Henryk Mikołaj Górecki, fot. Adrian Spuła / East News
The Scottish Ensemble wykona utwory Henryka Mikołaja Góreckiego w prestiżowej Wigmore Hall.
Wigmore Hall powstała pod koniec XIX wieku i do dzisiaj jest jedną z najsłynniejszych sal dedykowanych muzyce kameralnej na świecie. W programie koncertu, który odbędzie się 21 lutego, znalazły się dwa utwory Henryka Mikołaja Góreckiego – wykonają je pod dyrekcją Jonathana Mortona członkowie The Scottish Ensemble, jednego z najlepszych zespołów smyczkowych w Europie. Zespół wykona ''Trzy utwory w dawnym stylu'' (1963) oraz ''Koncert na klawesyn i orkiestrę smyczkową'' (1980).
''Trzy utwory....'' Górecki napisał w odpowiedzi na przyjacielskie zarzuty jego przyjaciela Tadeusza Ochliwskiego (prezesa Polskiego Wydawnictwa Muzycznego), który sugerował, że w utworach kompozytora brak melodii. Inspiracja do napisania kompozycji stanowiły dawne formy występujące w muzyce polskiej, źródłem wiedzy Góreckiego były artykuły Karola Hławiczki, które ukazywały się wówczas w ''Muzyce'' i ''Ruchu Muzycznym''. Każda z melodii wykorzystuje elementy modalne: pierwsza i ostatnia oparte są na siedmiu białych klawiszach; środkowa - na skali eolskiej.
W ''Trzech utworach...'' pojawiają się wątki obecne też w późniejszej twórczości kompozytora. Oprócz zainteresowania formami muzycznymi z przeszłości jest to wykorzystanie pierwiastka ludowego. Druga z dawnych melodii jest wiejskim tańcem. ''Utwory te stanowią skromną (jakby uproszczoną, dostosowaną do 'archaicznego' tematu) ale efektowną i pełną wdzięku, próbkę tego stylu i typowych problemów estetyczno warsztatowych ich twórcy'' pisał Tadeusz A. Zieliński w książce programowej Warszawskiej Jesieni.
Do muzyki ludowej (góralskiej) Górecki odnosi się także w ''Koncercie klawesynowym'', który został napisany na zamówienie Polskiego Radia. ''Koncert...'' jest utworem wyjątkowo oszczędnym – faktura utworu od początku do końca jest jednakowa, rytm utworu jest motoryczny i zbudowany z wartości ósemkowych. Redukcjonizm Góreckiego budził grozę krytyków. W 1981 roku Małgorzata Gąsiorowska przytaczała pytania, które rodziły się w głowach słuchaczy i muzykologów: ''Dokąd zmierza Górecki ze swymi 'dwoma akordami na krzyż'? Z maksymalnym uproszczeniem faktury? Ze swoją quasi-bachowską, jak w 'Koncercie', tonalną pląsawicą, okraszoną już to 'wierchową', już to 'dziadowską' nutą smyczków?''.
Oprócz utworów Góreckiego w programie znalazła się między innymi ''Simple Symphony'' op. 4 Benjamina Brittena, kompozytora wyjątkowo związanego z przestrzenią, w której odbędzie się koncert The Scottish Ensemble – w Wigmore Hall odbyło się wiele premier utworów Brittena, w niektórych występował także jako wykonawca.
Henryk Mikołaj Górecki urodził się w 1933 roku, zmarł w 2010 roku. Na przełomie lat 50. i 60. należał do grona najbardziej radykalnie awangardowych twórców w Polsce. W 1961 roku jego ''Pierwsza symfonia'' zdobyła I Nagrodę na II Biennale Młodych w Paryżu, przebywając w stolicy Francji poznał Pierre'a Bouleza. Stopniowo język muzyczny Góreckiego ulegał uproszczeniu i redukcji środków wyrazu. Jego najsłynniejszym utworem jest ''Trzecia symfonia'', która odniosła swój sukces 16. lat po premierze, kiedy została wydana przez wydawnictwo Nonesuch. Górecki należy do najbardziej rozpoznawalnych kompozytorów polskich za granicą.