Wejście do domeny publicznej oznacza, że od tej chwili twórczość tę przestaje chronić prawo autorskie - staje się ona "własnością publiczną" i jest dostępna dla każdego, do wykorzystania w dowolnym celu. Oznacza to m.in., że utwory tych autorów można udostępniać w internecie (jak czyni to np. platforma Wolne Lektury), swobodnie wydawać (bez licencji i tantiem) i wykorzystywać we własnych produkcjach.
Wspólnym mianownikiem artystów, których twórczość weszła do domeny publicznej 1 stycznia 2014 roku , jest fakt śmierci przed ponad 70 laty - w tym wypadku dokładnie w roku 1943. Cecha ta łączy artystów i twórców tak różnych, jak rosyjski kompozytor Sergiej Rachmaninow, niemiecki pisarz noblista Hanns Heinz Ewers, czy wynalazca Nikola Tesla, a także narodowy poeta Greków Kostis Palamas i odnowiciel poezji w języku hebrajskim Saul Czernichowski.
Więcej o zagranicznych dziełach w domenie publicznej w 2014 tutaj...
Z polskich twórców, których dzieła trafiają w tym roku do domeny publicznej, można wymienić poetów Andrzeja Trzebińskiego, Wacława Bojarskiego i Edwarda Szymańskiego. Ich śmierć w 1943 roku związana była z II wojną światową i niemiecką okupacją kraju - dwaj pierwsi zginęli na ulicach Warszawy, prowadząc działalność konspiracyjną; Szymański, poeta robotniczy i tłumacz "De rerum natura" Lukrecjusza, zginął w Auschwitz.
Czytaj o monografii Elżbiety Janickiej poświęconej Andrzejowi Trzebińskiemu...
Tragiczna śmierć podczas wojny w jeszcze większym stopniu dotyczy żydowskich artystów, którzy zginęli w getcie w 1943 roku, jak gettowy reporter Perec Opoczyński, malarka Gela Seksztajn, kompozytor Arur Gold, powieściopisarka Gustawa Jarecka czy najważniejszy poeta dzielnicy zamkniętej Władysław Szlengel, który zginął w trakcie powstania w getcie.
Czytaj więcej o artystach w getcie...
1 stycznia 2014 do domeny publicznej przeszedł też dorobek translatorski Anieli Zagórskiej, wybitnej tłumaczki. przede wszystkim Josepha Conrada. Zagórska, która była kuzynką pisarza, przetłumaczyła prawie wszystkie jego dzieła. Jako że pisarz również zmarł przed ponad 70 laty (1924), wszystkie dzieła Conrada w tłumaczeniu Zagórskiej przeszły w tym roku do domeny publicznej. Czytaj "Jądro ciemności" na portalu Wolne Lektury...
Czytaj o nowym tłumaczeniu Conrada...
W tym roku do wolnej domeny trafiła też "Trędowata" i wiele innych "romansów z wyższych sfer" Heleny Mniszkówny. Pisarka zmarła 18 marca 1943.
Od 1 stycznia 2014 roku będziemy mogli korzystać również z dzieł takich osób jak. prof. Zygmunta Łempickiego, polskiego malarza i grafika Mieczysława Kotarbińskiego, poety Tadeusza Hollendra, historyka literatury Kazimierza Kolbuszewksiego, inżyniera Stefana Bryły czy matematyka Juliusza Pawła Schaudera - podaje Fundacja Nowoczesna Polska, która jest organizatorem Dnia Domeny Publicznej, który w tym roku świętowany będzie 17 stycznia.
Zgodnie ze współczesnym polskim prawem autorskim oryginalne prace literackie, dzieła sztuki, utwory muzyczne itp. są chronione prawem od momentu ich stworzenia aż do 70 lat od śmierci autora/współtwórców. Po tym czasie wygasa prawo autorskie, a utwór wchodzi do domeny publicznej.
Czytaj też: Co weszło do domeny publicznej w 2013?
Źródło: http://publicdomainreview.org, materiały własne, Mikołąj Gliński, 7.12.2014