Adam Woronowicz w filmie "Popiełuszko. Wolność jest w nas" w reżyserii Rafała Wieczyńskiego, fot. materiały prasowe / Kino Świat
Ksiądz Jerzy Popiełuszko to legenda "Solidarności". Urodzony w 1947 roku na Białostocczyźnie, święcenia kapłańskie otrzymał w maju 1972 roku z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego. Był duszpasterzem warszawskich pielęgniarek, pracował w akademickim kościele św. Anny, a w czerwcu 1980 roku trafił do żoliborskiej parafii św. Stanisława Kostki. W dniach sierpniowych strajków 1980 roku sprawował opiekę duszpasterską nad strajkującymi hutnikami w Hucie Warszawa, by z czasem stać się ich kapelanem. Po ogłoszeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku nie zaprzestał wspierania "Solidarności". Wraz z proboszczem, księdzem prałatem Teofilem Boguckim, organizował Msze za Ojczyznę, gromadzące tysiące wiernych z różnych środowisk, aktywnie uczestniczył w działalności charytatywnej - rozciągniętej na ofiary stanu wojennego, a jego mieszkanie stało się punktem kontaktowym działaczy i sympatyków zdelegalizowanego związku zawodowego. Był jednym z inicjatorów Pielgrzymki Ludzi Pracy na Jasną Górę we wrześniu 1983 roku. Wcześniej, w maju 1983 roku poprowadził pogrzeb Grzegorza Przemyka - warszawskiego maturzysty, syna sympatyzującej z opozycją poetki Barbary Sadowskiej, pobitego przez milicjantów. Komunistyczne władze próbowały ograniczyć zyskującą szerokie poparcie społeczne działalność księdza Jerzego. Oskarżany o naużywanie instytucji i praktyk kościelnych do prowadzenia działalności politycznej, prowokowany i inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa, po przeszukaniu jego mieszkania - gdzie znaleziono wcześniej podrzucone materiały wybuchowe i drukarskie - aresztowany pod zarzutem prowadzenia "działalności szkodliwej dla interesów PRL" zagrożonej karą do 10 lat więzienia. Po interwencji władz kościelnych został zwolniony z aresztu. Mimo trwających przygotowań do procesu, ksiądz Popiełuszko nie przerwał swojej działalności, co więcej - odmówił sugerowanego przez prymasa, kardynała Józefa Glempa, wyjazdu na studia do Watykanu. W październiku 1984 roku został uprowadzony, a następnie bestialsko zamordowany przez funkcjonariuszy Departamentu IV (antykościelnego) Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki przerodził się w wielotysięczną manifestację sprzeciwu wobec metod państwowego aparatu przemocy. Grób księdza Jerzego stał się miejscem pielgrzymek wiernych z Polski i całego świata, także papieża Jana Pawła II. Obecnie trwa proces beatyfikacyjny księdza.
Jerzy Popiełuszko jest bohaterem kilku filmów dokumentalnych, a także osnutej na jego losach fabuły "Zabić księdza:, nakręconej przez Agnieszkę Holland w 1988 roku. Ale głównym tematem filmu, gdzie w rolę tytułową wcielił się Christopher Lambert, były nie tyle poczynania księdza, ile mechanizmy działania aparatu represji, których efektem była śmierć kapłana. Rafał Wieczyński - niegdyś nastoletni aktor filmowy (m.in. "Niezwykła podróż Baltazara Kobera" Wojciecha J. Hasa), później twórca filmów dokumentalnych o tematyce religijnej - przygotowywał się do realizacji niezwykle starannie. Okres przygotowawczy trwał pięć lat, sama realizacja, z udziałem 7 tysięcy aktorów i statystów - około 7 miesięcy. Zdjęcia powstawały w miejscach opisywanych wydarzeń, częstokroć z udziałem ich uczestników. Fabuła obejmuje życie księdza Jerzego od dzieciństwa, poprzez służbę wojskową w specjalnej jednostce dla kleryków, wreszcie życie dojrzałe - z naciskiem na religijną i patriotyczną działalność Popiełuszki. Udało się odtworzyć nie tylko przebieg wydarzeń, ale i szczególną atmosferę tamtych dni. A przede wszystkim - odtworzyć wiarygodny obraz księdza Jerzego, którego charyzma sprawiła, że wokół jego osoby zgromadziło się tak wielu ludzi, gotowych pójść we wskazanym przez niego kierunku.
Ta wiarygodność filmu jest zasługą Adama Woronowicza - aktora o skromnym, jak dotąd, dorobku filmowym, wielokrotnie jednak nagradzanego za role teatralne. Woronowicz znakomicie wykorzystał swoją szansę, budując nie tylko uczłowieczony wizerunek osoby, która zdążyła stać się narodowym mitem, ale i dając kreację na miarę najlepszych dokonań partnerujących mu wybitnych polskich aktorów - Zbigniewa Zamachowskiego, Joanny Szczepkowskiej (grającą swoją matkę), Marty Lipińskiej czy Krzysztofa Kolbergera. Reżyser tak mówił o filmie:
To film, którego się państwo nie spodziewacie. Nie spodziewacie się może, jakim ciekawym człowiekiem był ksiądz Jerzy Popiełuszko. Nie spodziewacie się, jak dramatyczne i interesujące było jego życie. Może nie spodziewacie się również rozmachu, efektów specjalnych i humoru, które staraliśmy się zawrzeć w tym filmie, aby wyłamał się martyrologicznym schematom, bo zupełnie do nich nie pasował ksiądz Jerzy. Nie spodziewacie się, że ten człowiek nawet dzisiaj, w XXI wieku, wciąż może dla wielu stanowić przykład i być przyjacielem w codziennym życiu.
- "Popiełuszko. Wolność jest w nas", Polska 2009. Scenariusz i reżyseria: Rafał Wieczyński, zdjęcia: Grzegorz Kędzierski, muzyka: Paweł Sydor, scenografia: Andrzej Kowalczyk, kostiumy: Anna Hornostaj, montaż: Marek Ciszewski, dźwięk: Maria Chilarecka, Uwe Dresch. Występują: Adam Woronowicz (ksiądz Jerzy Popiełuszko), Marcin Klejno (mały Aluś Popiełuszko), Zbigniew Zamachowski (Ireneusz), Marek Frąckowiak (ksiądz Teofil Bogucki), Radosław Pazura (Piotr), Wojciech Solarz (Florian), Piotr Ligenza (Witek), Martyna Peszko (Marysia), Joanna Szczepkowska (Roma), Marta Lipińska (Janina). Krzysztof Kolberger (ksiądz kanclerz), Antoni Królikowski (Grzegorz Przemyk), Joanna Jeżewska (Barbara Sadowska) oraz kardynał Józef Glemp w roli samego siebie. Produkcja: Focus Producers. Koprodukcja: IF Max-Film S.A.. Współfinansowanie: Polski Instytut Sztuki Filmowej, Samorząd Województwa Mazowieckiego. Oficjalny sponsor: Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe. Dystrybucja: Kino Świat. Czas trwania 149 min. W kinach od 27 lutego 2008 roku.
Autor: Konrad J. Zarębski, luty 2009
Oficjalna strona filmu: www.popieluszko.pl.