Romantyzm o wielu twarzach. Wydarzenia Roku Romantyzmu Polskiego
Słuchanie mowy roślin, szukanie Adama Mickiewicza na ulicach Berlina, instalacja akustyczna w jednym z paryskich muzeów, wystawy, koncerty, spektakle – wydarzenia zaplanowane w ramach obchodów Roku Romantyzmu Polskiego odsłonią różne oblicza nie tylko naszego najważniejszego wieszcza, lecz także epoki, w której tworzył.
W 2022 roku mija 200 lat od chwili ukazania się drukiem zbioru "Ballady i romanse" Adama Mickiewicza, wydanego jako część pierwszego tomu "Poezji".
Rocznica stała się pretekstem do nowego spojrzenia na dorobek kulturalny epoki romantyzmu, do zastanowienia się, czy romantyzm może wciąż inspirować, jak współczesna sztuka interpretuje spuściznę najważniejszej postaci tej epoki, Adama Mickiewicza, i jemu współczesnych. Szereg wydarzeń, jakie w ramach Roku Romantyzmu Polskiego odbędą się zagranicą i w Polsce ma pomóc odpowiedzieć na pytanie o współczesną recepcję filozofii i duchowości tamtej epoki, a także o wkład polskiego romantyzmu w dziedzictwo europejskie.
"Miej serce i patrzaj w serce" – cytat z ballady "Romantyczność" stał się nie tylko mottem wszystkich wydarzeń, lecz także punktem odniesienia dla systemu identyfikacji wizualnej, jaki dla Roku Romantyzmu Polskiego zaprojektował artysta i kurator, Jakub Woynarowski. To dzięki niemu wszystkie projekty i wydarzenia odbywające się w ramach tego cyklu są łatwo rozpoznawalne i mają swój unikalny charakter.
Przeglądając zbiór wydarzeń zaplanowanych w ramach Roku Romantyzmu Polskiego łatwo się zorientować, że ich pomysłodawcom, kuratorom i organizatorom udało się pokazać, jak szeroko można interpretować pojęcie romantyzmu, na jak wielu polach i w wielu dziedzinach sztuki można dziś tworzyć projekty przekazujące widzom treści współczesne, a zarazem wyrastające z romantycznej duchowości.
Tak jak w projekcie "Green House Silent Disco", który będzie reprezentował Polskę podczas 23. Triennale w Mediolanie. Ta międzynarodowa impreza skoncentrowana jest wokół sztuki projektowania, przy czym design rozumiany jest przez organizatorów jako przestrzeń wielu kontekstów, działalność wrażliwa na zmiany kulturowe, społeczne, ekonomiczne i technologiczne, a jednocześnie samodzielnie kształtująca naszą rzeczywistość, sposób działania i myślenia.
W 2022 roku Polska na Triennale w Mediolanie pokaże wystawę, którą kuratorzy, Małgorzata Devosges-Cuber i Michał Duda przygotowali we współpracy z prof. Hazemem Kalajim z Katedry Fizjologii Roślin Instytutu Biologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Projekt instalacji wykonała Miastopracownia (Barbara Nawrocka, Dominika Wilczyńska). Tak typową dla epoki romantyzmu (i tak samo w naszych czasach katastrofy klimatycznej) wrażliwość na naturę, poczucie z nią bliskości, rozumienie jej wartości i pragnienie poszanowania twórcy wystawy połączyli w najnowszymi technologiami. W Mediolanie powstanie szklarnia, a rośliny w niej rosnące zostaną wyposażone w specjalne sensory, za sprawą których widzowie będą mogli… rozumieć ich mowę. Wszyscy wiemy, że drzewa, krzewy i kwiaty potrafią się ze sobą porozumiewać, szczególnie w obliczu zmieniających się zewnętrznych bodźców. Ten właśnie proces ma zostać przybliżony widzom podczas mediolańskiego Triennale.
Dźwięk stanowić będzie także sedno projektu Katarzyny Krakowiak. Artystka już wiele razy swoje wyjątkowe instalacje opierała na zmyśle słuchu, z wielkim uznaniem spotkała się choćby jej minimalistyczna instalacja dźwiękowa prezentowana podczas 13. Biennale Architektury w Wenecji, w 2012 roku.
