Urodził się 19 stycznia 1949 roku w Szczecinie. W latach 1967–1972 studiował kompozycję pod kierunkiem Tadeusza Paciorkiewicza w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, uzyskując dyplom z wyróżnieniem za utwór "Muzyka symfoniczna" (1972), wykonany dwa lata później przez Orkiestrę Filharmonii Narodowej w Warszawie pod dyrekcją Wojciecha Rajskiego.
Na polskiej scenie zadebiutował w roku 1968 "Tryptykiem" na klarnet i fortepian (1968), a na arenie międzynarodowej w 1974 utworem fortepianowym "Miscellanea" (1972) na Nordiske Musikdage w Kopenhadze. Jego utwory wykonywane były na wielu koncertach i festiwalach, m.in. na World Music Days w Zürichu, Schleswig-Holstein Festival, Inventionen w Berlinie, Musik-Biennale w Berlinie, Polish Realities w Glasgow, New Music Days w Bukareszcie, Leningradzkiej Wiośnie Muzycznej, International Ukrainian Music Festival w Kijowie, wielokrotnie na "Warszawskiej Jesieni", Warszawskich Spotkaniach Muzycznych i na Festiwalu "Musica Polonica Nova" we Wrocławiu oraz na licznych koncertach w Europie, USA i Kanadzie.
Uzyskał wiele nagród na konkursach kompozytorskich, m.in. w 1973 – wyróżnienie za "Wyprawy na drugą stronę" na flet, fortepian i tom-tom (1973) na Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich, w 1992 – II nagrodę za "Threnody" na orkiestrę symfoniczną i chór mieszany (1992) na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Kijowie, w 1995 – I nagrodę za "Małą symfonię elegijną" (1995) na konkursie zorganizowanym z okazji 50-lecia Związku Kompozytorów Polskich. Jest też autorem hejnału Zamku Królewskiego w Warszawie wykonywanego nieprzerwanie od 1995 z wieży zamkowej. "Hejnał warszawski" opiera się na motywach "Warszawianki" i "Marszu Mokotowa", pomysłodawcą napisania kompozycji byli powstańcy warszawscy, Wiesław Newecki oraz Henryk Łagodzki, żołnierze zgrupowania "Chrobry II". W 2008 roku utwór ten oficjalnie stał się Hejnałem Warszawy.
Twórczość Zbigniewa Bagińskiego mocno jest zakorzeniona w tradycji. Kompozytor porusza się w obszarze zdobytym już przez generacje poprzedników. Obszarze zdobytym, lecz bynajmniej nie wyeksploatowanym, jak tego dowodzą kreowane przez Bagińskiego oryginalne formy, struktury, faktury, melodie. Warto tu zwrócić uwagę na specyfikę "bagińskiej" organizacji formalnej, którą jest segmentacja, montażowy charakter przebiegu. Sam kompozytor żartobliwie porównuje ten sposób postępowania do przeskakiwania z kanału na kanał przy pomocy pilota w czasie oglądania telewizji. Niektórzy krytycy czynili mu zarzuty z powodu owej nieciągłości. Zapominali, że podobnie postępował np. Igor Strawiński. Dbałość o formę posunięta do cyzelatorstwa nie oznacza niwelowania napięć, dźwiękowej entropii. Jest odwrotnie. Dzięki wspomnianej "montażowej" procedurze akcja muzyczna, niczym w ciekawie zmontowanym filmie, nigdy nie jest nużąca. Zaskakuje skala energetycznych napięć: od delikatnych, przetykanych pauzami struktur, w których śpiewa cisza – po okazałe dźwiękowe cumulusy, od "nagich" melodii, poprzez polifoniczne, czy wielowarstwowe spiętrzenia – aż po rwące przebiegi, galopady, protuberancje. W ślad za zróżnicowaniem struktur idzie zróżnicowanie kategorii wyrazowych: od refleksyjności, subtelnej liryki, po dramatyczną retorykę. Dominuje wszakże umiar, który nie pozwala kompozytorowi przekroczyć granic dobrego smaku – fragment laudacji wygłoszonej przez Adama Sławińskiego w związku z przyznaniem Zbigniewowi Bagińskiemu Nagrody Związku Kompozytorów Polskich.
Zbigniew Bagiński od 1974 związany był z Akademią Muzyczną w Warszawie (obecnie Uniwersytetem Muzycznym im. Fryderyka Chopina), gdzie od 1989 prowadził klasę kompozycji. W latach 1987–1989 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki. W 1996 otrzymał tytuł profesora sztuki muzycznej, a w 2004 został mianowany profesorem zwyczajnym tej uczelni. W latach 2004–2012 był kierownikiem Katedry Kompozycji. Ponadto w latach 1973–1974 współpracował z Instytutem Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Od 1981 wykładał również historię i teorię muzyki na Wydziale Reżyserii Akademii Teatralnej w Warszawie.
Od 1989 do 1999 pełnił funkcję sekretarza generalnego Związku Kompozytorów Polskich. W latach 2001–2011 był prezesem Oddziału Warszawskiego ZKP. W 1986 Zbigniew Bagiński został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, a w 2006 – uhonorowany doroczną Nagrodą Związku Kompozytorów Polskich.
