Bogdan Hussakowski ukończył Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie w 1963 roku i Wydział Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie w 1967 roku.
Jako aktor debiutował w Warszawie, w Teatrze Rozmaitości, rolą Jehana w Żonie niemej Vojmila Rabadana w reżyserii Stanisława Bugajskiego (1963), natomiast doświadczenia reżyserskie zdobywał w Starym Teatrze w Krakowie w czasie dyrekcji Zygmunta Hübnera i początkowym okresie dyrekcji Jana Pawła Gawlika. Zrealizował tutaj m.in. Taniec śmierci Augusta Strindberga (1967), współczesną tragedię - Yerma Federico Garcii Lorki (1968), Życie jest snem Pedro Calderona (1969) i Króla Mięsopusta Jarosława Marka Rymkiewicza (1970). Reżyserował Samuela Becketta: Komedię (1972) i Radosne dni (1972). W tym czasie współpracował także m.in. z Teatrem Ludowym w Nowej Hucie i scenami poznańskimi - Teatrem Nowym i Teatrem Polskim.
W kolejnych latach z sukcesem prowadził dwie sceny. W latach 1974-1979 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru im. Jana Kochanowskiego w Opolu i jednym z inicjatorów i organizatorów Opolskich Konfrontacji Teatralnych "Klasyka Polska". O swojej dyrekcji mówił:
"W repertuarze akcentujemy 'nurt wielkiego śmiechu', tego od Arystofanesa po Gogola, śmiechu, który uczy, czasem boli. Jest to ten nurt, o który można oprzeć teatr, jednoczący największe ambicje artystyczne z popularnością" ("Trybuna Odrzańska" 26.08.1979).
W tym okresie ze sceną opolską współpracowali: reżyserzy - Tomasz Zygadło, Jerzy Goliński, Tadeusz Nyczek, scenografowie: Lidia i Jerzy Skarżyńscy, muzycy: Andrzej Zarycki i Czesław Niemen. Reżyserował także sam Hussakowski. Wystawił tutaj m.in. widowiskowe Tragiczne dzieje Doktora Fausta Christophera Marlowe'a (1975) i zrealizowane z ogromnym plastycznym przepychem bajkowe Sny Sindbada Żeglarza wg Bolesława Leśmiana (1977). W obu premierach plan scenograficzny przytłumił wymowę utworów. Natomiast udane okazały się przedstawienia przygotowane przez Hussakowskiego na scenie kameralnej. Wystawił tu m.in. Śnieg Stanisława Przybyszewskiego (1977) i Tato, tato sprawa się rypła Ryszarda Latki (1977). Na deskach opolskiego teatru powrócił do twórczości Strindberga, reżyserując Sonatę widm (1978). W kręgu zainteresowań Hussakowskiego-reżysera, oprócz dramatu skandynawskiego, pozostawała przede wszystkim teatralna klasyka. Twórca czerpał też z wielu teatralnych stylistyk.
"Gdyby wziąć i późniejsze realizacje Hussakowskiego w teatrze to zamknęłyby się one w refleksji twórcy nad kondycją ludzką" - pisali Małgorzata Karbowiak i Henryk Pawlak. - "Zaczęło się to wszystko u Hübnera, który wrażliwy był na to, co dawny tekst znaczy w kontekście dnia dzisiejszego, świadomości i wrażliwości dzisiejszego widza. Znaczeniom trzeba nadać formę i dlatego Hussakowski szukał swego języka teatralnego w doświadczeniach teatru absurdu, sięgał po Becketta, właśnie dla jedności treści filozoficznych z awangardowością formy" ("Scena" 03.04.1992).
W 1979 roku na długie lata związał się z łódzką sceną im. Stefana Jaracza, którą kierował jako dyrektor naczelny i artystyczny do 1992 roku. Stworzył teatr o bardzo wysokim poziomie artystycznym, ze świetnym, niejednokrotnie nowatorskim i zróżnicowanym repertuarem.
