Wystawa "Plakat – remediacje" to interaktywna ekspozycja poświęcona historii plakatu, jego obecności w przestrzeni publicznej, nieustającym przemianom oraz kontekstom społecznym, w których funkcjonuje.
"W 1906 roku Georges Méliès, wielki reformator kina, nakręcił film "Les Affiches en goguette", na którym postaci z rozwieszonych plakatów ożywają i wchodzą we wzajemne relacje. Po 110 latach wizja Francuza jedynie zyskała na aktualności. "Żywotność" plakatu mierzy się rytmem jego przemian w kontekście dominacji nowych mediów, jego rolę przejmują nieznane dotąd formy przekazu (w tym media społecznościowe), a wszystkie one pozostają w ciągłym powiązaniu. Te zależności i wzajemne przenikanie w obszarze sztuki plakatu są głównym wątkiem wystawy "Plakat – remediacje"" – czytamy w materiałach prasowych.
Na wystawie można zobaczyć zarówno monumentalne rekonstrukcje dekoracji opartych na plakacie, skorzystać z telefonicznych aplikacji zmieniających reklamy w dzieła sztuki, obejrzeć dokumentacje działań artystycznych oraz artystyczne animacje klasycznych plakatów, nagradzanych w poprzednich edycjach Międzynarodowego Biennale Plakatu.
"Jesteśmy świadkami dyskusji na temat "śmierci plakatu", jednak problem wcale nie jest nowy. Sięga jeszcze lat 60. XX wieku i towarzyszy rozpowszechnianiu się komunikacji elektronicznej. Dzisiaj również choćby internet wskazywany jest jako główne zagrożenie dla plakatu. A jednak wciąż zapełniamy ulice billboardami reklamowymi, demonstranci wciąż noszą plansze i spontanicznie przygotowywane plakaty, a i profesjonalni graficy nigdy wcześniej nie tworzyli tyle, co dzisiaj. Nowe media i język, którym się posługują, wciąż mają wiele cech plakatu, nawet jeśli nie są tworzone przez plakacistów" – mówi kurator wystawy, David Crowley.
Współczesna historia plakatu powinna uwzględniać aspekt jego remediacji – rozumianej jako przetworzenia techniczne i zmiany funkcjonowania w świadomości społecznej. Jednym z przykładów takiej remediacji na wystawie jest historia plakatu "There is no way like the American Way". Propagandowa grafika gloryfikująca amerykański styl życia stała się symbolem Wielkiego Kryzysu po tym, jak magazyn "Life" opublikował na swoich łamach (w 1937 roku) zdjęcie stojących na jej tle powodzian z Ohio, czekających na jedzenie i ubrania z lokalnego punktu pomocy. Widoczne na plakacie hasło "World’s highest standard of living" stało się swoją własną parodią.
Na wystawie "Plakat – remediacje" pokazana zostanie historia utrwalania się tego obrazu w społecznej świadomości, poczynając od oryginalnego zdjęcia z łamów "Life", aż po jego parodię w słynnym filmie z 1978 roku "Brasil" Terry’ego Gilliama czy mural "The American Way" Tristana Eatona z kalifornijskiej Long Beach.
Innym przykładem remediacji jest zmiana sposobu obiegu plakatu, którą mogliśmy obserwować po dramatycznych wydarzeniach ukraińskiego Euromajdanu czy w czasie demonstracji sprzeciwu wobec zamachów na redakcję "Charlie Hebdo" w Paryżu. Spontanicznie przygotowane plakaty – w tym olbrzymia konstrukcja Yolki z Majdanu w Kijowie czy biały napis "Je suis Charlie" na czarnym tle z Paryża – zapisały się w zbiorowej świadomości dzięki licznym reprodukcjom w mediach społecznościowych. Łatwość powielania i udostępniania treści nie pozostała bez wpływu na formę, jednak medium w swojej istocie ciągle pozostaje plakatem.
Jako że plakat zawsze był powiązany z polityką, kontekst polityczny będzie wyraźnie obecny na ekspozycji. Zarówno ikoniczny plakat "I Am a Man" z protestów czarnoskórych robotników w Memphis w 1968 r. (którego źródła Crowley odnajduje w drzeworycie z roku 1837) i długa historia jego przetworzeń, jak i monumentalne dekoracje, przygotowane przez artystów na V Światowy Festiwal Studentów i Młodzieży (Warszawa, 1955 r.), były narzędziem społecznego i politycznego nacisku.
David Crowley jest wykładowcą School of Humanities w Royal College of Art w Londynie, gdzie prowadzi program studiów magisterskich Critical Writing in Art & Design. Jego zainteresowania zawodowe skupiają się wokół historii sztuki i wzornictwa w Europie Wschodniej za czasów komunizmu. Jest autorem wielu książek, w tym "National Style and Nation-State. Design in Poland" (1992) oraz "Warsaw" (2003), a także współredaktorem (z Susan Reid) trzytomowej publikacji: "Socialism and Style. Material Culture in Post-war Eastern Europe" (2000), "Socialist Spaces. Sites of Everyday Life in the Eastern Bloc" (2003) i "Pleasures in Socialism: Leisure and Luxury in the Eastern Bloc" (2010). Jego teksty regularnie ukazują się w prasie poświęconej sztuce i wzornictwu. Crowley występuje również w roli kuratora wystaw (m.in. "Cold War Modern" w Victoria and Albert Museum, Londyn, 2008–9; "The Power of Fantasy. Modern and Contemporary Art from Poland" w BOZAR, Bruksela, 2011; oraz "Dźwięki elektrycznego ciała. Eksperymenty w sztuce i muzyce w Europie Wschodniej" w Muzeum Sztuki, Łódź, 2012).
Więcej informacji na stronie: www.biennale.postermuseum.pl.
25. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie
"Plakat – remediacje"
Muzeum Plakatu w Wilanowie
11 czerwca – 25 września 2016
Kurator: David Crowley
"Wierzchołek papierowej Wieży Babel. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie 1966 – 2014"
Salon Akademii Sztuk Pięknych
10 czerwca – 25 września 2016
Kurator: Zdzisław Schubert
"50/50/50
50 plakatów, 50 grafików na 50-lecie Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie"
Galeria Prom Kultury Saska Kępa
11 czerwca – 31 lipca 2016
Kurator: Lech Majewski
"Plakat (r)ewolucja" – konferencja naukowa
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
25 września 2016
Koordynatorzy: Magdalena Frankowska i Michał Warda
Źródło: mat. prasowe, 30.05.2016