Aktor teatralny i filmowy, reżyser. Urodził się 16 stycznia 1963 w Mrągowie.
Aktor teatralny i filmowy, reżyser. Urodził się 16 stycznia 1963 w Mrągowie.
Należy do najciekawszych aktorów teatralnych średniego pokolenia.
"Staram się grać każdą rolę tak, jakby był to bohater współczesny" - mówi aktor. - "Kiedy gram sztukę Szekspira, to nie ważne są dla mnie wszystkie jamby i trocheje, ale intencje autora. Pragnę, aby powstały przed wiekami tekst był cały czas dobrze rozumiany, aktualny. Prawda historyczna nie jest tu najważniejsza" ("Rzeczpospolita" nr 26).
Wojciech Malajkat jest absolwentem Wydziały Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Studia ukończył w 1986. Teatralna kariera aktora wiąże się ze współpracą z wybitnym reżyserem Jerzym Grzegorzewskim. Od 1986 Malajkat występował w prowadzonym przez Grzegorzewskiego Teatrze Studio w Warszawie. W 1997, gdy Grzegorzewski objął Teatr Narodowy, aktor rozpoczął współpracę ze sceną narodową.
"Pracuję z nim od 17 lat" - mówił o inscenizatorze Malajkat - "jest mi najbliższy w sposobie przekazywanych wrażeń, emocji" ("Rzeczpospolita" 2003, nr 154).
Od 2009 roku aktor szefuje warszawskiemu Teatrowi Syrena.
Wojciech Malajkat, jeszcze jako student, w 1983 debiutował w warszawskim Teatrze Ochoty rolą Błazna w "Królu Learze" Szekspira w reżyserii Haliny i Jana Machulskich. Występował też w łódzkim Teatrze Studyjnym '83. W 1986 pierwszy raz zagrał w Teatrze Studio w "Operze za trzy grosze" Bertolta Brechta w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. W tym samym roku wcielił się również w Szekspirowskiego Hamleta w przedstawieniu w reżyserii Guido de Moora. W wieku 23 lat został najmłodszym Hamletem w historii powojennego teatru polskiego.
"Studentem, pretendentem do tronu, człowiekiem obarczonym problemami moralnymi, księciem Hamletem jest w tym spektaklu Wojciech Malajkat" - pisała Jolanta Frydrykiewicz. - "Z doskonałą równowagą pomiędzy słowem a sytuacją, założoną przez reżysera, prowadzi on swoją postać przez cały spektakl" ("Rzeczpospolita" 1986, nr 154).
Kilka miesięcy później Malajkat odniósł pierwszy komediowy sukces w "Zagraj to jeszcze raz", gdzie był alter ego autora - Woody'ego Allena. Przedstawienie wyreżyserował Adam Hanuszkiewicz, sztuka utrzymywała się na afiszu przez wiele miesięcy.
"Wielki udział w tym sukcesie ma odtwórca głównej roli Allana Wojciech Malajkat" - notował Krzysztof Kopka. - "Tak jak całe przedstawienie tak i on nie stara się naśladować filmowego pierwowzoru. (...) Zbyt wiele jest w tym niedawnym absolwencie szkoły teatralnej radości życia i radości z grania, spontaniczności i energii i optymizmu. Ma się wrażenie, że jego Allan wciąż wchodzi w życiu w jakąś rolę nie dlatego, że jest urodzonym aktorem, uwielbia przebieranki, tę nieustającą zabawę z otoczeniem. (...) Pisząc o roli Malajkata w 'Zagraj to jeszcze raz' nie sposób nie podkreślić jego licznych talentów aktorskich, zaskakującej przy tak krótkim pobycie na scenie dojrzałości i sprawności aktorskiej, bogactwa środków wyrazu, jakimi dysponuje" ("Teatr" 1987, nr 4).
Aktor jeszcze raz wcielił się w Allenowską postać, tym razem Prowadzącego-Kleinmana w "Działaniach ubocznych" w reżyserii Adama Hanuszkiewcza (1988).
W 1987 Malajkat zagrał kolejną ważną rolę - Gustawa-Konrada w "Dziadach - Improwizacjach" według Adama Mickiewicza w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Występował w kolejnych inscenizacjach Grzegorzewskiego: pastiszowym spektaklu "Usta milczą" (1988) i "Dziesięciu portretach z czajką w tle" według Antoniego Czechowa (1990). Pierwsze sezony Malajkata w teatrze były jednym z najbardziej spektakularnych początków aktorskiej kariery. W 1988 otrzymał m.in. nagrodę im. Leona Schillera za wybitne osiągnięcia aktorskie na scenie dramatycznej.
