Nigdy wcześniej nie opublikowane w Polsce Notatki o Chopinie autorstwa francuskiego noblisty (1947) André Gide'a. Do publikacji jest dołączona płyta CD ze wszystkimi utworami omawianymi w książce, w wykonaniu m.in.
Rafała Blechacza,
Edwarda Wolanina,
Jacka Kortusa i innych uczestników, laureatów
Konkursów ChopinowskichJest to pierwsze wydanie w języku polskim "Notatek o Chopinie" [oryg. "Notes sur Chopin"] zapowiadanych przez autora w roku 1892, opublikowanych po raz pierwszy w "La Revue musicale", grudzień 1931, a następnie w "Revue Internationale de Musique", maj-czerwiec 1938, wydanych w całości we Francji w 1948 roku.
Fryderyk Chopin był dla Gide'a mistrzem. Mistrzem, którego późno poznał:
"spędziłem z Chopinem więcej czasu, niż go poświęciłem innej osobie, jakiemukolwiek innemu autorowi".
Gide zawarł w nich zaskakujące wyznania o wykonawstwie muzyki Chopina, które zapełniają lukę w literaturze dotyczącej polskiego kompozytora. Gide nie oszczędza wirtuozów, co swego czasu wywołało riposty m.in.
Artura Rubinsteina i Bernarda Gavoty.
Fragment książki:
"Za sprawą jakiegoś dziwnego przeznaczenia, którego nie zaznał nikt inny, Chopin tym bardziej wymyka się poznaniu im więcej jego wykonawcy wkładają pracy, by dać go poznać. Z mniejszym lub większym powodzeniem można interpretować Bacha, Scarlattiego, Beethovena, Schumanna, Liszta lub Faurégo. Nie da się zafałszować ich znaczenia wypaczając nieco ich tempo. Zdradzić można tylko Chopina, głęboko, wewnętrznie, i zupełnie wynaturzyć.
[...]
Ach, jak trudno walczyć z fałszywym wizerunkiem! Poza Chopinem wirtuozów, jest jeszcze Chopin młodych panienek. Chopin zbyt sentymentalny. On taki był, niestety! Ale nie tylko taki. Oczywiście, jest i Chopin melancholijny, który wydobywa z fortepianu rozpaczliwe szlochy. Ale słuchając niektórych z nich wydaje się, że nigdy nie wyszedł poza tonację minorową. Podoba mi się i to u niego wychwalam, że poprzez i ponad nią, Chopin dociera jednak do radości. Właśnie radość w nim dominuje (Nietzsche bardzo dobrze to czuł), radość, która nie ma nic wspólnego z wesołością Schumanna, nieco powierzchowną i wulgarną. Jest to szczęśliwość mająca coś z Mozarta, ale bardziej ludzka, uczestnicząca w naturze i tak scalona z krajobrazem, jak niewysłowiony uśmiech ze sceny nad strumieniem w 'Symfonii Pastoralnej' Beethovena. Przed Debussym i niektórymi Rosjanami nie sądzę, by muzyka była kiedykolwiek penetrowana grą świateł, szumem wody, wiatru, liści. Zapisuje sfogato. Czy któryś inny muzyk użył tego słowa, miał taki zamiar w ogóle, miał potrzebę ukazania powietrza, powiewu bryzy, która nadchodzi, przerywając rytm, niespodzianie odświeżając i perfumując środek barkaroli?
Jakże proste są propozycje muzyczne Chopina! Nic się nie da tu porównać z tym, co jakikolwiek inny muzyk stworzył przed nim. Oni (wyjąwszy jednak Bacha) wychodzą od emocji jak poeta, który potem szuka słów, aby ją wyrazić. Podobnie jak Valéry, który - wprost przeciwnie - wychodzi od słowa, od wersu, Chopin - jako artysta doskonały - wychodzi od nut (również i to kazało mawiać, że 'improwizował'), ale bardziej niż Valéry pozwala od razu, całkowicie ludzkiej emocji zapanować nad tą prostą daną i rozbudowuje ją, aż nabierze przepychu."
Płyta zawiera wszystkie opisane w książce utwory Chopina:
- Etiuda a-moll op. 25 nr 11 (03:26) - Wen-Yu Shen
- Ballada g-moll op. 23 (09:37) - Zbigniew Raubo
- Preludium C-dur op. 28 nr 1 (00:39) - Edward Wolanin
- Nokturn cis-moll op. 27 nr 1 (05:11) - Timo Herman Latonen
- Preludium a-moll op. 28 nr 2 (02:35) - Edward Wolanin
- Preludium d-moll op. 28 nr 24 (02:30) - Aleksandra Mozgiel
- Preludium fis -mol op. 28 nr 8 (01:55) - Rafał Blechacz
- Preludium G-dur op. 28 nr 3 (00:55) - Edward Wolanin
- Preludium F-dur op. 28 nr 23 (01:16) - Edward Wolanin
- Preludium As-dur op. 29 nr 17 (03:33) - Edward Wolanin
- Nokturn Des-dur op. 27 nr 2 (04:55) - Jerzy Romaniuk
- Scherzo h-moll op. 20 (09:42) - Jacek Kortus
- Nokturn c-moll op. 48 nr 1 (07:13) - Wei-Chi Lin
- Scherzo cis-moll op. 39 (07:15) - Takashi Yamamoto
- Sonata h-moll op. 58 - Largo (8:46) - Rafał Blechacz
- André Gide
Notatki o Chopinie
[tytuł oryg. "Notes sur Chopin"]
Oficyna Artystyczna "Astraia", Kraków, marzec 2007
140 x 170, 128 ss., miękka oprawa
ISBN 978-83-60569-04-7
www.astraia.pl
Źródło:
Oficyna Artystyczna "Astraia"