Francisco Goya na początku XIX wieku jest u szczytu sławy i u progu starości. Maluje dużo dla dworu królewskiego, ale zlecenia spływają z całej Hiszpanii. Czas dzieli między pracę, polowania i podboje miłosne. Nie gnuśnieje nawet, gdy po ciężkiej chorobie traci słuch. Tylko syn Javier nie całkiem mu się udał: ślęczy nad książkami, nie garnie się do farb. Jednak Francisco nie rezygnuje, chce ukształtować Javiera na swój obraz i podobieństwo. Decyduje nawet o jego ożenku, a potem zaczyna podejrzanie kokietować synową. Może we wnuku geniusz malarski znajdzie swoje wcielenie?
"Saturn" to rewers biografii wielkiego artysty, który przez życie "idzie, skacząc po górach", ale w jego domu częściej panują smutek, samotność i frustracja. Dehnel pokazuje, że genialny malarz to zarazem fanfaron i mitoman, przepełniony pychą i żądzami. Zastosowany w książce wielogłos narracyjny daje obraz edypalnego konfliktu, który dzieli Goyę i jego potomków.
Źródło: informacja wydawcy - W.A.B.
Który Goya jest autorem słynnych Czarnych malowideł ("Las pinturas negras" - bodaj najbardziej przerażające obrazy, jakie zna sztuka europejska) z Prado? Genialny Francisco czy jego nieudany syn Javier? Jacek Dehnel osnuł wokół tego pytania swoją powieść.
Maria Poprzęcka tak pisze w swojej recenzji:
"Jacek Dehnel [...] napisał książkę właściwe nieklasyfikowalną, niebędącą ani beletryzowaną biografią, ani naukowym esejem, ani literacką zabawą. Książkę zaskakującą i świetną.
W jego 'Saturnie' narrację budują przeplatające się wewnętrzne monologi trzech 'mężczyzn z rodziny Goya': wielkiego Francisco, jego nieudanego syna Javiera i wnuka arywisty Mariano. Składanie opowieści z relacji różnych świadków bez udziału wtrącającego się narratora znamy z najlepszej literackiej książki o sztuce - 'Nazywam się czerwień' Orhana Pamuka. Powinowactwo jest znakomite, lecz dalekie. Dehnel, komplikując i wzbogacając strukturę tekstu, pomiędzy głosy starego, młodego i najmłodszego mężczyzny wprowadza intermedia w postaci opisów 'Czarnych malowideł'.
[...]
Książka jest językowym majstersztykiem. Ale wielbiciele staroświeckich wdzięków i smaczków 'Lali' nie poznają Dehnela. Samcze sprośności i grube wulgaryzmy Francisca, obleśne eufemizmy Javiera, obrzydlistwa piętrzące się w opisach malowideł - wygrzebane w polszczyźnie czy wymyślone? Popisem pisarskiego kunsztu są opisy 'Las pinturas negras'. Wplecione pomiędzy głosy mężczyzn z rodziny Goya nie są tylko werbalnym ekwiwalentem wyobrażeń. Skoro to Javier je namalował, to on o nich mówi. Jego rozedrgany bólem krzyk słyszymy w opisie najokrutniejszego z czarnych malowideł 'Saturna'. [...]" (wiadomosci.gazeta.pl - 8.03.2011)
Książka dostępna w księgarniach od 9 marca 2011.
"Saturn" został nominowany do Nagrody Literackiej Nike 2012. Książka została również finalistką Literackiej Nagrody Angelus 2012.
Jacek Dehnel - poeta, tłumacz, prozaik. Autor m.in. powieści "Lala" (2006), tomu opowiadań "Rynek w Smyrnie" (2007), zbioru czterech minipowieści "Balzakiana" (2008) oraz zbioru szkiców "Fotoplastikon" (2009). Ukazało się niemieckie, hebrajskie, włoskie i słowackie tłumaczenie "Lali", przygotowywane są przekłady na język hiszpański, węgierski, włoski, turecki, chorwacki i litewski. Jacek Dehnel jest laureatem m.in. Nagrody im. Kościelskich za debiut poetycki "Żywoty równoległe" i Paszportu "Polityki" za "Lalę". "Balzakiana" były nominowane do nagród Nike 2009 (więcej o tej edycji Nagrody...) i "Cogito" (edycja 2009), książkę uhonorowano również Śląskim Wawrzynem Literackim. Tom poezji "Ekran kontrolny" znalazł się wśród siedmiu finalistek nagrody Nike 2010.
- Jacek Dehnel
"Saturn. Czarne obrazy z życia mężczyzn z rodziny Goya"
seria: archipelagi
Wydawnictwo W.A.B., Warszawa - marzec 2011
123 x 195, 272 ss., twarda oprawa
ISBN: 978-83-7414-927-3