W 1991 Malajkat zagrał Sir Jamesa Glucestera Joyce'a w "Miasto liczy psie nosy" według scenariusza i w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego, potem był m.in. Autorem w "Snach wg Pieśni Maldorora" Lautreamonta w reżyserii Mariusza Trelińskiego (1992), a wreszcie Michałem Astrowem w "Wujaszku Wani" Antoniego Czechowa w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego (1993). Malajkat razem ze Zbigniewem Zamachowskim, który wystąpił w roli tytułowej, stworzyli oryginalne, Czechowowskie kreacje.
"W sposobie gry aktorów najwyraźniej widać problem konwencji, w jakiej Grzegorzewski reżyseruje Czechowa" - pisał Grzegorz Niziołek. - "Może nawet problem nie jednej, lecz wielu konwencji. Największą swobodę mają Zamachowski i Malajkat, którzy tworzą swoje role w różnorodnej stylistyce, komponują portrety postaci stosując rozmaite reguły gry: wycieniowaną psychologię, efekty farsowe, groteskowy skrót. I co ważne, nie ukrywają formalnych wiązań, przeskoków, nieciągłości. Ale też postaci przez nich grane obdarzone są największą samoświadomością. Jej znakiem staje się pewna swoboda kreacji" ("Teatr" 1993, nr 4).
W 1994 Malajkat wystąpił gościnnie w łódzkim Teatrze im. Stefana Jaracza jako Szambelan w "Iwonie, księżniczce Burgunda" Witolda Gombrowicza w reżyserii Ewy Mirowskiej. Rok później w Teatrze Studio zagrał tytułową postać w "Mizantropie" Moliera w reżyserii Ewy Bułhak.
"Alcest Wojciecha Malajkata jest młodym człowiekiem, człowiekiem o wyraźnie inteligenckim rodowodzie" - notował Wojciech Majcherek. - "W okularach, szarym ubraniu, lekko się garbiąc - odróżnia się od otoczenia. Jako to zwykle bywa u ludzi lubiących mówić prawdę w oczy - nie jest sympatyczny. Czai się w nim także agresja, którą paradoksalnie najmocniej wyzwala ukochana Celimena" ("Teatr" 1995, nr 12).
W warszawskim Teatrze Studio Malajkat wystąpił jeszcze m.in. w roli Księcia Filipa w "Iwonie, Księżniczce Burgunda" Witolda Gombrowicza w reżyserii Ewy Bułhak (1997), na scenie Teatru Narodowego zagrał Młodego Gendre w "Nocy listopadowej" Stanisława Wyspiańskiego w inscenizacji Jerzego Grzegorzewskiego (1997). W 1998 aktor stworzył wybitną rolę w "Ślubie" Witolda Gombrowicza w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego.
"Aktorsko wybija się w tym przedstawieniu tylko jedna rola, naprawdę wielka rola Wojciecha Malajkata (Pijak)" - pisała Elżbieta Morawiec. - "To on zdaje się napędzać to wszystko - rozkochany w sobie, w swojej agresji, sile, zręczności argumentów, Czarny Anioł z jakichś szwadronów śmierci czy Brigate Rosse - bardziej niż ktokolwiek inny w tym przedstawieniu pijany sobą, pijany Pijakiem, duchem wiecznej anarchii, tak modnej, tak politically correct w dzisiejszym świecie. Posłuchać wystarczy, jak ten Kapłan post-Gombrowiczowskiego Kościoła głosi swój katechizm" ("Didaskalia" 1998, nr 24).
Kolejne role Malajkata w przedstawieniach Grzegorzewskiego to Kinooperator w "Halce Spinozie" wg Witkacego (1998) oraz Pan Młody w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego (2000), a także Mistrz Fior w "Operetce" Witolda Gombrowicza (2000), Pigwa w "Śnie nocy letniej" Szekspira (2001), Wyspiański-Hamlet w "Hamlecie" według Stanisława Wyspiańskiego (2003; telewizyjna adaptacja w reżyserii Jana Englerta - 2008) i Odys w spektaklu "On. Drugi powrót Odysa" Jerzego Grzegorzewskiego i Antoniny Grzegorzewskiej (2005).
Równocześnie Malajkat występował w lekkim, komediowym repertuarze: m.in. w "Sie kochamy" Murraya Schisgala w reżyserii Ewy Mirowskiej (1993), "Księżycu nad Buffalo" Kena Ludwiga w reżyserii Cezarego Morawskiego (Teatr Syrena w Warszawie, 1999), "Łożu z baldachimem" Jana de Hartog i Colette w reżyserii Romualda Szejda (Teatr Scena Prezentacje w Warszawie, 2000) oraz w przedstawieniach muzycznych, m.in.: w "Żołnierzu królowej Madagaskaru" Juliana Tuwima według Stanisława Dobrzańskiego w reżyserii Krzysztofa Kolbergera (Opera i Operetka w Szczecinie, 1993) i "Wesołej wdówce" Franza Lehara w reżyserii Macieja Wojtyszki (Teatr Wielki w Warszawie, 2002). Malajkat pracuje także dla telewizji. Prowadził quizy, a ostatnio jest gospodarzem programu w konwencji talk-show.