Tym razem w paryskim muzeum Jeu de Paime artystka stworzy wielodźwiękową rzeźbę akustyczną, która – jak i pozostałe realizacje Krakowiak – będzie nie tylko doznaniem zmysłowym, ale i dającym do myślenia doświadczeniem emocjonalnym. "Chcę podkreślić analogię między faktem odbijania się dźwięku od ścian i naszą pozycją uczestników ustawionych wobec pewnego rodzaju ściany, postrzeganej także jako doświadczenie egzystencjalne. Uzyskany obraz posłuży mi do dźwiękowego tła przygotowanego do finałowej kompozycji osadzonej społecznie" – mówi autorka instalacji. Tak jak romantycy mieli poczucie życia w niepewnych czasach, mieli świadomość zagrożeń i niewiedzy o tym co się stanie jutro, podobnie my, żyjący w trzeciej dekadzie XXI wieku coraz częściej stajemy w obliczu nieprzewidzianych wydarzeń i zmian, które mogą zagrozić naszemu bezpieczeństwu. Te emocje mają być częścią prezentowanego w Paryżu dzieła. Projekt, dla którego punktem wyjścia jest analiza tektoniki jednego z ikonicznych zabytków Paryża, nie będzie przeznaczony tylko do biernego odbioru – widzowie także pozostawią w nim swój ślad, a pamiątką tego ma stać się album audio z nagranymi głosami publiczności.
Format wyświetlania obrazka
standardowy [760 px]
„Mickiewicz. The Romantic / Romantyczność. Bicentenary of Polish romanticism”, autor koncepcji: Mikołaj Baliszewski
Nieco inne emocje pobudzi projekt zatytułowany "Mickiewicz. The Romantic / Romantyczność. Bicentenary of Polish romanticism", wchodzący z w dialog z przestrzenią wielkiego miasta i jego współczesnymi mieszkańcami. To cykl instalacji multimedialnych Mikołaja Baliszewskiego, które pojawią się w Paryżu i Berlinie, udowadniając tym samym, że w nowoczesnych metropoliach z ich pędem życia, gwarem i pośpiechem, jest jednak miejsce i na poezję. Wideoinstalacje, w których m.in. widoki polskich pejzaży staną się tłem do prezentacji nowych tłumaczeń trzech wybranych wierszy Adama Mickiewicza, będą pokazywane na ekranach LED w witrynach i wnętrzach różnego rodzaju lokali w stolicy Francji i Niemiec. Publiczność pozna w ten sposób utwory: "Romantyczność" w tłumaczeniu Wystana Hugh Audena, „Stepy akermańskie” w nowo przygotowywanym tłumaczeniu, oraz „Do samotności” w przkładzie Rolfe’a Humphriesa. Integralną częścią wideoinstalacji Mikołaja Baliszewskiego będzie artystyczny film w reżyserii Natalii Jakubowskiej i Łukasza Gronowskiego, a także mikrotomik poezji z trzema wybranymi do prezentacji utworami.
Wśród wydarzeń związanych z Rokiem Romantyzmu Polskiego znalazł się także projekt muzyczny.
Jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów i aranżerów młodego pokolenia, Nikola Kołodziejczyk przygotuje współczesne jazzowe aranżacje "Ballad i romansów" Adama Mickiewicza, W ten sposób sztandarowe dzieło poezji romantycznej stanie się punktem wyjścia dla na wskroś nowoczesnego gatunku muzycznego. Kompozycja Kołodziejczyka oparta będzie na współczesnej interpretacji literackiej dzieła autorstwa Jacka Szymkiewicza.
I polska publiczność będzie mogła doświadczyć projektów organizowanych w ramach Roku Romantyzmu Polskiego. Mowa o wydarzeniach wyłonionych w drodze ogłoszonego przez Instytut Adama Mickiewicza konkursu ,"44 x Mickiewicz".
Dotyczył on instytucji nadzorowanych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które mogły zaproponować swoje autorskie pomysły na wydarzenia związane z polskim romantyzmem. W marcu 2022 roku poznaliśmy listę wybranych projektów – już wkrótce będą one realizowane. Grono eksperckie, które opiniowało zgłoszone propozycje bardzo wysoko oceniło ich walory merytoryczne oraz bogactwo dziedzin, dla których twórcy znaleźli inspiracje w romantyzmie. Ostatecznie w ramach programu ,"44 x Mickiewicz" swoje wydarzenia przygotują: Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Instytut Literatury, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, Teatr Wielki Opera Narodowa oraz Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.
Format wyświetlania obrazka
standardowy [760 px]
Rok Romantyzmu Polskiego, identyfikacja wizualna: Jakub Woynarowski
Nowe technologie, miejskie przestrzenie, pobudzające różne zmysły instalacje – wielu narzędzi można użyć, aby na nowo zinterpretować idee romantyzmu, by szukać dla nich miejsca we nowoczesnym świecie. Choć Adam Mickiewicz i jemu współcześni tworzyli w specyficznej sytuacji politycznej i ekonomicznej, swoją wrażliwością dotykali zjawisk ponadczasowych, które poruszają także nas, żyjących w XXI wieku. A sztuka pozostaje dla nich najlepszym nośnikiem.
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]