Tymczasem film Jacka Bławuta łamie stereotypowe myślenie o tego typu produkcjach. Po pierwsze: jest to dokument fabularyzowany – bohaterowie zostali postawieni w swojej sytuacji odbiegającej od ich codziennego życia. Po drugie: film został niezwykle starannie zrealizowany. W Kozicach Dolnych reżyser zgromadził dzieci i pozwolił im grać samych siebie. Do ośrodka przyjechał nauczycieli muzyki, którego zadaniam było nauczenie dzieci rytmiki, podstaw grania na różnych instrumentach. Efektem całej pracy miało być przedstawienie teatralne.
Głównymi bohaterami, a zarazem aktorami w przedstawieniu są: Koza, który taką właśnie rolę gra w przygotowywanym przedstawieniu, Tomek-perkusista, który chce być Dempseyem z serialu, Okularnik-mandolinista nierozstający się ze swoim instrumentem, tęskniący za matką Elegant, Gimnastyczka przygotowującą się do olimpiady.
Nauczyciel początkowo ma problemy z uczniami, ale z upływem czasu zaczyna rozumieć, na czym polega odmienność dzieci, zaczyna ją akceptować. Działa to w obie strony – dzieci zaczynają się przed nim otwierać. Są utalentowane, bystre, ciekawe świata; przez niezrozumienie i nietolerancję skazane na życie w izolacji.
"Oni nie mogą całe życie przemykać się bocznymi bramami" – powiedział o bohaterach Jacek Bławut.
Film Bławuta jest przełomem w pokazywaniu problemów ludzi upośledzonych. Wzbudza współczucie, choć, jak mówi reżyser:
"Oni wcale nie potrzebują naszego współczucia. Najważniejsza jest tolerancja i akceptacja ich odmienności. Zresztą… kto wie, czy ich świat nie jest lepszy od naszego? Przecież tak niewiele potrzeba im do szczęścia. (…) Mam wrażenie, że kontakt z osobami niepełnosprawnymi wyzwala w każdym człowieku to, co najlepsze. Każdy chociaż raz w życiu powinien wybrać się do domu pomocy społecznej. Zobaczyć mieszkańców tych placówek, poznać ich. Takie doświadczenie pozwala przewartościować hierarchię życiowych priorytetów. Przekonałem się o tym".
"Nienormalni", Polska, 1990. Scenariusz i reżyseria: Jacek Bławut, zdjęcia: Jerzy Rudziński, montaż: Józefa Strześniewska, producent: Jacek Bławut. Produkcja Filmów Jacek Bławut, Wytwórnia Filmów Oświatowych (Łódź), STO Films, Shop-Tronik. Występują: Tomasz Gniatkowski (Tomek), Mariusz Zawadzki (Mariusz), Janusz Machaj (Gucio), Katarzyna Żaboklicka (Kasia), Kasia Zakrzewska, Henryk Lange (Henio), Piotruś Telman, Mariusz Niezgoda, Sebastian Rybak, Tomek Palusiński, Robert Nalepa, Sławomir Piecyk, Ewa Kuciapska, Jadwiga Wójcik, Jarosław Chys, Piotr Trawczyński, Tadeusz Sikora, Leszek Ploch (nauczyciel muzyki). Czas trwania: 78 min.
Wybrane nagrody:
- 1990 - Nagroda Specjalna za największe artystyczne wydarzenie festiwalu dla Jacka Bławuta na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni;
- 1991 - Wyróżnienie Specjalne Jury dla Jacka Bławuta na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastian; Nagroda FIPRESCI i Nagroda im. von Sternberga na Festiwalu w Manheim; Test Młodego Kina we Frankfurcie; Grand Prix "Biała Kobra" na Festiwalu Mediów "Człowiek w zagrożeniu" w Łodzi; Nagroda dla Najlepszego Polskiego Filmu i Nagroda Publiczności dla Jacka Bławuta na Tarnowskim Festiwalu Filmowym.
Autor: Joanna Pawluśkiewicz, grudzień 2006.