W 2001 Malajkat rozpoczął pracę reżyserską. W Bałtyckim Teatrze w Koszalinie zrealizował "Zagraj to jeszcze raz, Sam" Woody'ego Allena, współpracował ze Zbigniewem Zamachowskim przy "Żabach" Arystofanesa w Teatrze Narodowym (2002). W Teatrze Syrena wystawił "Klub Hipochondryków" Meggie W. Wrightt (2003).
Stworzył kolejne ciekawe role na deskach Narodowego. Był Biffem w "Śmierci komiwojażera" Arthura Millera w reżyserii Kazimierza Kutza (2004), tytułowym Tartuffem z komedii Moliera w inscenizacji Jacquesa Lassalle'a (2006) i Vladimirem w "Czekając na Godota" Samuela Becketta w reżyserii Antoniego Libery (2006). Na warszawskiej scenie wyreżyserował jeszcze "Wędrowca" Conora McPhersona (2008). W warszawskim Teatrze Bajka wyreżyserował natomiast "Hipnozę" Antoniego Cwojdzińskiego z Beatą Ścibakówną i Rafałem Królikowskim (2009).
W 2009 roku objął funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego komediowego Teatru Syrena. Wystawił tutaj ironicznie potraktowaną "Pajęczą sieć"Agathy Christie (2008) i czarną komedię "Łup" Joe Ortona (2009). W 2011 roku wyreżyserował i zagrał główną rolę (u boku Beaty Ścibakówny) w "Trenerze życia" Nicka Reeda, hicie z West Endu, zaś rok później wystawił "Plotkę" Francisa Vebera. Po "Skazanych na Shawshank" (2011) w reżyserii Sebastiana Chondrokostasa (w których Malajkat zagrał rolę burmistrza) była to kolejna próba przeniesienia na deski Syreny filmowego przeboju. W 2012 zagrał w Syrenie w "Przebudzeniu" Shelagha Stephensona w reżyserii Redbada Klynstry, w Teatrze Polonia zaś - w "Zbrodni z premedytacją" według Gombrowicza, wyreżyserowanej przez Izabellę Cywińską. Swoje reżyserskie marzenie spełnił, wystawiając adaptację "Czarodziejskiej góry" Tomasza Manna, której dokonał wraz z Tomaszem Chyłą i Marcinem Brzozowskim (2015), próba pogodzenia rozrywkowego charakteru sceny przy Litewskiej z monumentalną powieścią została jednak uznana za niepowodzenie:
"W programie do spektaklu Wojciech Malajkat wyznaje, że inscenizacja 'Czarodziejskiej góry' była jego marzeniem od lat. Wskazuje też na inspiracje teatrem Jerzego Grzegorzewskiego, którego uważa za mistrza, a który nosił się z zamiarem wystawienia powieści Manna. Dziś wierny uczeń czuje potrzebę zrealizowania zarzuconego projektu. Jednak Teatr Syrena, którego jest obecnie dyrektorem, słabo nadaje się do przeprowadzenia tego przedsięwzięcia. Na teatralnej mapie Warszawy to scena od zawsze słynąca z lekkiego, rozrywkowego repertuaru. Tak więc próba mariażu ambitnej literatury z oczekiwaniami publiczności tej sceny z góry musiała być skazana na porażkę" - pisała Malwina Głowacka (Teatralny.pl, 27.02.2015).
Malajkat, który w teatrze stworzył kreacje w przedstawieniach Grzegorzewskiego, rozśmiesza w komediach, potrafi odnaleźć się w wielu konwencjach teatralnych; łącznie z farsą i operetką, jak do tej pory nie ma na swoim koncie ról filmowych, które mogłyby się równać z jego dokonaniami na scenie. W kinie grał w komedii kryminalnej "Deja vu" (1989) i sensacyjnym "VIP"-ie (1991) w reżyserii Juliusza Machulskiego, serialu Jerzego Gruzy "40-latek. 20 lat później" (1993). Wystąpił również m.in. w "Stanie strachu" Janusza Kijowskiego (1989), "Wielkim tygodniu" Andrzeja Wajdy (1995), "Szabli od komendanta" Jana Jakuba Kolskiego (1995) oraz w jednej z najciekawszych swoich ról - Rzędziana w ekranizacji "Ogniem i mieczem" według Henryka Sienkiewicza w reżyserii Jerzego Hoffmana (1999). Aktor zagrał także profesora Gąsowskiego w filmie fabularnym "Szatan z siódmej klasy" Kazimierza Tarnasa (2006, serial telewizyjny - 2006).
