Kadr z filmu "Droga na drugą stronę", reż. Anca Damian, fot. Fundacja Magellan
Podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Karlowych Warach ogłoszono nominacje do filmowej nagrody Parlamentu Europejskiego Lux Prize. Wśród 10 filmów znalazła się polsko-rumuńska animacja "Droga na drugą stronę" Anki Damian.
Lux Prize wyróżniane są filmy promujące europejskie kultury, ukazujące ich inność, a zarazem przedstawiające uniwersalizm pewnych wartości ważnych dla wszystkich Europejczyków. W "Drodze na drugą stronę" Anca Damian pokazuje walkę jednostki z systemem, w przypadku Claudiu Crulica, bohatera filmu, zakończonej śmiercią. Oskarżony o kradzież, której nie dokonał, Crulic trafił do krakowskiego aresztu śledczego. Po czterech miesiącach strajku głodowego umarł. W tym czasie ani lekarze, ani strażnicy, ani rumuńscy dyplomaci nie wzięli pod uwagę jego zeznań. "Postać mężczyzny została potraktowana jako uniwersalny symbol buntu, straceńczej walki jednostki z systemem i niemożliwej do zaspokojenia żądzy wolności" - piszą twórcy filmu (www.droganadrugastrone.pl).
Film jest połączeniem animacji, fabuły i dokumentu. Startował w konkursach we wszystkich tych kategoriach. Jurorzy międzynarodowych festiwali docenili zarówno formę, jak i treść: "Droga..." zdobyła w tym roku m.in. Kryształ Annecy, główną nagrodę jednego z najbardziej prestiżowych festiwali filmów animowanych na świecie, wyróżnienie specjalne Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Filmowych 64. festiwalu filmowego w Locarno, "Bramę Wolności" - nagrodę Gdańsk DocFilm Festival i wiele innych.
Festiwalowa trasa filmu i liczne nagrody przypominają sukcesy innej animacji. Produkcja filmu "Świteź" Kamila Polaka na podstawie ballady Adama Mickiewicza trwała ponad siedem lat. Powstał 20-minutowy film wysmakowany plastycznie (reżyser jest absolwentem Wydziału Malarstwa warszawskiej ASP), który nadal święci triumfy. Animacja otrzymała m.in. nagrodę Jeana-Luca Xiberras'a za debiut w Annecy w 2011 i w tym samym roku wyróżnienie na Belgradskim Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Krótkometrażowych, a ostatnio Brązową Kreskę za debiut na Ogólnopolskim Festiwalu Autorskich Filmów Animowanych w Krakowie.
Nagrody dla "Drogi na drugą stronę" to duży sukces, zwłaszcza że pełnometrażowe animacje nie są w Polsce częstym zjawiskiem. W ostatnim czasie oprócz filmu Anki Damian (premiera: grudzień 2011) do kin trafiła inna pełnometrażowa produkcja - "Jeż Jerzy" (marzec 2011). Przeniesione z komiksu na ekran przygody kultowego jerza doceniła w tym roku rada organizatorów Brooklyn Film Festival, która nagrodziła film Wojtka Wawszczyka, Jakuba Tarkowskiego i Tomasza Leśniaka nagrodą Spirit Award przyznawaną obrazom "oddającym ducha festiwalu".
W tym roku w Annecy wyróżniono także Przemysława Adamskiego i Katarzynę Kijek za wideoklip "Pirate's Life" do muzyki zespołu We Cut Corners (więcej...). Wcześniejsza praca duetu reżyserskiego - animacja "Noise" z muzyką Tomasza Stańki - zdobyła m.in. nagrodę publiczności festiwalu Short Waves.
Zagraniczni jurorzy doceniają nie tylko odwołujące się do estetyki malarskiej polskie animacje. W tym roku jedna z nagród konkursu Golden Trailer Awards powędrowała do twórców zwiastuna gry komputerowej "Wiedźmin 2: Zabójcy Królów" (w reżyserii Tomka Bagińskiego ze studia Platige Image). Golden Trailer Awards przyznawane są najlepszym klipom promocyjnym i w branży uznawane są za odpowiedniki Oscarów. Animacja zebrała pochwały za wyjątkową dbałość o szczegóły, realistyczne odwzorowanie bohaterów i scenerii. W Platige Image w 2010 roku powstał "Paths of Hate" Damiana Nenowa. Utrzymany w komiksowej stylistyce obraz znalazł się na krótkiej liście filmów nominowanych do Oscara 2012 (razem z "Magic Piano" Martina Clappa wyprodukowanym przez polską firmę BreakThru Films Hugh Welchmana). Animacja Nenowa była pokazywana w sekcjach konkursowych na kilkudziesięciu festiwalach. Film zdobył nagrody i wyróżnienia między innymi na prestiżowym Siggraph Computer Animation Festival, Comic-Con i w Annecy w 2011.
Inną krótką animacją zbierającą nagrody za granicą w ostatnim czasie jest "The Game" ("Gra") Marcina Jańca. Opowieść o szachowym pojedynku toczącym się w świecie pomiędzy życiem i śmiercią, gdzie stawką jest przepustka do życia, została doceniona m.in. na kalifornijskim festiwalu Indie Fest (nagroda Best of Show) i na tegorocznym Canada International Film Festival (Rising Star Awards), na festiwalach w Bostonie, Memphis i Honolulu (więcej...).
Czy "Droga na drugą stronę" otrzyma Lux Prize dowiemy się 21 listopada - wtedy też w Strasburgu zostanie ogłoszony zwycięzca nagrody Parlamentu Europejskiego. Wcześniej, 24 lipca, podczas konferencji prasowej Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji poznamy 3 filmy zakwalifikowane do finału. Zwycięzca nie dostaje nagrody pieniężnej. W zamian Parlament Europejski pokrywa koszty przetłumaczenia napisów do filmu na wszystkie 23 języki unijne i dostosowanie ich dla osób niedowidzących i niedosłyszących.
Opracowanie: MR.