"(...) w Teatrze im. Jaracza był malowany Polaków portret własny pełen sarkazmu, goryczy i miłości" - notowali Małgorzata Karbowiak i Henryk Pawlak; pisali również, że Hussakowski "realizuje formułę teatru o wielu nurtach myślowych i estetyki scenicznej. Wszystko jednak (...) można sprowadzić do formuły teatru niepokoju intelektualnego, społecznego i moralnego" ("Scena" 03.04.1992).
Reżyserowali tu wówczas, wystawiając na nowo odczytaną polską klasykę, m.in. Mikołaj Grabowski (Pamiętniki Soplicy Henryka Rzewuskiego, 1980), Maciej Prus (Dziady Adama Mickiewicza, 1984), Tadeusz Bradecki (Pan Jowialski Aleksandra Fredry, 1986). W łódzkim teatrze wystawiano także m.in. Szekspira i Moliera, Mikołaja Gogola, Bertolta Brechta i Jeana Geneta. Wiele udanych realizacji przygotował na scenie im. Jaracza także Hussakowski, który potrafił dobrać ciekawy, oryginalny repertuar. Zrealizował wspaniałe poetyckie widowisko - prapremierowy spektakl nieznanej wcześniej sztuki Bolesława Leśmiana Zdziczenie obyczajów pośmiertnych (1982) oraz pulsującą emocjami Wielkanoc Augusta Strindberga (1982).
"Hussakowski dyskretnie usuwa się w cień" - pisał Lech Sokół - "jego zadaniem jest pozwolenie dramatowi, by przemówił. Jego wrażliwość, precyzja w odczytaniu tekstu i umiejętności reżyserskie budzą wielkie uznanie. Potrafił tak poprowadzić przedstawienie, że zrealizował jedną z najlepszych inscenizacji Strindberga na polskiej scenie" ("Teatr" 1982, nr 9).
Później przyszedł czas na, długo nieobecny na polskich scenach, melodramat - Adriannę Lecouvreur Scribe'a i Legouve'a (1985).
"Hussakowski nadał mu atrakcyjną formę" - notowała Joanna Godlewska - "zręcznie przemieniającą elementy niebezpiecznie anachroniczne, pretensjonalne, w składniki świadomej, wyrafinowanej zabawy teatralnej" ("Najnowsza historia teatru polskiego - wprowadzenie", Wrocław 2001).
Hussakowski wystawiał także Witolda Gombrowicza, w 1990 roku przygotował Ślub, nieco wcześniej zaadaptował na scenę powieść Fedydurke (1986).
"Bogdanowi Hussakowskiemu - reżyserowi i zarazem autorowi adaptacji - udało się zachować i przenieść na scenę to, co w 'Ferdydurke' było najcenniejsze" - przyznawał Juliusz Cyperling - "filozoficzne przesłanie ubrane w lekką formę i podane z wdziękiem, lekkością, delikatnym humorem, odpowiednią ironią" ("Dziennik Łódzki" 06.02.1986).
W 1987 roku dał premierę Wesela Stanisława Wyspiańskiego, utrzymaną w ryzach klarownego wywodu.
"Inaczej z 'Weselem' postąpił Bogdan Hussakowski. Postąpił niezwykle odważnie" - notował Henryk Pawlak. - "Wystawił je tak, jak zostało napisane przez autora. I okazało się, że arcydzieło Wyspiańskiego jest utworem na nowo jakby odkrywanym. Zarówno imponuje nam swą niezwykłą, jedyną i niepowtarzalną formą poetyckiego dramatu, jak i wielowarstwowymi treściami, w których historyczne doświadczenie pulsuje jeszcze dziś, a może zwłaszcza dziś aktualną refleksją" ("Głos Robotniczy" 06.04.1987).
Hussakowski, w ostatnich latach łódzkiej dyrekcji, wystawił jeszcze m.in. Niebezpieczne związki Christophera Hamptona (1988), Sen srebrny Salomei Juliusza Słowackiego (1989) i Świętoszka Moliera (1991). W tym okresie zrealizował także interesujące przedstawienie Kartoteki Tadeusza Różewicza w Teatrze im. Kote Mardżaniszwili w Tbilisi (1984).
