Audiowizualna instalacja Jarosława Kapuścińskiego "Gdzie jest Chopin?", fot. Marek Dusza
"Gdzie jest Chopin?" to wystawa audiowizualnych i interaktywnych instalacji inspirowanych twórczością Chopina, stanowiących próbę wizualizacji jego muzyki oraz przeniesienia jej poza klasyczne ramy sali koncertowej na grunt sztuki współczesnej i nowych mediów.
Do projektu zostali zaproszeni trzej polscy artyści reprezentujący różne generacje: autor muzycznych performensów Paweł Janicki, kompozytor i pianista
Jarosław Kapuściński oraz pionier polskiego wideo-artu
Józef Robakowski. Wystawę można było zobaczyć na tegorocznym festiwalu
Warszawska Jesień (w dniach 21-25 września). Obecnie prezentowana jest w londyńskiej galerii Dilston Grove.
Instalacje Robakowskiego, Kapuścińskiego i Janickiego wykorzystują niekonwencjonalne strategie interpretacji oraz nielinearnego kształtowania narracji muzycznej i wizualnej. Kompozycje
Fryderyka Chopina, potraktowane przez artystów jako dzieło otwarte, poddane zostały reinterpretacji, fragmentacji i ponownemu scaleniu, a stworzone przez nich instalacje pozwalają widzom/uczestnikom samodzielnie kształtować przestrzeń wystawy.
Wchodząc w zaciemnioną przestrzeń widzowie natrafiają najpierw na instalację Mapping Chopin Pawła Janickiego, bazującą na chopinowskich utworach: Etiudzie As-dur op. 25 nr 1, Walcu a-moll op. 34 nr 2, Tarantelli As-dur op. 43 i i Nokturnie G-moll op. 15 nr 3. Instalacja, wykorzystująca autorskie oprogramowanie w połączeniu z systemem śledzenia ruchu, pozwala na wariacyjne odgrywanie cyfrowych partytur, a przez to doświadczanie muzyki w swobodny i intuicyjny sposób. Wartości muzyczne kompozycji, dynamika, tempo i artykulacja, zostały powiązane z danymi dostarczanymi przez oprogramowanie. Ruch widzów, przekładany na wertykalne i horyzontalne osie partytury, jest graficznie odwzorowany w przestrzeni w odniesieniu do wyświetlanej klawiatury, pozwalając na dostrzeżenie wzajemnych powiązań między poszczególnymi sekwencjami dźwiękowymi. Partytura została tu potraktowana jako przestrzeń, w której można się poruszać w czasie rzeczywistym, tworzyć frazy i całe fragmenty utworu.
Praca Attention: Light! ma już długą historię. W 1981 roku mieszkaniu Robakowskiego w Łodzi, pod wpływem silnej fascynacji mazurkami Chopina, słynny amerykański artysta i eksperymentator Paul Sharits nakręcił film, którego negatyw jednak wkrótce zaginął. Kilka lat później Sharits przekazał Robakowskiemu szkic-notację straconego utworu, swego rodzaju partyturę, na podstawie której Robakowski w 2004 roku - już po śmierci Sharitsa - we współpracy z Wiesławem Michalakiem zrealizował wideo Attention: Light!.
Nowa, instalacyjna wersja Attention: Light! 2.0, jest kolejnym przetworzeniem idei Sharitsa przez Robakowskiego, translacją z taśmy na oprogramowanie, dzięki któremu dźwięki generują rozszczepione na czyste kolory światło: każda zagrana nuta steruje, klatka po klatce, wieloekranową projekcją wideo, w której poszczególnym dźwiękom fortepianu przypisane są pojedyncze barwy.
Attention: Light! 2.0 mieści się w zarówno w dziele Sharitsa, poszukującego barwnych elementarnych struktur filmowego obrazu, jak i Robakowskiego, zafascynowanego energią światła, a także Janickiego, strukturalizującego w swoich pracach współzależność między dźwiękiem a obrazem za pomocą protokołów komunikacyjnych i autorskiego oprogramowania.
Tytułowa realizacja Jarosława Kapuścińskiego Where Is Chopin? bada związki między jego osobistym twórczym odczytaniem cyklu 24 Preludiów op. 28 Chopina a śladami, jakie ten utwór pozostawia na twarzach słuchaczy. W trakcie pracy nad projektem Kapuściński dał koncerty w dwunastu miastach, w krajach, w których Chopina się uwielbia, ale gdzie on nigdy nie postawił stopy: w Tokio, San Francisco, Wellington, Sydney, Seulu, Pekinie, Stambule, Jerozolimie, Helsinkach, Buenos Aires, Santiago i Mexico City. Podczas koncertów współpracujący z kompozytorem operatorzy i fotografowie - Lorena Alcaraz & Bernardo Arcos, Alon Bernstein, Marina Bonavento, Zhong Chen, John Edmark, Sabrina Hyde, John McRae, Bruce Osborn, Kyu-Cheol Shin, Heikki Tuuli , Constanza Garcia Ulibarri, Isil Ünal & Mehmet Erol - rejestrowali emocje oraz reakcje ludzi słuchających Chopina i opowiadających o jego muzyce.
Podczas wernisaży w Warszawie i Londynie Jarosław Kapuściński wykonuje swoją kompozycję, sterując w czasie rzeczywistym wielokanałową projekcją wideo. W trakcie trwania wystawy utwór jest wykonywany samoistnie dzięki specjalnie zaprogramowanemu fortepianowi MIDI. Praca Kapuścińskiego jest wspólnym zamówieniem Centrum Sztuki WRO, Instytutu Kultury Polskiej w Londynie, Festiwalu Warszawska Jesień i Uniwersytetu Stanforda.
Kurator: Piotr Krajewski.
Wernisaż: 24 września 2010, godz. 17:00-20:00.
Audiowizualny koncert Jarosława Kapuścińskiego: 24 września 2010, godz. 18:45.
Wystawa czynna do 10 października 2010.
Galeria Dilston Grove
Southwark Park, Londyn
Źródło: informacja prasowa