemcy
- 2006
- "Instalacja" w ramach cyklu "W samym centrum uwagi", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- "Projekcja", Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa (ze Zbigniewem Rogalskim)
- "Bluebox", Galerie Annex 14, Berno, Szwajcaria - 2007
- "Stille", Johnen Galerie, Berlin, Niemcy
- "Origami", Johnen + Schoettle Galerie, Kolonia, Niemcy - 2008
- "Winter" - Galerie nächst St. Stephan, Wiedeń
- "Romantyczność" - Galeria Kronika, Bytom
- "Shot" - Jack Hanley Gallery, San Francisco (ze Zbigniewem Rogalskim) - 2009
- "Prace" - Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- "Światło" - Galeria Raster, Warszawa
- "Powroty" - BWA, Zielona Góra (z Agatą Bogacką)
Wybrane wystawy zbiorowe:
- 2004
- "From My Window. Artists And Their Territories", École National Supérieure des Beaux-Arts, Paryż, Francja
- "Post_Modellismus", Krinzinger Projekte, Wiedeń, Austria
- "Prym", BWA, Zielona Góra
- "Jahresgaben 2004", Westfaelischer Kunstverein, Muenster, Niemcy
- "At Home", The Letterkenny Art Centre, Letterkenny, Irlandia
- "Die Leichte Arbeit", Kulturbrauerei, Berlin, Niemcy
- "Pluzzle", galerie griedervonputtkamer, Berlin, Niemcy
- "Nowa Huta. Kunst aus polnischer Sicht", Westfaelischer Kunstverein, Muenster, Niemcy - 2005
- [...], BWA, Zielona Góra
- "The Experimenter & The Art Of Perception", Artpool, Art Research Center, Budapeszt, Węgry
- "Spojrzenia 2005", Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
- "Broniewski", Raster, Warszawa
- International Biennale Of Contemporary Art, Galeria Narodowa, Praga, Czechy
- "Revenge on realism", Krinzinger Projekte, Wiedeń, Austria - 2006
- "W Polsce czyli gdzie?", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- "Muzeum jako świetlany obiekt pożądania", Muzeum Sztuki, Łódź
- "Architektura intymna, architektura porzucona", Galeria Kronika, Bytom
- "Is it better to be a good artist or a good person?", Raster w Rental Gallery, Los Angeles, USA
- "Manipulacja. O ekonomii kłamstwa", Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia, Gdańsk; Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa (2007)
- "Skulptur, Installation und Malerai aus Polen", Bielefelder Kunstverei, Bielefeld; Kunstverein Nuernberg, Niemcy - 2007
- "Bodycheck." 10. Triennale Kleinplastik, Fellbach, Niemcy
- "Betonowe dziedzictwo. Od Le Corbusiera do blokersów", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- "Specied of spaces and other pieces", Hollybush Gardens, Londyn, Wielka Brytania
- "Black & White", IBID Projects, Londyn, Wielka Brytania
- "Tu zaszła zmiana", Galeria Kordegarda, Warszawa
- "From a distance" - Wallspace Gallery, Nowy Jork - 2008
- "Re-construction" - The Young Artists' Biennial, Bukareszt
- Manifesta 7 - Bolzano
- "SITE" - Santa Fe Biennial, Santa Fe
- "Krzywe koło" - Galeria Raster, Warszawa
- "Der Grosse Wurf" - Kaiser Wilhelm Museum, Krefeld
- "Betonowe dziedzictwo. Radioaktywny blok" - Instytut Polski, Rzym - 2009
- "Warszawa w budowie" - Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
- "Wolność od-zysku" – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa.
| |
Praca Ogłoszenia wydrukowana na stronie reklamowej Lampy (nr 4/5, 2004); Ogłoszenia 2003, tektura i papier częściowo malowane, taśma klejąca, 140x200 cm powrót do tekstu |
|
Książki, malowana tektura, taśma klejąca, 10 elementów o różnych wymiarach powrót do tekstu |
| |
Mapa 2004, papier, 125x100 oraz Niedokończone listy 2003, tektura powrót do tekstu |
| |
Kaktusy 2004, tektura, tektura falista, 63x20x54 cm, fasada BWA w Zielonej Górze powrót do tekstu |
|
Światło 2004, tektura, falista tektura, ekspozycja w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie powrót do tekstu |
Zdjęcia publikujemy dzięki uprzejmości Galerii Raster.