Pierwszy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego, jako międzynarodowe spotkania młodych skrzypków, odbył się w 1935 roku w Warszawie w stulecie urodzin swojego patrona. Jego głównym pomysłodawcą był bratanek skrzypka - Adam Wieniawski, a organizatorem - Warszawskie Towarzystwo Muzyczne. Pierwszymi laureatami byli: Francuzka Ginette Neveu (I nagroda), Rosjanin Dawid Ojstrach (II nagroda) oraz Anglik Henry Temianka (III nagroda). Wśród nagrodzonych byli też m.in. Ida Haendel,
Bronisław Gimpel,
Grażyna Bacewicz i wielu innych.
Kolejne edycje konkursu zaplanowano w odstępach pięcioletnich, ale zamierzenia te przekreślił wybuch II wojny światowej. Drugi Konkurs Wieniawskiego zorganizowano dopiero po wojnie w 1952 roku - w Poznaniu. Od tej chwili odbywają się one regularnie co pięć lat, a jego organizatorem jest poznańskie
Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego. W grudniu 1952 roku w zmaganiach konkursowych wzięło udział zaledwie 23 skrzypków z 7 krajów. Zwyciężył Igor Ojstrach (syn Dawida), II nagrodę (ex aequo) zdobyli
Wanda Wiłkomirska i Rosjanin Julian Sitkowiecki. Trzeci Konkurs (1957 - z 45 uczestnikami z 16 państw i m.in. z Dawidem Ojstrachem w jury) był rywalizacją między Rosjanką Rozą Fajn i faworytem publiczności, Amerykaninem Sydney Harthem. W 1962 roku niekwestionowanym zwycięzcą został jego rodak - Charles Treger. Pięć lat później (1967) triumfował po raz pierwszy Polak - Piotr Janowski. Szósty Konkurs w 1972 roku należał do trzech skrzypaczek: Rosjanki Tatiany Grindienko, Japonki Shizuki Ishikawy i Polki Barbary Górzyńskiej, za to następny - w 1977 roku - zdominowali mężczyźni: Wadim Brodski, Piotr Milewski i Michaił Wajman. Kolejny turniej (1981) rozegrał się z legendarnym
Henrykiem Szeryngiem w roli szefa jurorów i pod znakiem dominacji Japończyków. Obok Keiko Urushihary (I miejsce), jeszcze cztery główne nagrody przypadły im w udziale. Dziewiąty Konkurs (1986) to triumf Rosjanina Ewgenija Buszkowa. Natomiast jubileuszowa, dziesiąta edycja (1991), z rekordową w całej historii liczbą 54 uczestników, zakończyła się podwójnym sukcesem Polaków -
Bartłomieja Nizioła i
Piotra Pławnera.
Dwunasty Konkurs Wieniawskiego w 2001 roku otworzył nowy rozdział w dziejach turnieju. Organizatorzy zdecydowali się powierzyć współautorstwo programu, regulaminu i składu jury Shlomo Mintzowi, wioliniście i pedagogowi o uznanym, międzynarodowym autorytecie. Konkurs wygrała 16-letnia Rosjanka Alena Bayeva.
Trzynasta edycja odbędzie się w dniach 14-30 października 2006 roku. Wraz z zarządem Towarzystwa im. Wieniawskiego w Poznaniu, wspartym zespołem konsultantów w kraju i za granicą, współtworzy ją
Konstanty Andrzej Kulka, jeden z najznakomitszych polskich artystów - muzyków. On też, razem z
Wandą Wiłkomirską i
Bartłomiejem Niziołem - przedstawicielami dwóch generacji laureatów Konkursu oraz ośmioma autorytetami gry skrzypcowej ze świata, będą tworzyć jury konkursowe.
