Kadr z filmu "Abu Haraz" Macieja J. Drygasa, fot. Against Gravity.
Maciej J. Drygas już dzięki fenomenalnemu debiutowi „Usłyszcie mój krzyk” stał się jedną z najważniejszych postaci polskiego dokumentu. Łącząc wspomnienia świadków i materiały archiwalne, opowiadał o samospaleniu Ryszarda Siwca na stadionie X – lecia we wrześniu 1968 roku, na znak protestu wobec interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. I choć komunistyczne władze zatarły ślady po tym tragicznym wydarzeniu, dzięki filmowi Drygasa Ryszard Siwiec doczekał się pomników upamiętniających jego postać w czeskiej Pradze i w Warszawie, a także ulic nazwanych jego nazwiskiem w tych samych miastach.
Dzięki skrupulatnej pracy badawczej i zainteresowaniu historycznymi tematami Drygas zyskał miano „archeologa PRL-u”. W swoim drugim filmie „Stan nieważkości” reżyser znów ukazał nieznaną kartę historii, czyli los radzieckich kosmonautów po upadku bloku sowieckiego. W jego filmie zachwyt nad podbojem kosmosu przeplatał się z tragicznymi losami dawnej dumy Związku Radzieckiego.
Tytuł kolejnego filmu, czyli „Głos nadziei”, najdoskonalej oddaje charakter roli, jaką spełniało Radio Wolna Europa w czasach zupełnego braku wolności słowa i całkowitej cenzury. Drygas przedstawiał w nim historię najważniejszej rozgłośni radiowej czasów PRL-u z niecodziennej perspektywy. Nie ma w filmie świadectw Jana Nowaka-Jeziorańskiego i innych znanych postaci radia. Są za to opowieści współpracowników spoza pierwszej linii. Maciej Drygas zdecydował się wysłuchać również tych, których zadaniem było zagłuszanie sygnału radiowego Wolnej Europy.
Maciej Drygas to nie tylko filmowiec-dokumentalista, ale także autor nagradzanych słuchowisk dokumentalnych. Dwóch z nich ("Testament" o historii Ryszarda Siwca, wyróżniony Prix Italia - radiowym odpowiednikiem Oscara i "Moja góra", zapis przeżyć z wypraw himalaistycznych Piotra Pustelnika) będzie można wysłuchać w stołecznym Iluzjonie 4 i 5 grudnia.
Do historycznej tematyki powracał Drygas także w „Jednym dniu w PRL”. Reżyser wybrał losowo jeden dzień z życia Polski Ludowej - dokładnie 27 września 1962 roku i odtworzył specyfikę funkcjonowania władzy komunistycznej na podstawie skrupulatnie dobranych materiałów archiwalnych.
Kadr z filmu "Cudze listy", reż. Maciej Drygas
Zjawisko totalitarnej cenzury sportretował także w „Cudzych listach”, w których przyglądał się mechanizmowi inwigilowania obywateli w ustroju komunistycznym. Opowiadając o komunistycznym reżimie, tworzył jednocześnie przejmujący portret Polaków w czasach PRL-u.
W programie przeglądu nie zabrakło również najnowszego filmu reżysera- „Abu Haraz”. Abu Haraz to niewielka wioska nad Nilem w samym środku pustyni w Północnym Sudanie. Wylewy rzeki i pory roku tworzą rytm życia społeczności, którą Maciej J. Drygas obserwuje przez kilka lat. Choć w sensie materialnym wioska wydaje się surowa, to nie brakuje w niej kolorów życia, śmiechów i rodzinnego ciepła. Budowa gigantycznej tamy na Nilu przerywa jednak odwieczny, naturalny rytm życia mieszkańców Abu Haraz. Bezskutecznie próbują protestować przeciwko budowie tamy, ale przegrywają walkę. Okazuje się, że muszą przygotować się do przeprowadzki w zupełnie nieznane miejsce. Przed opuszczeniem osady muszą zniszczyć swoje domy, zanim zaleje je woda. Nowym miejscem do życia jest sztucznie zbudowana miejscowość pośrodku pustyni. Zmienia ona wszystko w życiu przesiedleńców, a nową atrakcją okazuje się... telewizor. Sulejman gnany melancholią i smutkiem wraca jednak do Abu Haraz, aby ujrzeć raz jeszcze swój utracony raj.
W przeglądzie zaprezentowane zostaną:
- 3.12; godz. 20.00 - "Usłyszcie mój krzyk", Polska 1991, 48’
- 4.12; godz 20.00 - "Stan nieważkości", Polska 1994, 62’ / "Moja droga" 47’ (słuchowisko)
- 5.12; godz, 20.00 - "Głos nadziei", Polska / Francja 2002, 58’ / "Testament" 40’ (słuchowisko)
- 6.12; godz 20.00 - "Jeden dzień w PRL", Polska / Francja 2005, 58’
- 7.12; godz 20.00 - "Cudze listy", Polska 2010, 58’
- 8.12; godz 20.00 - "Abu Haraz", Polska 2013, 75’
- 9.12; godz 20.00 - "Abu Haraz", Polska 2013, 75’ + po projekcji spotkanie z reżyserem
Szczegóły na stronach Kina Iluzjon.
Źródło: informacja prasowa. Opr. BS.