Nagroda im. Beaty Pawlak 2014 za książki o Timorze i Romach
Lekarz Mateusz Janiszewski, autor książki "Dom nad rzeką Loes", i fotograf Adam Lach za album "Stigma" otrzymali ex aequo Nagrodę im. Beaty Pawlak 2014 za publikację na temat innych kultur, religii i cywilizacji.
Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się 13 października w siedzibie Fundacji im. Stefana Batorego w Warszawie.
"Dom nad rzeką Loes" (Wydawnictwo Czarne) to opowieść o byłej kolonii portugalskiej, okupowanej potem przez Indonezję, a od 2002 r. niepodległym kraju Timorze Wschodnim, gdzie sytuacja wewnętrzna jest nadal bardzo niestabilna, mimo stacjonowania wojsk ONZ, a przemoc i ubóstwo dotykają większość mieszkańców.
Mateusz Janiszewski (ur. 1975, chirurg, podróżnik i żeglarz) opisuje w książce "kraj wstrząsany zamieszkami i działalność dbających przede wszystkim o własne interesy organizacji humanitarnych" - zwracają uwagę organizatorzy konkursu.
Album "Stigma" autorstwa Adama Lacha (wydawca książki: A.Lach) to dokument fotograficzny przedstawiający życie 60-osobowej rodziny Romów mieszkających na koczowisku we Wrocławiu, powstały po kilkunastu miesiącach zagłębiania się w ich świat. Autor podejmuje temat wykluczenia, ukazując bohaterów w sytuacjach każących zmierzyć się z narosłymi wokół nich stereotypami.
Adam Lach (ur. 1983), jest absolwentem Akademii Fotografii WSF AFA we Wrocławiu i zdobywcą kilkunastu nagród w dziedzinie fotografii prasowej; publikuje swoje zdjęcia w Europie i USA, m.in. w: "The New York Times", "Le Monde", "Die Zeit" i "Newsweeku".
W kapitule, która zadecydowała o werdykcie w konkursie o Nagrodę im. Beaty Pawlak 2014, zasiadali m.in. dziennikarz i publicysta Adam Szostkiewicz oraz reporter i pisarz Wojciech Tochman.
W uzasadnieniu kapituła podkreśliła, że książka Janiszewskiego, gdzie o Timorze Wschodnim w przejmujący sposób opowiada nie dziennikarz, zawodowy reporter, lecz polski lekarz, który tam pracował, jest "doskonale napisana i pobudzająca intelektualnie".
Autor nie pojechał na wyspę, by prowadzić własne reporterskie śledztwo, słać do redakcji obszerne korespondencje i zdobywać dowody zbrodni, a następnie nagrody dziennikarskie za upublicznienie tychże. Nie, Janiszewski pracował w Timorze Wschodnim jako lekarz wolontariusz w klinice doktora Dana Murphy'ego. Nikt go tam nie przysłał, nie stała za nim żadna organizacja, nie należał do misji. (...) Pierwszego wieczoru w klinice operował kilkunastoletniego chłopca, kolejną ofiarę przemocy, która na Timorze jest codziennością, normą, chlebem powszednim - napisali organizatorzy konkursu.
Album Lacha - w którym fotografiom towarzyszy tekst - zawiera, jak publikacja Janiszewskiego, "humanistyczne przesłanie"; Lach stworzył "książkę bardzo empatyczną", nie popadając jednak "w sentymentalizację tematu romskiego" - uznała kapituła. "Powstało dzieło czyste artystycznie i przejmująco humanistyczne. Akurat na trudny czas niepokojów, także na tle tożsamości, w jakich dziś żyjemy" - napisał w uzasadnieniu nagrody przewodniczący kapituły Adam Szostkiewicz.
Adam Lach zdokumentował fotograficznie życie romskiej rodziny na obrzeżu Wrocławia. Temat fotodokumentu okazuje się znów aktualny. W naszej części Europy Romowie znów czują, że nie są tu mile widziani. O tym, jak się żyje w takim świecie, opowiadają teksty dziennikarskie i relacje samych Romów, tworzące integralną całość: album "Stigma" - czytamy dalej.
Romskie piętno jest podwójne. Wykluczenie zewnętrzne może rodzić bunt, przemożne pragnienie ucieczki, ale też poczucie nieusuwalnej gorszości. Album pokazuje i opowiada o tych egzystencjalnych emocjach bez upiększania. Romów nie sentymentalizuje, nie ulega komercyjnemu stereotypowi "prawdziwych Cyganów". Nie ulega też rzecz jasna steretypom negatywnym - zaznaczył Szostkiewicz.
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
Oprócz Janiszewskiego i Lacha, do Nagrody im. Beaty Pawlak 2014 nominowani byli: Aleksandra Gumowska (książka "Seks, betel i czary. Życie seksualne dzikich sto lat później", Wydawnictwo Znak), Michał Książek (książka "Jakuck. Słownik miejsca", Wydawnictwo Czarne), Małgorzata Rejmer (książka "Bukareszt. Kurz i krew", Wydawnictwo Czarne) i Ela Sidi (książka "Izrael oswojony", Wydawnictwo Muza S.A.).
Nagroda im. Beaty Pawlak przyznawana jest od 2003 r. za tekst na temat innych kultur, religii i cywilizacji, opublikowany w języku polskim w okresie od 1 lipca poprzedniego roku do 30 czerwca w roku, w którym wręczana jest nagroda. "W ten sposób wypełniana jest ostatnia wola Beaty Pawlak, dziennikarki i pisarki, która 12 października 2002 r. zginęła w zamachu terrorystycznym na indonezyjskiej wyspie Bali. Ustanowiony jej testamentem i noszący jej imię Fundusz, powierzony został Fundacji im. Stefana Batorego" - przypomnieli organizatorzy konkursu.
W latach poprzednich laureatami Nagrody im. Beaty Pawlak byli m.in.: Max Cegielski, Artur Domosławski, Beata Pawlikowska, Andrzej Stasiuk i Mariusz Szczygieł.
Źródło: PAP, 13.10.2014
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]