Przegląd otworzył w "Dr Jekyll i kobiety". W ciągu ośmiu dni widownia obejrzała filmy fabularne, m. in.: "Margines", zainspirowaną "Mazepą" Słowackiego "Blanche" i adaptację powieści Żeromskiego "Dzieje grzechu".
Waleriana Borowczyka nazywano twórcą francuskiego kina erotycznego. FSLC portretuje go jako giganta światowego kina, dadaistycznego prześmiewcę i pozbawionego skruchy sensualistę. Podkreśla nowatorstwo, malarskie oko, związki z filmami Meliesa, Keatona i Eisensteina. Zwraca uwagę na mistrzowskie zastosowanie muzyki klasycznej i elektronicznej, specyficzne poczucie humoru, elementy surrealizmu, a także zafascynowanie fantazją i erotyzmem. Za najbardziej kontrowersyjny aspekt filmografii Borowczyka traktuje jego podejście do kobiet.
Florence Almozini, główna kurator ds. programu filmowego Film Society of Lincoln Center, mówiła o trudnościach związanych ze skompletowaniem takiej liczby filmów. Niektóre z nich musiały być odrestaurowane.
"Twórczość Borowczyka jest prowokacyjna, seksowna. Jego filmy zadziwiają rozedrganą kamerą, dźwiękiem i interesującym użyciem muzyki. Długie ujęcia zbliżają je nieraz do konwencji dokumentu.
Kurator Daniel Bird podkreślił, że eksperymentalna animacja i łamiące tabu filmy fabularne reżysera podejmowały uniwersalne tematy, jak miłość, nienawiść, życie i śmierć. Jak mówił, Borowczyk raz może być zabawny, kiedy indziej przerażający, a wizualnie jego filmy są bezbłędne; czy posługiwał się pędzlem, czy kamerą – fascynował światłem, ruchem i kadrowaniem. W ocenie Birda postrzeganie twórczości Borowczyka jedynie przez pryzmat erotki trywializuje dorobek autora.
"Przypisanie filmowcowi, który pokazuje nagie ciała, automatycznie etykietki przedstawiciela kina erotycznego to uproszczenie. Powiedzieć, że Borowczyk był twórcą francuskiego kina erotycznego, to tak jak nazwać Dostojewskiego autorem rosyjskich powieści kryminalnych".
Obecny na projekcji aktor Michael Levy, który zagrał w "Dr Jekyll i kobiety" i czterech innych filmach Borowczyka, był zadowolony, że wreszcie dociera on do nowej generacji widzów:
"Miał odwagę podążać za swoją wizją niezależnie od tego, jakie rodziło to konsekwencje. Gdyby porzucił własne artystyczne przekonania, mógłby zarabiać duże pieniądze. Wolał jednak mówić swoim językiem, łączącym kulturę i historię wielu krajów, czy to Grecji, Polski, Francji czy Ameryki".
Przez lata reżyser musiał walczyć z krytykami, producentami, dystrybutorami, ponieważ odmawiał podporządkowania się obowiązującym kanonom.
Kierujący Instytutem Kultury Polskiej w Nowym Jorku Bartek Remisko powiedział, że jego instytucja pracowała nad retrospektywą z Film Society of Lincoln Center, w tym z Almozini i Birdem, od roku.
"Powodzenie wcześniejszego przeglądu filmów Żuławskiego wśród młodej nowojorskiej publiczności zbudowało grunt dla pokazu twórczości Borowczyka, która jest w USA słabo rozpoznana. W październiku 2015 r. planujemy pełną retrospektywę filmów Wojciecha Hasa. Badamy też możliwość zorganizowania w przyszłym roku przeglądu filmów Piotra Szulkina".
Walerian Borowczyk – artysta plastyk, scenarzysta, scenograf, reżyser filmów animowanych i fabularnych, pisarz. Urodził się w 1923 w Kwilczu k. Poznania. W 1951 r. ukończył krakowską ASP. W Polsce zajmował się głównie grafiką oraz artystyczną animacją wespół z Janem Lenicą. W roku 1959 wyjechał do Francji. Był reżyserem, scenarzystą, autorem zdjęć, karykaturzystą i pisarzem. Został wyróżniony m.in. Złotym Medalem Prezydenta Włoch, nagrodą Maxa Ernsta, Srebrnym Niedźwiedziem na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie.
Źródło: PAP, Andrzej Dobrowolski, oprac. KK.