"Wydanie krytyczne 'Teorii widzenia' ukazuje się dokładnie w 60. rocznicę pierwszego upublicznienia fragmentów zbioru, które miało miejsce na wspólnej wystawie Władysława Strzemińskiego i Katarzyny Kobro; wówczas część wykładów została wystawiona w muzealnych gablotach. Po raz pierwszy książka ukazała się w 1958 roku, potem doczekała się kilku reedycji, jednak nigdy przedtem nie była wydana w takiej formie - ze wstępem historyka sztuki prof. Iwony Luby, z przypisami i tekstem Strzemińskiego 'Widzenie impresjonistów'. Po raz pierwszy tekst ilustrują kolorowe - a nie czarno-białe jak do tej pory - reprodukcje dzieł sztuki" – powiedziała rzeczniczka Muzeum Sztuki Katarzyna Szklarek.
W zbiorze wykładów z historii sztuki wygłoszonych przez Władysława Strzemińskiego w okresie, gdy - zanim został zwolniony przez komunistyczne władze z powodu nieprzestrzegania zasad socrealizmu - był wykładowcą Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (obecnie ASP) w Łodzi, twórca zawarł teoretyczne podsumowanie swojej działalności artystycznej i refleksji estetycznej.
Rozkładówka z książki Władysław Strzemiński, "Teoria widzenia" (wydanie krytyczne), 2016, fot. Muzeum Sztuki w Łodzi "'Teoria widzenia' definiuje świadome widzenie oraz ukazuje jego przemiany pod wpływem różnorodnych czynników kulturowych i cywilizacyjnych, wskazując równocześnie na wzajemność oddziaływania" - podkreśliła prof. Luba.
Jak wyjaśniła we wstępie do zbioru, nowe opracowanie służy umiejscowieniu "Teorii widzenia" w historii sztuki i teorii sztuki XX wieku oraz zaprezentowaniu jej w szerokim kontekście kulturowym i historycznym.
W "Teorii widzenia" Strzemiński podsumował teoretycznie swą działalność artystyczną i refleksję estetyczną. Jego teoria wychodzi z założenia, że nasz obraz świata nieustannie ewoluuje, sposoby, w jaki na niego patrzymy, zmieniają się i narastają, a decydujący wpływ mają na to warunki zewnętrzne: doświadczenie historyczne, podłoże kulturowe i społeczne.
„W procesie widzenia nie to jest ważne, co mechanicznie chwyta oko, lecz to, co człowiek uświadamia sobie ze swego widzenia” – twierdzi artysta awangardowy.
Dzięki analizie bodźców wzrokowych, ich uogólnieniu i sprawdzeniu powstaje bowiem świadomość wzrokowa, rozwój widzenia zaś odbywa się na dwóch płaszczyznach – wskutek biologicznej ewolucji oraz zmian w sposobie postrzegania rzeczywistości przez człowieka. I właśnie dlatego w każdej epoce pojawiają się właściwe jej – i odmienne od epok poprzednich – postrzeganie rzeczywistości i praktyka artystyczna.
