Naukę gry na fortepianie rozpoczął w wieku 5 lat u Urszuli Hop w Państwowej Szkole Muzycznej I st. w Przemyślu. Następnie był uczniem Krystyny Matheis-Domaszowskiej w Państwowej Szkole Muzycznej II st. w Rzeszowie. W wieku 15 lat rozpoczął studia pianistyczne pod kierunkiem Jana Ekiera i Bronisławy Kawalli oraz w klasie kameralistyki Jerzego Marchwińskiego w Akademii Muzycznej w Warszawie. Po uzyskaniu dyplomu kontynuował naukę w warszawskiej uczelni w Studium Podyplomowym u Jana Ekiera. Był stypendystą Towarzystwa im. Fryderyka Chopina.
Odniósł wiele sukcesów na konkursach krajowych i zagranicznych. Jest laureatem Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku (1984). W 1985, na XI Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie, otrzymał nagrodę dla najlepszego polskiego pianisty, który nie przeszedł do III etapu. W tym samym roku zdobył II nagrodę na 3. Międzynarodowym Konkursie Chopinowskim w Palma de Mallorca (1985). W 1989 uzyskał I nagrodę na 3. Europejskim Konkursie Chopinowskim w Darmstadt, otrzymując również wiele nagród specjalnych - za najlepsze wykonanie etiud, nokturnu, poloneza i mazurków.
Repertuar koncertowy Edwarda Wolanina obejmuje dzieła kompozytorów wszystkich epok - od Domenico Scarlattiego do twórców muzyki współczesnej (w szczególności Romualda Twardowskiego). Jako solista występował z niemal wszystkimi orkiestrami filharmonicznymi w kraju, a także z Polską Orkiestrą Radiową, Warszawskimi Solistami Concerto Avenna Andrzeja Mysińskiego, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, grając pod batutą m.in.: Szymona Kawalli, Bogusława Madeya, Jerzego Maksymiuka, Tadeusza Strugały, Antoniego Wita, Tadeusza Wojciechowskiego i Marka Pijarowskiego.
Koncertuje również jako kameralista, współpracując z takimi artystami, jak Stefania Toczyska, Jerzy Artysz, Tomasz Strahl, Krzysztof Jakowicz, Jakub Jakowicz, Patrycja Piekutowska, Anna Mikołajczyk-Niewiedział, Ulf Tischbirek, Victoria Yagling. Występował w wielu krajach Europy, m.in. w Paryżu, Londynie, Wiedniu (Bösendorfer-Saal), Rotterdamie, Berlinie (Charlottenburg, Schauspielhaus), Pradze, Moskwie, a także w Japonii, Chinach, Iraku, Jordanii, Tunezji, Kuwejcie, Nigerii, Meksyku i Stanach Zjednoczonych. Brał udział w renomowanych festiwalach muzycznych - w Dusznikach-Zdroju, Słupsku, Antoninie, Zamościu, Mariańskich Łaźniach, Szlezwiku-Holsztynie, Nohant, Montpellier i Kyoto.
Dokonał wielu nagrań radiowych i telewizyjnych oraz płytowych z muzyką solową i kameralną, wydanych przez: DUX - utwory Fryderyka Chopina, Józefa Wieniawskiego (z Patrycją Piekutowską, nominacja do nagrody Fryderyk 2006) i Karola Szymanowskiego (z Anną Mikołajczyk-Niewiedział), Acte Préalable - kompozycje Romualda Twardowskiego, Joachima Olkuśnika i Tadeusza Paciorkiewicza, oraz Quindecim - utwory Johannesa Brahmsa (z Eriką Dobosiewicz).
Edward Wolanin zajmuje się także działalnością pedagogiczną - od 1988 prowadzi klasę fortepianu w Akademii Muzycznej w Warszawie oraz kursy mistrzowskie.
W 2002 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Autor: Małgorzata Kosińska, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, październik 2007, aktualizacja: październik 2009.