W latach 1992-1999 pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego krakowskiego Teatru im. Juliusza Słowackiego.
"To, co zamierzam realizować w Słowackim będzie kontynuacją mojej pracy w Opolu i trzynastu lat pracy w Łodzi" - deklarował. - "Nieskromnie uważam się za ucznia Zygmunta Hübnera i jego teatr policentryczny jest dla mnie niedościgłym wzorem. Usychałbym z nudów przy teatralnej monokulturze bez wielu różnych osobowości współtworzących nasz teatr" ("Trybuna" 03-04.04.1993).
W okresie dyrekcji Hussakowskiego reżyserowali tutaj m.in. Walery Fokin, Mikołaj Grabowski, Waldemar Zawodziński i Jan Peszek. Sam Hussakowski przygotowywał dramat dwudziestowieczny - dwie premiery sztuk amerykańskich: Trzy wysokie kobiety Edwarda Albee'go (1996) i Spętanych Eugene'a O'Neilla (1998), a także Tańce w Ballybeg współczesnego irlandzkiego dramatopisarza Briana Friela (1993) i Wesele Austriaka Eliasa Canettiego (1994). Zrealizował także polską prapremierę komedii Eduardo De Filippo Wielka magia (1987). Jedyną pozycją klasyczną w reżyserii Hussakowskiego w Teatrze im. Słowackiego była Iluzja komiczna Pierre'a Corneille'a (1993).
W ostatnich latach Hussakowski realizuje także najnowszą dramaturgię. W łódzkim Teatrze im. Stefana Jaracza wystawił Czarujący korowód Wernera Schwaba (2000), natomiast w Teatrze Polskim we Wrocławiu wyreżyserował polską sztukę współczesną - tragifarsę Przemysława Nowakowskiego Trzy kobiety wokół mojego łóżka (2003). Na deskach Teatru Śląskiego w Katowicach przygotował przejmujący spektakl Jeden dzień Petera Nicholsa (2007) o małżeństwie opiekującym się dotkniętą porażeniem spastycznym, niezdolną do samodzielnej egzystencji córeczką. Reżyser
"Czyta sztukę Nicholsa wnikliwie i boleśnie, obnażając to, co bohaterowie chcieliby ukryć; nawet przed sobą" - pisała o spektaklu Henryka Wach-Malicka. - "Emocjonalne relacje między małżonkami wyznacza wspólne nieszczęście, ale także ogromna, dużo większa niż można by z początku sądzić, różnica charakterów" ("Polska Dziennik Zachodni" 2008, nr 4).
W 2009 roku reżyser sięgnął także po Filozofię w buduarze Markiza de Sade'a, w którym autor wykłada m.in. zasady libertynizmu (Teatr Nowy w Krakowie) i po starożytny tekst Plauta w nowym tłumaczeniu Ewy Skwary. Męża zdradzonego, czyli Amfitriona (Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach) uwspółcześnił, rozegrał dynamicznie z wyraziście zarysowanymi, farsowymi postaciami.Od połowy lat 60. Hussakowski jest związany z krakowską szkołą teatralną. Ostatnio na deskach teatru szkolnego przygotował ze studentami m.in. spektakl 4 x Molier (2003), Choinkę u Iwanowów Aleksandra Wwiedenskiego (2004) i Grę snów Augusta Strindberga (2006).
Reżyser ma na swoim koncie także kilkanaście przedstawień zrealizowanych w Teatrze Telewizji, na czele z Wierzycielami Augusta Strindberga (1972).
"Bogdan Hussakowski wyreżyserował przedstawienie inteligentne" - pisał Roman Szydłowski - "koncentrując się na dialogach Strindberga i ich psychologicznych podtekstach" ("Trybuna Ludu" 07.08.1974).
