Twórczość braci Stefana (1855-1919) i
Mieczysława (1866-1924) Surzyńskich nawiązuje głównie do cecyliańsko-ratyzbońskiego ruchu odnowienia muzyki kościelnej, zeświecczonej w XVIII w. Ich Pastorałki op. 63 i 67 (preludia na organy lub harmonium - utwory oryginalne i na tematy polskich kolęd) to liczące po kilkadziesiąt taktów miniatury organowe, zwykle o dwuczęściowej budowie formalnej. Zazwyczaj w części pierwszej utworów prezentowana jest melodia kolędy, zaś część druga stanowi jej wariacyjne przetworzenie. Kompozycje Stefana Surzyńskiego utrzymane są głównie w fakturze homofonicznej, często mało organowej (fortepianowej). Utwory Mieczysława wyzyskują różnorodne techniki kompozytorskie, również polifonię.
Spośród szeregu kompozycji Stefana Surzyńskiego na szczególną uwagę zasługują W żłobie leży op. 67 nr 9, Przybieżeli do Betlejem pasterze op. 63 nr 6, Dzisiaj w Betlejem op. 67 nr 17 oraz Hej, w dzień narodzenia op. 63 nr 1.
Z twórczości Mieczysława warto wymienić choćby Pójdźmy wszyscy do stajenki op. 67 nr 8, Anioł pasterzom mówił op. 63 nr 11, Gdy się Chrystus rodzi op. 63 nr 10, W żłobie leży op. 63 nr 15, Bóg się rodzi op. 63 nr 18, W dzień Bożego narodzenia op. 67 nr 15, Z nieba wysokiego Bóg zstąpił na ziemię op. 67 nr 18, Wesołą nowinę bracia słuchajcie op. 67 nr 7 czy Pasterze mili, coście widzieli op. 63 nr 2.
Autor: Mariusz Wrona, grudzień 2006.