Kilka dni przed Nowym Rokiem. W niepokojącej scenerii zimnych, szpitalnych wnętrz stojącego na uboczu domu, zbierają się obce sobie wcześniej osoby, aby wspólnie świętować nadchodzącego Sylwestra. Są wśród nich młodzi i starzy, małżeństwa i osoby stanu wolnego. Łączy ich jedno - ciekawość, czy człowiek może udźwignąć ciężar boskiej wolności. Przygotowania do uroczystości upływają przy dźwiękach operetki Johanna Straussa. - "Zemsta Nietoperza" była dla mnie inspiracją, ale z oryginału zostało niewiele. Napisaliśmy coś zupełnie nowego - zdradza reżyser.
Jak pisze Roman Pawłowski w "Gazecie Wyborczej", "Nietoperz" to "spektakl łączący pastisz operetki z futurystyczną wizją".
- Z jednej strony reżyser mami nas obietnicą szampańskiej zabawy, z drugiej uderza w głowę obrazem precyzyjnie zaplanowanej samobójczej śmierci. Uwodzi szlagierami, od których ręce same składają się do klaskania, a zarazem włącza w dyskusję na temat prawa do decydowania o własnej śmierci - może najważniejszą na naszym coraz bardziej starzejącym się kontynencie.
Powiedzieć, że spektakl Mundruczó jest doskonały, to nic nie powiedzieć. To nieustanny taniec na ostrzu noża, piruet nad brzegiem przepaści, wyścig na granicy powagi i kompromitacji. Aktorzy zaskakują wszechstronnością, płynnie przechodzą od gry realistycznej do sztucznej, operetkowej konwencji. Nastrój zmieniają jak za naciśnięciem guzika na pilocie, doprowadzając publiczność do całkowitej konfuzji. Mają w sobie żartobliwą powagę i poważny żart.
Kornél Mundruczó krótko po ukończeniu Węgierskiego Instytutu Filmowego zyskał rozgłos za sprawą jednego ze swoich pierwszych filmów krótkometrażowych - "Afta" (2000). Film został nagrodzony m.in. w kategorii najlepszego filmu zagranicznego na włoskim festiwalu Corto Imola, otrzymał Grand Prix w Cottbus, Srebrnego Smoka dla najlepszego krótkiego metrażu w Krakowie, Film Critics Award Stowarzyszenia Dziennikarzy Węgierskich, Arte European Short Award i Nagrodę Jury Ekumenicznego - Honorable Mention w Oberhausen. Swój pierwszy film długometrażowy Mundruczó nakręcił w 2002. Opowieść o drobnym przestępcy "Kilka pogodnych dni" przyniosła reżyserowi uznanie międzynarodowej krytyki i szereg nagród, m.in. Golden Iris i RTBF TV Prize w Brukseli, Srebrnego Lamparta w Locarno i Grand Prix w Sofii.
Dziś Kornél Mundruczó jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych filmowców węgierskich. Tylko w Cannes prezentowano do tej pory pięć jego obrazów w różnych sekcjach, między innymi w 2010 "Łagodnego potwora - projekt Frankenstein" jako część Official Selection. Ten film powstał w 2007 w Budapeszcie jako spektakl teatralny "Frankenstein-terv" (Projekt Frankenstein) i w krótkim czasie stał się przedstawieniem kultowym. W zdecydowanie współczesnej adaptacji historii Frankensteina, granej na tyłach budynku Teatru Bárka, koło parku, w mobilnym kontenerze, występowali jednocześnie prawdziwi bezdomni, "cywile" oraz znani aktorzy. Na Węgrzech spektakl nie jest grany od dłuższego czasu, natomiast za granicą wciąż odnosi sukcesy, pokazywany m.in. w Paryżu, Krakowie, Brukseli, Wiedniu, Seulu.
Pierwszym reżyserowanym przez Mundruczó spektaklem teatralnym była opera Kamilló Lendvaya "Ladacznica z zasadami" z 2003 roku, inspirowana dramatem Sartre’a, której problematyka obraca się wokół grzechu i sumienia. W "Kaliguli" Alberta Camusa (2006) reżyser snuł rozważania o ludzkim istnieniu jako głównym źródle cierpienia.
Na festiwalu "Kontakt" w Toruniu pokazywał m.in. "Lód" według Władimira Sorokina, na poznańskiej Malcie pojawił się ze spektaklem "Trudno być Bogiem". To nie przypadek, że jego filmy są tak "teatralne", a spektakle tak "filmowe", choć sam reżyser takich określeń nie lubi:
- Poruszam się w sferze emocji, ruchu, obrazu. Nie rozdzielam kina i teatru, ale też nie próbuję ich na siłę łączyć. Tak naprawdę punktem wspólnym jestem zawsze ja, ze swoimi obsesjami i lękami, frustracjami i wątpliwościami - podkreśla Mundruczó.
Od 2009 reżyser pracuje za granicą, głównie w krajach niemieckojęzycznych.
"Nietoperz"
Reżyseria: Kornél Mundruczó
Scenografia, reżyseria światła, wideo: Márton Ágh
Dramaturgia: Kata Wéber
Kompozytor: János Szemenyei
Obsada: Małgorzata Buczkowska, Roma Gąsiorowska, Agnieszka Podsiadlik, Justyna Wasilewska, Rafał Maćkowiak, Dawid Ogrodnik, Sebastian Pawlak, Adam Woronowicz
Premiera: 20 września 2012, TR Warszawa
Źródło: www.trwarszawa.pl, www.teatr-pismo.pl, www.stopklatka.pl, Gazeta Wybrocza, gazeta.warszawa.pl; Lucyna Szura, wrzesień 2012