Rozpoczyna się cykl spotkań artystycznych towarzyszących wystawie - "Wieczory z STS-em w Muzeum Literatury" więcej....
Fundacja "OKULARNICY" im. Agnieszki Osieckiej oraz Muzeum Literatury im Adama Mickiewicza zapraszają na wystawę:
RAZ SIĘ ŻYJE... czyli Wielka Rewia STS (1954-1975)
PIOSENKI - SATYRA - HUMOR... opowieść o Teatrze z historią PRL-u
i życiem codziennym Polaków w tle, połączona z prezentacją ważnej
(czy jednak powszechnie znanej?) części literatury polskiej XX wieku!!!
Wystawa przygotowywana jest w związku z 50. rocznicą założenia w Warszawie Studenckiego Teatru Satyryków (w 1970 roku przemianowanego na Teatr Satyryczny STS) - najgłośniejszej i najdłużej istniejącej sceny młodego pokolenia, inteligencji wstępującej w życie PRL-u z dewizą "Mnie nie jest wszystko jedno" (autorstwa Andrzeja Jareckiego). Jego twórcy wyszli daleko poza krąg kultury studenckiej. Byli wówczas młodzi, ale nie naiwni. I bardzo nieufni do wyrażanych explicite programów i narzucanych odgórnie stylów (także w sztuce). Śmiało podjęli dyskusję z absurdami systemu, w którym przyszło im żyć. Zerwali z pompatycznym stylem akademii 1-Majowej, pokazując jednocześnie jak uprawiać satyrę (polityczną) w granicach prawa, czy łączyć ją z "czystą" liryką.
Z "zawiedzionych zetempowców" stali się pionierami odwilży 1956 roku, a i później prezentował STS głównie programy polityczne. Rezonans owej działalności był ogromny. Do dziś przecież jest STS postrzegany jako fenomen nie tylko artystycznej natury: nie bez przyczyny mówi się o nim "pupilek" cenzury PRL-u, legenda tamtych lat. Tu miały swoją premierę piosenki, które przeszły do historii jako kultowe dla pokolenia 56: "Okularnicy" Agnieszki Osieckiej (muzyka Jarosława Abramowa) i "Pokolenia" Andrzeja Jareckiego (z muzyką Macieja Małeckiego).
Teatr STS dał 55 premier i 3200 przedstawień. Grając od 2 maja 1954 roku - z ostatnim spektaklem wystąpił 14 marca 1975 roku, już po niefortunnym dla zespołu połączeniu z Teatrem Rozmaitości. Specjalnością STS-u stały się programy składane - "rewie satyryczne". Najwięcej tekstów do nich napisali: Andrzej Jarecki, Agnieszka Osiecka, Witold Dąbrowski, Jarosław Abramow, Ziemowit Fedecki, Andrzej Drawicz, do których dołączyli Stanisław Tym i Jan Tadeusz Stanisławski. Z kompozytorów współpracujących z STS-em najwięcej piosenek ułożyli: Marek Lusztig, Jarosław Abramow, Edward Pałłasz, Maciej Małecki. Najliczniejszą grupą byli oczywiście aktorzy i piosenkarze - w sumie 215 osób, w tym wiele późniejszych sław, jak: Elżbieta Czyżewska, Zofia Merle, Krystyna Sienkiewicz, Krzysztof Kowalewski, Jan Matyjaszkiewicz, Jan Tadeusz Stanisławski, Stanisław Tym. Gościnnie tu występowali: Wojciech Siemion, Andrzej Łapicki, Kalina Jędrusik, Alina Janowska, Halina Mikołajska, Barbara Krafftówna i Zbigniew Zapasiewicz. Do sukcesu Teatru przyczyniło się znacząco kilku reżyserów: Jerzy Markuszewski, W. Solarz, Olga Lipińska, Janusz Majewski, Stanisław Tym i inni; oraz plastyków: Zofia Góralczyk, Al. Gustkiewicz, Krystyna Sienkiewicz, Adam Kilian, A. Sadowski, Andrzej Strumiłło. Pierwszym dyrektorem w 1954 roku został Henryk Malecha (potem jeden z najczynniejszych aktorów), a po nim: Andrzej Jarecki, Marian Kubera, Ryszard Pracz (wcześniej aktor, później także twórca archiwum Teatru), Stanisław Tym, R. Włosiński, E. Krasowski, L. Czepik.
Wystawa będzie pierwszą tak obszerną prezentacją artystycznego dorobku Teatru. Obejrzymy - cenne archiwalia teatralne, rękopisy literackie (wśród nich piosenek A. Osieckiej, W. Dąbrowskiego, A. Jareckiego) i mnóstwo fotosów (ale nie tylko!). Pamiętajmy: daty z dziejów Teatru Satyryków - to blisko 20 lat! - wiążą się ściśle z historią PRL-u. Pojawią się zatem i "ikony" tamtej epoki. Nie zabraknie tekstów piosenek i rejestru "złotych myśli" STS. Jak brzmią obecnie, w zupełnie zmienionej sytuacji politycznej? Często zaskakująco aktualnie! Przypomniane zostaną sylwetki twórców i członków zespołu, a także "składanki"-rewie, które przyniosły STS-owi rozgłos: "To idzie młodość", "Myślenie ma kolosalną przyszłość", "Agitka" (1956), "30 milionów" (1962), "Mnie nie jest wszystko jedno", "Raz się żyje" (1969) i inne, tudzież perypetie Teatru z cenzurą (GUKWiP) - jej ingerencje. Oprawę plastyczną zaprojektowała Zofia Góralczyk, autorka scenografii do 23 przedstawień STS-u, wielu plakatów i... portretów (rysunkowych) członków zespołu.
Dla zainteresowanych przewidziano atrakcyjne projekcje wideo materiałów filmowych (między innymi fragmentów z PKF, filmu o STS-ie kręconego w 1958 roku przez Agnieszkę Osiecką i Daniela Szczechurę). Odbywać się one będą w sali ucharakteryzowanej na widownię STS-u w przyznanej zespołowi (w 1956) stałej siedzibie przy ul. Świerczewskiego 76 (dziś Aleja Solidarności). Obecnie zajmuje ją Warszawska Opera Kameralna, ale na ścianie w holu od marca 2001 znajduje się tablica upamiętniająca działalność Teatru Satyryków w tych starych murach, goszczących niegdyś także lożę masońską.