Korzystając z listów i dzienników Flauberta (w ogromnej większości niewydanych po polsku), a także z najnowszych ustaleń jego francuskich biografów i własnych podróży, autorka prowadzi czytelnika przez meandry jego losu: przez jego śmierci, miłości, miejsca, książki.
Z jej opowieści wyłania się poruszający, współczesny portret pisarza na tle końca świata – zarówno własnego świata Flauberta, jak nowoczesnego świata cywilizacji europejskiej. Portret ten kreśli literaturoznawczyni, która odrzuca akademickie rygory na rzecz lektury zdeprofesjonalizowanej i dzikiej, niezainteresowanej wpisywaniem literatury w kontekst modnych pojęć, pytającej za to bez najmniejszego skrępowania o życie pisarza i jego związki z dziełem.
Renata Lis patrzy przy tym na Flauberta z perspektywy urodzonej ćwierć wieku po wojnie mieszkanki Europy Wschodniej, której z przyczyn historycznych i egzystencjalnych bliżej jest do Moskwy niż do Paryża i która nie ulega pokusie frankofilii, niekiedy zwracając się nawet przeciw Francji i Francuzom, choć nie przeciw Flaubertowi.
"Ręka Flauberta" przynosi też odpowiedzi na szereg szczegółowych pytań: kto naprawdę powiedział "Pani Bovary to ja"; czy Flaubert wierzył w Boga; na czym polega oryginalność jego stylu; czy to prawda, że ryczał jak niedźwiedź; jak wyglądało jego spotkanie z egipską kurtyzaną Kucziuk-Hanem; dlaczego chciał zostać Rosjaninem; czy miłością jego życia była angielska guwernantka i dlaczego twierdził, że nie ma żadnej biografii.
"Niecodzienna, niezwykła duchowa biografia Flauberta. (…) Francuzi powinni prosić o przekład, biografia Lis miałaby szansę poważnie zmienić (utarte ostatnio) tory francuskiej flaubertologii. Wydarzenie." (Łukasz Modelski, "Twój Styl")
"Książka Renaty Lis opowiada o tajemnicach życia Gustave'a Flauberta (oraz o tajemnicach jego dzieł), a więc przeznaczona jest dla tych wszystkich, którzy kiedyś popadli w zachwyt, zadrżeli ze zgrozy, a nawet zapłakali czytając 'Panią Bovary', 'Trzy baśnie' czy 'Szkołę uczuć'.
(…)
Ale nie myślcie, że 'Ręka Flauberta' to jest książka o literaturze, książka o literacie, o jego literackich i erotycznych przygodach, książka dla miłośników literatury – i tylko dla nich. Dzieło Flauberta, mówi autorka, powstało w chwili, kiedy cywilizacja europejska załamała się i ujrzała, po raz pierwszy, swój koniec. Po raz pierwszy zrozumiała, że musi się skończyć. Flaubert ze swoim życiem i ze swoimi powieściami jest więc świadectwem tego, co stało się (i właśnie staje – na naszych oczach) z Europą, a więc świadectwem tego, co czeka nas wszystkich. Opowiadając o Flaubercie, Renata Lis opowiada zatem o końcu naszej cywilizacji. Przeczytajcie 'Rękę Flauberta' – nawet jeśli nie czytaliście żadnej powieści Flauberta. Nawet jeśli ten pisarz nic was nie obchodzi. Przeczytajcie 'Rękę Flauberta', a dowiecie się, jak długo jeszcze będziemy istnieli." (Jarosław Marek Rymkiewicz)
Krzysztof Cieślik w swojej recenzji "Niedźwiedź z Normandii" (polityka.pl) pisze:
"Flaubert w ujęciu Renaty Lis intryguje. Autorka nie unika domysłów, często snuje niezwykle ciekawe przypuszczenia. (…)
Autor 'Pani Bovary' jawi się tutaj nie tylko jako wybitny pisarz i pracoholik, ale też jako Adonis, oddany w równym stopniu bogini miłości Afrodycie (…), co żonie Hadesa, Persefonie. Lis potrafi swojego Flauberta (…) ożywić, uczynić człowiekiem z krwi i kości. Udaje jej się przy tym unikać banałów. (…) 'Ręka Flauberta' ma jednak pewną wadę – próbuje narzucać nam obraz pisarza jako pesymistycznego wizjonera, obserwatora 'zmierzchu Zachodu'. (…) ale czy rzeczywiście istniejemy dziś nędznie i zbliżamy się do końca tego istnienia? I czy potrzeba Flauberta, by powtarzać to, co mówiło – i wciąż mówi – tak wielu krytyków Zachodu?"
Kwartalnik "Książki. Magazyn do Czytania" ogłosił ""Rękę…"" jedną z siedmiu najlepszych nowości III kwartału 2011 w Polsce. "Książka Lata 2011" według Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych – nagrodę przyznano "za odkrywczą i nostalgicznie namiętną opowieść o wielkości literatury i cielesności pisarza". Nominowana do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy 2012.
Renata Lis (ur. 1970) – tłumaczka, ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim i Szkołę Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Za przekład eseju "Ameryka" Jeana Baudrillarda otrzymała wyróżnienie Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich (1998). Z Jarosławem Markiem Rymkiewiczem przygotowała nowe tłumaczenia "Trzech baśni" Flauberta (przełożyła "Legendę o świętym Julianie Szpitalniku" i "Herodiadę"), które ukazały się w serii "Wielcy pisarze w nowych przekładach" razem z jej opowieścią o domu w Croisset (2009). Napisała hasło o polskiej recepcji Flauberta do "Dictionnaire Gustave Flaubert", który ukaże się we Francji w roku 2012 nakładem wydawnictwa Honoré Champion, w serii "Dictionnaires et références".
Źródło: www.wydawnictwo-sic.com.pl, informacje prasowe; opr. ak
Renata Lis
"Ręka Flauberta"
Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2011 – premiera 19 września 2011
135 x 205, ss. 328, miękka oprawa
ISBN: 978-83-61967-21-7