Dzieła Magdaleny Abakanowicz, które warto znać
Przypominamy najważniejsze prace Magdaleny Abakanowicz – światowej sławy rzeźbiarki zmarłej w 2017 roku.
Abakany
Od początku lat 60. Magdalena Abakanowicz w swojej sztuce wykorzystywała tkaninę jako materiał rzeźbiarski. Stworzyła cykl przestrzennych i organicznych dzieł utkanych z różnych rodzajów włókien o intensywnych barwach, na wystawach zwykle podwieszanych u sufitu. Te monumentalne kompozycje, nazwane od nazwiska artystki "Abakanami", stały się jej przepustką do światowych salonów – mimo, że w tym czasie w sztuce panowały pop-art i sztuka konceptualna. W 1962 roku na Międzynarodowym Biennale Tkaniny w Lozannie dzieła Abakanowicz zachwyciły publiczność oraz krytykę, zaś trzy lata później, na Biennale w São Paulo, nagrodzono je złotym medalem. W ciekawy sposób o tym dziele wypowiada się Małgorzata Kitowska-Łysiak na Culture.pl:
Wykorzystana w nich została miękkość materiału, jego podatność na kształtowanie, uległość wobec woli twórcy. Wykonane z naturalnego, roślinnego włókna olbrzymie koliste płachty łatwiej jednak skojarzyć ze światem zwierząt, niż roślin. Abakany wydają się groźne - przypominają płaty porowatej skóry, zdartej z monstrów-olbrzymów, a efekt ten spotęgowało zastosowanie przez artystkę wielkiej, ponadludzkiej skali i prawa serii, jak też działania aranżacyjne, zbliżone do environment.
Embriologia
Jednym z najbardziej znanych dzieł Abakanowicz jest instalacja rzeźbiarska "Embriologia" (1978–1980), dziś znajdująca się w kolekcji Tate w Wielkiej Brytanii. Składają się na nią setki ręcznie pozszywanych organicznych obiektów różnych rozmiarów, niedbale ułożonych lub porozrzucanych po przestrzeni. Tytuł i kształt tej pracy sugerują formy życia spowite kokonem, jeszcze niegotowe do wyłonienia się i rozkwitu. "Embriologię" po raz pierwszy zaprezentowano w 1980 roku podczas Biennale Sztuki w Wenecji.
Postaci ludzkie
Stale powracającym motywem w twórczości Magdaleny Abakanowicz jest człowiek, jego ciało, ale i kondycja i pozycja we współczesnym świecie. Gromady anonimowych, niemal identycznych postaci ludzkich stojących, kroczących lub siedzących – wystawianych w muzeach lub umieszczanych w krajobrazie – artystka tworzyła najchętniej z worków jutowych, które spajała żywicą. W ten sposób powstały m.in. "Alteracje" (1974-1975) – 12 wydrążonych ludzkich figur siedzących rzędem, "Głowy" (1973-1975) – seria okrągłych form przypominających ludzkie głowy bez twarzy, "Plecy" (1976-1980) – 80 negatywów ludzkiego korpusu, "Tłum I" (1986-1987) – 50 postaci stojących oraz "Ragazzi" (1990) – 40 "skór" zdjętych z młodych chłopców. Od lat 80. Abakanowicz używała także innych surowców do rzeźbienia postaci ludzkich – brązu , drewna i kamienia. O tych pracach Karol Sienkiewicz wypowiada się następująco:
Figury Abakanowicz nie posiadają twarzy, tego elementu autonomii, który w największym stopniu decyduje o cechach osobniczych człowieka. Pozbawione twarzy nie mają też tożsamości, nie mogą się wypowiedzieć, nie mają prawa głosu. Mimo że każda postać zachowuje pewne cechy szczególne czy odróżniające jedną od drugiej, tego właściwie się nie dostrzega. Liczy się powtarzalność, identyczność, bezosobowość. Jednostka zawsze ginie w tłumie, ale też w tłumie zajmuje przypisane sobie miejsce.
Rycerze króla Artura
Wiele projektów Abakanowicz zrealizowała w przestrzeni miejskiej – one także zwykle odnoszą się do człowieka – metaforycznie lub bezpośrednio poprzez studium jego niepełnego, zniszczonego, cierpiącego ciała. W Izraelu stanęło jej siedem kamiennych kręgów "Negev" (1987), w Korei Południowej – dziesięć głów zwierzęcych z brązu "Przestrzeń smoka" (1988), w Japonii – 40 figur z brązu "Zastygłe" (1993), z kolei w USA – 22 głazy granitowe "Przestrzeń kamienia" (2002). Najbardziej monumentalna realizacja artystki – grupa 112 postaci odlanych z żeliwa, zatytułowana "Nierozpoznani" (2002) – znajduje się w poznańskim parku na Cytadeli. Również w Polsce, w Elblągu, stoi pierwszy obiekt umiejscowiony trwale w przestrzeni pozagaleryjnej – drzewopodobna stalowa forma powstała podczas 1. Biennale Form Przestrzennych (1965).
Zupełnie inną niż dotychczasowe realizacje Abakanowicz jest cykl rzeźb "Rycerze króla Artura" (2005-2007), początkowo zainstalowany przed gmachem Muzeum Narodowego we Wrocławiu, a ostatecznie stojący w Parku Traugutta w Warszawie. "Choć surowe mają baśniowy, poetycki charakter" – mówi Mariusz Hermansdorfer, dyrektor wrocławskiego Muzeum. Cztery abstrakcyjne postacie rycerzy króla Artura – Wizard, Parsifal, Lancelot i Galahad to gigantyczne rzeźby wykonane ze stali, ważące każda po 400 kg. Takie same Magdalena Abakanowicz pokazała w 2008 roku w Museo de Arte Reina Sofía w Madrycie.
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]