Wystawa "Newtopia: the State of Human Rights" zarysowuje rozwój ruchu praw człowieka w XX wieku. Jak piszą organizatorzy:
"Czy chodzi o prawo do życia, wolności, bezpieczeństwa czy edukacji; czy o prawo do wolności myśli, sumienia i poglądów; prawo do tego, by nie być torturowanym, być traktowanym humanitarnie, czy nie w sposób upokarzający; w Syrii, Chinach czy w Korei Północnej - mało który temat kształtuje dziś w równie wielkim stopniu dyskurs publiczny."
W belgijskim Mechelen prezentowane są prace ponad 70 artystów. Wielu z nich pochodzi z krajów i regionów, gdzie prawa człowieka są lub do niedawna były sprawą szczególnie gorącą, jak świat arabski, Chiny, Ameryka Łacińska czy kraje dawnego Związku Radzieckiego. Połowa artystów prezentowanych na wystawie nie pochodzi z Zachodu. Z Polski znalazło się tu dwóch artystów.
Praca Jarosława Kozakiewicza "Oxygen Towers" to próba ekologicznego podejścia do wielkich drapaczy chmur. Zaprojektowany przez Kozakiewicza budynek odwołuje się do idei wiszącego ogrodu czy miasta-oazy, ale przypomina raczej ludzkie płuca. To alternatywna propozycja dla miejskich przestrzeni coraz bardziej zdominowanych przez struktury ze szkła i stali. Punktem wyjścia dla tej pracy artysty było doświadczenie wieżowców Manhattanu, a z drugiej strony idea samowystarczalności sformułowana w wielu technologicznych utopiach.
Kozakiewicz zwraca uwagę, że współczesny człowiek przebywający w zamkniętym pomieszczeniu bardzo często oddycha powietrzem sztucznym - klimatyzowanym lub ogrzewanym. W tych całkowicie kontrolowanych warunkach zagrożone staje się jedno z podstawowych praw czy raczej potrzeb człowieka: prawo do oddychania świeżym powietrzem.
Artystyczny komentarz Kozakiewicza do współczesnych form architektury miejskiej to także refleksja nad ideą nie kończącego się rozwoju. Według Eleny Sorokiny, "Oxygen Towers" to "propozycja modelu antropologicznej urbanistyki otwartej na lokalny wymiar ekologiczny".
Z kolei Krzysztof Wodiczko specjalnie na "Newtopia" przygotował projekcję wideo w przestrzeni publicznej. Polski artysta zamieni fasadę XIII-wiecznego ratusza w Mechelen w narzędzie komunikacji pomiędzy emigrantami trafiającymi do Mechelen a jego starymi mieszkańcami.
Latem tego roku wraz z miejskim zespołem Werkgroep Integratie Vluchtelingen, którego zadaniem jest integracja społeczna uchodźców i emigrantów, artysta przeprowadził serię wywiadów z ludźmi, którzy do Mechelen przyjechali całkiem niedawno lub mieszkają w nim najwyżej od paru lat. Dzięki specjalnie zaprojektowanemu interfejsowi kamera mogła nagrywać tylko oczy rozmówców. Teraz dzięki projekcji na fasadzie mecheleńskiego ratusza starzy mieszkańcy miasta będą mogli spojrzeć w oczy nowych przybyszy i usłyszeć ich historie. Czy ci nowi mieszkańcy zostaną w mieście na dłużej i staną się "The New Mechlinians", jak chce tytuł instalacji Wodiczki?
W ramach "Newtopii" odbędzie się wiele imprez z pogranicza filmu, literatury, muzyki. Cały program pomyślany został jako twórcza reinterpretacja humanistycznej tradycji miasta, w którym żyli m.in. Erazm i Thomas More. Jednocześnie, jak podkreślają organizatorzy, miasto nie odwraca się od mrocznych rozdziałów swojej historii. W planach jest otwarcie Kazerne Dossin, stworzonego w miejscu dawnego niemieckiego obozu SS Sammellager Mecheln ośrodka łączącego funkcje miejsca pamięci, muzeum i centrum dokumentacji Holocaustu i praw człowieka.
"Newtopia: the State of Human Rights" odbywa się w sześciu instytucjach kultury, a także przestrzeni publicznej w centrum historycznego Mechelen. Wystawa trwa od 1 września do 10 grudnia 2012.
"Newtopia" będzie miała swoją oddzielną odsłonę w Brukseli, gdzie od 10 października do 10 grudnia pokazywana odbędzie się wystawa chilijskiego artysty Alfredo Jaara (ING Cultural Centre on the Koningsplein/Place Royale).
Partnerami wystawy są Amnesty International i Human Rights Watch oraz magazyn "MO*".
Źródło: http://www.newtopia.be/nl/#slide_1, http://www.culturepolonaise.eu/3,3,448,en