Dla telewizji Hussakowski zrealizował ponadto takie utwory, jak: Eskurial Michela de Ghelderode (1973), Płatonow Antoniego Czechowa (1976), Korowód Artura Schnitzlera (1986) i Wesele Eliasa Canettiego (1989). Jego ostatnie realizacje to Sprawa kobiet Michała Bałuckiego (1994) i Ewa, młodzieńcza sztuka Jerzego Szaniawskiego (1995).
Hussakowski przygotowywał również inscenizacje w teatrze muzycznym, zarówno z repertuaru klasycznego (m.in. Tanhauser Ryszarda Wagnera, Teatr Wielki w Łodzi, 1980; Faust Charlesa Gonuoda, Opera Śląska w Bytomiu, 1992; Czarodziejski flet Mozarta, Opera i Operetka w Krakowie, 1996), jak i kompozycje współczesne (m.in. Jutro Tadeusza Bairda, Opera Śląska w Bytomiu, 1972; Sonata Belzebuba Edwarda Bogusławskiego, Opera we Wrocławiu, 1977, Teatr Wielki w Warszawie, 1984, Teatr Wielki w Łodzi, 1984). Nakręcił także telewizyjny film muzyczny Jutro na podstawie opowiadania Josepha Conrada (1974).
Przez wiele lat pracował jako wykładowca w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie, w 1992 roku otrzymał nominację profesorską. Wykładał również w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera.
Ważniejsze odznaczenia i nagrody:
- 1974 - Złota Praga za film Jutro w kategorii filmów muzycznych na 11. Międzynarodowym Festiwalu Filmów Telewizyjnych w Pradze;
- 1977 - Zasłużony Działacz Kultury; Nagroda za reżyserię Śniegu Stanisława Przybyszewskiego w Teatrze im. J. Kochanowskiego w Opolu na 3. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych;
- 1978 - Srebrny Krzyż Zasługi;
- 1983 - Srebrna Łódka - nagroda Towarzystwa Przyjaciół Łodzi - za reżyserię Zdziczenia obyczajów pośmiertnych Bolesława Leśmiana w Teatrze im. S. Jaracza w Łodzi;
- 1984 - Złoty Krzyż Zasługi;
- 1985 - Medal 40-lecia PRL; odznaka Zasłużony Opolszczyźnie, nagroda dyrektora Wydziału Kultury i Sztuki;
- 1986 - Srebrna Łódka - nagroda Towarzystwa Przyjaciół Łodzi - za reżyserię Ferdydurke Witolda Gombrowicza w Teatrze im. S. Jaracza w Łodzi;
- 1987 - Nagroda miasta Łodzi za całokształt działalności reżyserskiej; Nagroda "Trybuny Ludu" I stopnia za osiągnięcia twórcze w dziedzinie reżyserii teatralnej i zasługi w rozwoju życia teatralnego w Opolu i w Łodzi;
- 1989 - Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie reżyserii; Srebrna Łódka - nagroda Towarzystwa Przyjaciół Łodzi - dla Niebezpiecznych związków Christophera Hamptona w Teatrze im. S. Jaracza w Łodzi, najciekawszego spektaklu sezonu;
- 1990 - Nagroda za podjęcie ważnych prób interpretacyjnych polskiego repertuaru klasycznego na 16. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych;
- 1992 - Nadzwyczajna Złota Maska - nagroda łódzkich recenzentów - za dokonania artystyczne podczas wszystkich sezonów spędzonych w Łodzi;
- 2007 - Nagroda dla Teatru Nowego w Krakowie za spektakl Pan Jasiek podczas 11. Ogólnopolskiego Festiwalu Komedii Talia;
- 2008 – Medal Gloria Artis – Zasłużony Kulturze, odznaczenie Ministra Kultury u Dziedzictwa Narodowego;
- 2009 - Nagroda Dziennikarzy w kategorii "najlepsze przedstawienie sezonu 2008/2009" za spektakl Mąż zdradzony.
Autor: Michał Bujanowicz, sierpień 2004.
Aktualizacja: Monika Mokrzycka-Pokora, grudzień 2011.