Celem konkursu jest oddanie hołdu wielkiemu polskiemu wirtuozowi oraz spopularyzowanie twórczości
Henryka Wieniawskiego, a także zapewnienie promocji młodym wiolinistom. Pierwszy Konkurs był dwuetapowy, drugi i następne aż do jedenastego - trzyetapowe. W 2001 roku wprowadzone zostały zmiany do regulaminu konkursu i ustalono, iż będzie rozgrywany w czterech etapach. Pierwszy etap ma charakter niepubliczny i w jego trakcie jurorzy przesłuchują nagrania kandydatów przesłane na kasetach video. Pozostałe odbywają się z udziłem publiczności. Do drugiego etapu dopuszczonych jest maksymalnie 60 skrzypków, do trzeciego - 24, a do czwartego - 12. W finale uczestnicy konkursu wykonują koncert z orkiestrą.
Konkurs Wieniawskiego jest przeznaczony dla skrzypków w wieku do 30 lat.
Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego jest członkiem-założycielem Federacji Międzynarodowych Konkursów Muzycznych z siedzibą w Genewie.
Laureaci:
- I Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Warszawa 1935
- I nagroda - Ginette Neveu (Francja)
- II nagroda - David Ojstrach (ZSRR)
- III nagroda - Henry Temianka (Wielka Brytania)
- II Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 1952
- I nagroda - Igor Ojstrach (ZSRR)
- II nagroda - ex aequo: Julian Sitkowiecki (ZSRR) i Wanda Wiłkomirska (Polska)
- III nagroda - ex aequo: Blanche Tarjus (Francja), Marina Jaszwili (ZSRR) i Olga Parchomienko (ZSRR)
- III Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 1957
- I nagroda - Roza Fajn (ZSRR)
- II nagroda - Sidney Harth (USA)
- III nagroda - Mark Komissarow (ZSRR)
- IV Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 1962
- I nagroda - Charles Treger (USA)
- II nagroda - Oleg Krysa (ZSRR)
- III nagroda - Krzysztof Jakowicz (Polska)
- V Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 1967
- I nagroda - Piotr Janowski (Polska)
- II nagroda - Michał Bezwierchnyj (ZSRR)
- III nagroda - Kaja Danczowska (Polska)
- VI Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 1972
- I nagroda - Tatiana Grindienko (ZSRR)
- II nagroda - Shizuka Ishikawa (Japonia)
- III nagroda - Barbara Górzyńska (Polska)
- VII Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 1977
- I nagroda - Wadim Brodskij (ZSRR)
- II nagroda - ex aequo: Piotr Milewski (Polska) i Michał Wajman (ZSRR)
- III nagroda - ex aequo: Zachar Bron (ZSRR) i Peter A. Zazofsky (USA)
- VIII Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 1981
- I nagroda - Keiko Urushihara (Japonia)
- II nagroda - Elisa Kawaguti (Japonia)
- III nagroda - Aureli Błaszczok (Polska)
- IX Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 1986
- I nagroda - Ewgenij Buszkow (ZSRR)
- II nagroda - Nobu Wakabayashi (Japonia)
- III nagroda - Robert Kabara (Polska)
- X Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 1991
- XI Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 1996
- I nagroda - Reiko Otani (Japonia)
- II nagroda - Akkiko Tanaka (Japonia)
- III nagroda - Asuka Sezaki (Japonia)
- XII Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 2001
- I nagroda - Alena Baeva (Rosja)
- II nagroda - ex aequo: Soojin Han (Korea) i Roman Simowic (Jugosławia)
- III nagroda - ex aequo: Gaik Kazazian (Armenia), Bracha Malkin (USA) i Hiroko Takahashi (Japonia)
- XIII Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 2006
- XIV Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego - Poznań 2011 odbędzie się w dniach od 8 do 23 października 2011 roku.
Polskie Centrum Informacji Muzycznej
Związek Kompozytorów Polskich
styczeń 2002
aktualizacja: Anna Iwanicka-Nijakowska
sierpień 2006
ul. Świętosławska 7
61-840 Poznań
Tel: (+48 61) 852 26 42
Fax: (+48 61) 852 89 91
WWW: www.wieniawski.pl
Email: skrzypcowy@wieniawski.pl