Bagiński zmarł 24 sierpnia 2024 roku w wieku 75 lat, o czym w oficjalnym komunikacie poinformował ZKP.
Ważniejsze kompozycje
- "Tryptyk" na klarnet i fortepian (1968)
- "Rubajaty Omara Chajjama" na baryton i zespół instrumentalny (1971)
- "Miscellanea" na fortepian (1972)
- "Muzyka symfoniczna" (1972)
- "Wyprawy na drugą stronę" na flet, fortepian i tam-tam (1973)
- "Acho" na organy (1974)
- "Refrain" na dwa fortepiany (1975)
- "Concerto 26" na orkiestrę kameralną (1978)
- "Trio na skrzypce, klarnet i wiolonczelę" (1980)
- "Triad" na orkiestrę symfoniczną (1981)
- "Hawaiian Songs" dla 4 perkusistów (1981)
- "Ricercar" na dwa fortepiany (1982)
- "Dwa utwory z łącznikiem" na flet altowy, klarnet, klawesyn i kwartet smyczkowy (1983)
- "Trio z kodą. Hommage à Brahms" na skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1983)
- "Menażeria czyli wybryk słonia", musical dla dzieci do libretta kompozytora według Stanisława Ignacego Witkiewicza (1983)
- "Solo, Duo, Trio" na obój, klarnet i fagot (1984)
- "Sinfonia notturna" (1984)
- "Koncert na klawesyn i orkiestrę" (1985)
- "Versus" do tekstu bez tytułu Zbigniewa Herberta na baryton i zespół kameralny (1985)
- "Oh, Sweet Baroque!", suita na orkiestrę smyczkową (1985)
- "Solo III" na kontrabas solo (1985)
- "II Kwartet smyczkowy" (1986)
- "Credo" dla 7 wykonawców (1986)
- "Wariant podwójny" na organy i perkusję (1987)
- "Kanony, scherza, epigramaty..." dla 13 (12) wykonawców (1987)
- "G.P.P. For 7" na flet, skrzypce, perkusję i klawesyn (1987)
- 'Symfonia w siedmiu odsłonach" (1988)
- "Inventores Rerum" na chór mieszany a cappella (1988)
- "A. D. 1988" na fortepian (1988)
- "Nokturn-Kołysanka" dla 12 muzyków (1989)
- "Kwartet fortepianowy" (1990)
- "Blanc et noir" na gitarę (1990)
- "3. Kwartet smyczkowy" (1991)
- "Solo IV" na wiolonczelę (1991)
- "Choreae vulgares", "rzecz na głosy męskie (i nie tylko)" do fragmentów "Trans-Atlantyku" Witolda Gombrowicza (1992)
- "Threnody" na orkiestrę symfoniczną i chór mieszany (1992)
- "Msza" na chór mieszany a cappella (1993)
- "Mała symfonia elegijna" (1995)
- "Koncert fortepianowy" (1995)
- "Koncert na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową" (1995)
- Hejnał Zamku Królewskiego w Warszawie (1995)
- "Ogród Armidy" na klarnet, róg i kwintet smyczkowy (1996)
- "Cake-Walk Rondo" na fortepian na 4 ręce (1996)
- "Kwintet fletowy" (1998)
- "Dwa tańce" na orkiestrę smyczkową (1998)
- "Liber belli et pacis", kantata na baryton, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1999)
- "A Few Pictures" na orkiestrę (2001)
- "Duety wiolonczelowe" (2001)
- "Solo V" na klarnet solo (2001)
- "Trzy utwory" na orkiestrę smyczkową (2002)
- "Koncert skrzypcowy" (2002)
- "Piccolo quartetto" na flet piccolo, klarnet, skrzyce i wiolonczelę (2003)
- "Kwintet fortepianowy. Dziewiętnaście utworów" (2005)
- "Danza generale" na klarnet, skrzypce i fortepian (2005)
- "Cyrkulacje" na flet, fortepian, perkusję i kontrabas (2006)
- "Tema (senza variazioni?)" per clarinetto in Si b, trombone, violoncello e contrabbasso (2006)
- "Piosnki dla moich przyjaciół" [wersja I] na mezzosopran, klarnet, fortepian i kwartet smyczkowy (2007)
- "Piosnki dla moich przyjaciół" [wersja II] na mezzosopran i fortepian (2007)
- "Accor - dance" [wersja I] na saksofon sopranowy i akordeon (2008)
- "Accor - dance" [wersja II] na klarnet i akordeon (2008)
- "Dwa preludia" na fortepian (2009)
- "Double flutter" na flet i kontrabas (2010)
- "Siedem tchnień" na dwa flety (2011)
- "IV Symfonia" (2012)
- "IV Kwartet smyczkowy" (2013)
- "Uwertura" na orkiestrę symfoniczną (2014)
- "V Kwartet smyczkowy" (2015)
- "Solo VI" na flet solo (2015)
Autor: Małgorzata Kosińska, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, październik 2002; aktualizacja: czerwiec 2016, AG; sierpień 2024 AK.
