Tom "Kamień, szron" Ryszarda Krynickiego - nominowany do międzynarodowej nagrody literackiej Europejski Poeta Wolności 2012 - pierwotnie ukazał się nakładem Wydawnictwa a5 w roku 2004 i był nominowany do Nagrody Literackiej Nike 2005. Zawiera cykl "Szron" znany z poprzedniej książki, "Magnetycznego punktu" (1996), ale w kilku miejscach istotnie zmieniony, trzy prozy autobiograficzne ("Milczenie", "Twarz", "Kamień z Nowego Świata"), kilka nowych cykli, m.in. "Wiersze podróżne", "Nowe xenie (i elegie)" oraz "Cztery tłumaczenia" (Paul Celan, Hans Magnus Enzensberger, György Petri, Jürgen Fuchs), do których nawiązuje Krynicki we własnych utworach.
Michał Olszewski na stronie terytoria.com.pl pisze:
" 'Kamień, szron' jest w twórczości Krynickiego książką szczególną, dokumentuje bowiem poczucie oddalenia, jakiego we wcześniejszych tomach nie znajdziemy. Jakby poeta zrywał kolejne nici wiążące go z czasem teraźniejszym. Owszem, są w tym tomie świadectwa ciągle prowadzonego nasłuchu, autor wychwytuje z językowego szumu strzępy nowomowy, brudy i zgrzyty. (...) Gdzie indziej tkwią jednak wątki najważniejsze dla 'Kamienia, szronu'. Nieustanne poczucie rozmywania się granicy pomiędzy snem i jawą, życiem i śmiercią, spojrzenia w głęboką przeszłość, dialogi z umarłymi i przede wszystkim zanurzenie w obcych tekstach, nieobecne w takim stopniu w poprzednich tomach, sprawiają, że tom ten brzmi jak pieśń poety, który żyje, coraz bardziej w nigdzie - kraju zbudowanym ze wspomnień, snów, lekturowego labiryntu (...), cierpliwego podglądania drobnych drgnień przyrody: ślimaka sunącego przez chodnik, kociej tajemnicy."
Na stronie literatki.com ukazała się recenzja Agaty Ludwikowskiej "Kamień, szron raz jeszcze":
"Nie ma wątpliwości, że 'Kamień, szron' to ważna książka poetycka. Wydana w 2004 roku i nominowana do literackiej nagrody Nike, po ponad ośmiu latach twórczego milczenia Krynickiego, poety zajętego - jak sam mówił - działalnością wydawniczą, pokazała się jako inny, jeszcze bardziej oszczędny, enigmatyczny i melancholijny głos nowofalowego twórcy.
Niedawno, przy okazji nominacji autora do Nagrody Literackiej Miasta Gdańska 'Europejski Poeta Wolności', ukazało się jej wznowienie nakładem wydawnictwa słowo/obraz terytoria. Ta piękna graficznie, świeża edycja znanego tomu, który kilka lat wcześniej zwrócił na siebie uwagę krytyków i literaturoznawców jako wyczekiwana wypowiedź jednego z najważniejszych polskich poetów współczesnych, skłania do refleksji nad twórczością Krynickiego w kontekście zagadnienia wolności, bowiem nagroda, której laureata poznamy w 2012 roku na Międzynarodowym Festiwalu Literatury w Gdańsku 'wyróżnia i promuje zjawiska poetyckie o wybitnych wartościach artystycznych, podejmujące temat wolności'. Warto by więc przyjrzeć się temu, jak autor 'Kamienia, szronu', nazywany 'poetą milczenia', mówi o tym trudno uchwytnym pojęciu.
(...)
Poezja Ryszarda Krynickiego nie pozostaje obojętna na świat, hermetyczna i egocentryczna - przez pryzmat poetyckiego doświadczenia ukazuje ona współczesność, bez upiększeń, bez złudzeń, właśnie w sposób wolny czy też raczej: uwolniony. Dla czytelnika oznaczać to może próby poszukiwania autorskich odpowiedzi na 'przeklęte' pytania, które jej twórca zawiesza w języku, w swoich aforystycznych zapisach rzeczywistości, między innymi również to o wartość i znaczenie wolności. Warto jeszcze raz sięgnąć po 'Kamień, szron' - chociażby po to, by móc owe pytania dostrzec i po raz kolejny obcować z prostotą i mądrym smutkiem poety."
"Na kruchych rękopisach" z tomu "Kamień, szron":
Ryszard Krynicki (ur. 1943) - poeta, tłumacz, wydawca. Poeta pokolenia 1968, zwanego przez krytykę literacką Nową Falą. Jeden z prekursorów niezależnego ruchu wydawniczego. Objęty zakazem druku w 1976-1980; od tego czasu (do 1989) publikował swoje książki tylko w drugim obiegu oraz w wydawnictwach emigracyjnych. Brał udział w pracach redakcyjnych pierwszego polskiego niezależnego kwartalnika literackiego "Zapis". Współzałożyciel Wydawnictwa a5 (1988), od 1991 redaguje serię poetycką "Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5".
Debiutował w 1968 arkuszem poetyckim "Pęd pogoni, pęd ucieczki", aczkolwiek za właściwy debiut uważa wydany rok później "Akt urodzenia". Tłumaczy poetów języka niemieckiego, głównie Nelly Sachs i Paula Celana, a także Bertolta Brechta i Rainera Kunze. Laureat m.in. niezależnej Nagrody Poetów (1975), Nagrody im. Kościelskich (1976), Nagrody Fundacji Jurzykowskiego (1989) i Nagrody Friedricha Gundolfa (2000). Stypendysta DAAD (Berliner Künstlerprogramm) w Berlinie (1993). Członek - korespondent Akademii Sztuk Pięknych w Monachium i Saskiej Akademii Sztuk w Dreźnie.
Źródło: www.wydawnictwoa5.pl, terytoria.com.pl; opr. ak
- Ryszard Krynicki
"Kamień, szron"
seria "Europejski Poeta Wolności"
wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011
160×215, ss. 122, miękka oprawa
ISBN: 978-83-7453-023-1