Można go było zobaczyć w interesujących rolach w filmach telewizyjnych przygotowanych w ramach cyklu "Święta polskie". Był Piotrem w odnoszącej się do Dnia Matki "Królowej chmur" Radosława Piwowarskiego (2003). Zagrał chłopaka, który po spotkaniu z osiemdziesięcioletnią Mimi (kobieta widzi w nim dawno zmarłego syna) zaczyna bardziej refleksyjnie i krytycznie analizować swoje życie. Malajkat wystąpił też w głównej roli kloszarda Bogdana-"Mozarta", niegdyś muzyka w nawiązującej do Walentynek, pełnej humoru i ciepła "Miłości w przejściu podziemnym" Janusza Majewskiego wg scenariusza Jerzego Pilcha (2006). Szerokiej publiczności dał się poznać także jako Wojciech w popularnych komediach romantycznych "Listy do M" Mitji Okorna (2011) i "Listy do M2" Macieja Dejczera. Jest również bardzo cenionym aktorem dubbingowym: podkładał głos tak kultowym postaciom jak Maniek z kolejnych części "Epoki lodowcowej" i Kot w butach z serii "Shrek".
Malajkat zagrał w przeszło trzydziestu rolach w Teatrze Telewizji. Debiutował postacią Jana w "Żeglarzu" Jerzego Szaniawskiego w reżyserii Wojciecha Solarza (1986). Później zagrał m.in. Prokuratora w "Stole" Idy Fink w reżyserii Krzysztofa Langa (1992), Gierasima w "Śmierci Iwana Iljicza" Lwa Tołstoja w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego (1995), Ojca w "Czyśćcu" według tekstu i w reżyserii Janusza Kijowskiego (1998) oraz Eckermanna w "Nauce o barwach" Tomasza Kubikowskiego w reżyserii Jana Englerta (2001). Wystąpił, razem z Dominiką Ostałowską, w reżyserowanej przez Agnieszkę Glińską "Przestrzeni smutku" Davida Hare'a, sztuce nawiązującej do motywów "Korowodu" Schnitzlera (2002). Aktorzy, grając bardzo różne postaci, doskonale odnaleźli się w szkicowej poetyce przedstawienia ukazującego różne warianty miłosne. Zagrał również w reżyserowanej przez Jana Englerta etiudzie "Nikt mnie nie zna" w spektaklu "Trzy razy Fredro" (2013).
W 2016 roku wybrany został na stanowisko Rektora Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie w kadencji 2016-2020.
Ważniejsze nagrody i odznaczenia:
- 1986 - Nagroda za tytułową rolę w "Hamlecie" Szekspira w reżyserii Guido de Moora w Teatrze Studio w Warszawie na 25. Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych;
- 1988 - Nagroda im. Stanisława Wyspiańskiego I stopnia za osiągnięcia aktorskie, a szczególnie za rolę tytułową w "Hamlecie" Szekspira w reżyserii Guido de Moora w Teatrze Studio w Warszawie i rolę Gustawa-Konrada w spektaklu "Dziady-Improwizacje" Adama Mickiewicza w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego w Teatrze Studio w Warszawie; Nagroda im. Leona Schillera za wybitne osiągnięcia aktorskie na scenie dramatycznej;
- 2001 - Nagroda Artystyczna Prezydium Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Łodzi i Konferencji Rektorów Państwowych Uczelni Wyższych w Łodzi;
- 2005 - Złoty Krzyż Zasługi; Nagroda za rolę Mężczyzny w słuchowisku "Dziewięć lat" Jerzego Szaniawskiego w reżyserii Andrzeja Jarskiego na 5. Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej "Dwa Teatry" w Sopocie;
- 2007 - Tytuł Najlepszego Aktora w plebiscycie publiczności za rolę Vladimira w spektaklu "Czekając na Godota" Samuela Becketta w reżyserii Antoniego Libery w Teatrze Narodowym w Warszawie na 13. Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Łodzi.
- 2010 - XII Polkowickie Dni Teatru - Złoty Miedziak dla spektaklu "Hipnoza" z Teatru Bajka w Warszawie w kategorii "najlepszy spektakl".
- 2012 - X Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski - nagroda aktorska za rolę Sędziego Śledczego H. w spektaklu "Zbrodnia z premedytacją" z Teatru Polonia w Warszawie.
- 2013 - XV Polkowickie Dni Teatru "Oblicza Teatru" - nagroda w kategorii najlepszy aktor za tytułową postać w przedstawieniu "Trener życia" z Teatru Syrena w Warszawie.
Autor: Monika Mokrzycka-Pokora, styczeń 2004; aktualizacja: NMR, lipiec 2016.
aktor
