"Projekt Pożądanie - Patrzenie - Przerażenie jest problemową prezentacją sztuki zaproszonych artystów, którzy podejmują i badają w swojej twórczości tematykę pragnień człowieka i ich realizacji w przestrzeni prywatnej, kulturowej i społecznej. Na projekt składają się: wystawa (w centrum Warszawy w zabytkowej kamienicy przy ul. Złotej 1, w terminie 4-11 listopada 2008) oraz publikacja folderu (w wersji drukowanej nakład limitowany - 150 sztuk, a w wersji elektronicznej dostępny na
link*www.supermarketsztuki.art.pl*http://www.supermarketsztuki.art.pl** po otwarciu wystawy).
Celem projektu jest interpretacja i promocja najnowszych dzieł artystów (
Kingi Arayi,
Agaty Bogackiej,
Bogny Burskiej,
Maurycego Gomulickiego,
Zuzanny Janin, Andrzeja Karmasza,
Doroty Nieznalskiej i
Aleksandry Polisiewicz) w kontekście współczesnej refleksji kulturowej dotyczącej przeżyć i emocji związanych z miłością i doświadczeniem śmierci. Refleksja ta obejmuje takie zagadnienia jak: pożądanie seksualne, pożądanie władzy, erotyka, miłość narcystyczna, wstręt, lęk przed niespełnieniem i śmiercią, gra z Innym na śmierć i życie i inne.
Celem projektu jest także zachęcenie widzów do skonfrontowania się zarówno z dziełami artystów, narracją wystawy jak też z ich własnymi pragnieniami i lękami.
Spośród współczesnych autorów badających ten temat można wymienić filozofów takich, jak Roland Barthes (np. we Fragmentach dyskursu miłosnego), Jean Baudrillard (w O uwodzeniu), Georges Bataille (np. w Erotyzmie). Seksualność i jej związek z przerażeniem stała się głównym tematem książki Pasquala Quignarda Seks i trwoga.
Miłość i związane z nią dylematy i lęki jest obecna w kulturze popularnej (telewizja, reklama, pisma adresowane do kobiet lub mężczyzn, muzyka itd.) oraz w dyskursie politycznym.
Projekt Pożądanie - Patrzenie - Przerażenie stawia pytania o relację pomiędzy pożądaniem, patrzeniem i przerażeniem. W jaki sposób kultura i jej normy regulują te zależności? W jaki sposób w życiu prywatnym radzimy sobie z napięciem mającym źródło w tym, co jest najbardziej pierwotnym - mającym ogromną, twórczą i zarazem niszczycielską, moc - doświadczeniem? W jaki sposób konfrontujemy mroczną tajemnicę istnienia z realnym życiem? W jaki sposób człowiek broni się przed zobaczeniem... tego, co nie jest w pełni wyobrażalne, co jest zagadkowe, ukryte, być może, w sennym marzeniu, którego nie pamiętamy, gdy się budzimy?
Sztuka uobecnia lub stara się zobrazować to, czego nie jesteśmy w stanie zobaczyć, ale możemy, i nieświadomie chyba chcemy, poprzez nią podejrzeć. Tajemnica życia, za którą stoi pożądanie i tajemnica śmierci, która budzi przerażenie, są blisko siebie, są tożsame. Sztuka pozwala się do nich zbliżyć, ale w taki sposób, byśmy nie musieli patrzeć wprost, bezpośrednio, byśmy mogli odwrócić uwagę od tego, co jest autonomiczną i pierwotną naturą. Własne pożądanie musimy ukryć, udać, że nas nie dotyczy. Temu służy kultura. Bezpośrednie spojrzenie - konfrontacyjne - jest nie do zniesienia, zabija. Jeśli w sztuce, odnajdziemy to coś, co przeraża w nas, staramy się ukarać, tego, kto poraził nas obrazem, przykuł do niego naszą uwagę, zafascynował. Naruszył tabu, ustalone, obowiązujące reguły. Na takie niebezpieczeństwo jest narażona sztuka. Artysta jest czasem zbyt zuchwały. Nie można go skontrolować, ale można uczynić go ofiarą społecznego lęku. W ten sposób można utrzymać złudzenie, że opanowało się, będące częścią nas samych, nieposkromione, dzikie, zwierzęce pożądanie.
Założeniem wystawy jest ukazanie napięcia pomiędzy pożądaniem, namiętnością i fascynacją a przerażeniem i lękiem przed śmiercią. W jaki sposób to napięcie jest obecne we współczesnej kulturze obrazów, współczesnym świecie nowych form komunikacji. Pytanie o relację pomiędzy pożądaniem, patrzeniem i przerażeniem dotyczy zarówno prywatnego, intymnego jak też kulturowego i społecznego kontekstu."
Agnieszka Żechowska
**Konsultacja: Izabela Kowalczyk
Grafika: Karolina Breguła
Organizator: Fundacja Supermarket Sztuki
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Operacyjnego "Promocja Twórczości"
Współpraca:
Centrum Sztuki Współczesnej "Zamek Ujazdowski"W wystawie biorą udział:
Kinga Araya,
Agata Bogacka,
Bogna Burska,
Maurycy Gomulicki,
Zuzanna Janin, Andrzej Karmasz,
Dorota Nieznalska i
Aleksandra Polisiewicz.
Kurator: Agnieszka Żechowska
Otwarcie wystawy we wtorek, 4 listopada 2008, o godzinie 18:00 w budynku przy ul. Złotej 1 w Warszawie.
Wstęp wolny.
Informacja nadesłana
wrzesień 2008