"Głównym tematem malarstwa Zakrzewskiego jest samo malarstwo pojmowane jako autorealizacja. Analiza formalno-ideowa wybranego zakresu form staje się metodą poznawania samego siebie, własnej psychiki i zasięgu możliwości sterowania sobą w zdeterminowanych sytuacjach losowo sytuacjach. Obrazy Zakrzewskiego przekazują jego stany emocjonalne, są rozliczaniem się z samym sobą.(...) Każdy kadr można uznać za przedstawienie stanu myśli, równocześnie pojawiających się na ekranie świadomości w pewnym dowolnie wybranym momencie. Niektóre wątki myślowe mają swoją kontynuantę przeniesioną na kolejne płótna, inne urywają się, by powrócić w innym kontekście, jeszcze inne czas wykreśla z pamięci" - pisała w 1981 roku Monika Małkowska.
Włodzimierz Jan Zakrzewski, "Obraz ojca", 1991, 36 x 45 cm, fot. dzięki uprzejmości artysty Po wyjeździe w 1981 roku do Stanów Zjednoczonych Zakrzewski kontynuował malarską autorefleksję i nadal rozgrywał na płótnach abstrakcyjne martwe natury i pejzaże utrzymane w konceptualnej dyscyplinie. W jego pracach z lat 80. można rozpoznać podobne do tych wcześniejszych, linearne formy na płaskich, neutralnych tłach, chociaż stawały się one coraz bardziej niematerialne poprzez przejrzystość linii i kolorów (czarno-biała seria Obraz z pięciu części, 1982). Z uwagi na charakterystyczny zestaw form pojawiający się w jego abstrakcyjnych kompozycjach, takich jak kliny, diagonalne linie czy znak X, amerykańscy krytycy odczytywali prace Zakrzewskiego w kontekście gry z tradycją konstruktywistyczną, przekształconą w osobisty styl.
Artysta często tworzył "wariacje na jeden temat", konstruując różne rozwiązania wyjściowego układu czy motywu. Łączyło się to z jego zainteresowaniami modularnością i procesem. Zakrzewski zainteresowany był ujawnieniem zmian, jakie zachodzą pod wpływem mijającego czasu w danym "temacie" lub "sytuacji" przedstawionych na płótnie lub papierze, a także w nim samym, w jego podejściu do "tematu". Malował obrazy wieloczęściowe, zbudowane z kwadratów, a poszczególne ich kwatery czyta się w sekwencji rozwijającej się w czasie (np. Obraz z dnia 20 października 1989, Obraz z dnia 25 maja 1990 roku). Aby powiększyć zasób możliwych "wydarzeń" w modułach poliptyków seryjnych prac artysta rekonstruował także poszczególne "tematy" sięgając do swojej pamięci. Czynnik czasu odgrywał, i nadal odgrywa, olbrzymią rolę w jego twórczości wskazującej na względność znaczeń oraz emocji. Równolegle w twórczości Zakrzewskiego powstawały też serie rysunków, w których artysta pozwalał sobie na większą improwizację, nastrojowość i ujawnienie emocji.
Włodzimierz Jan Zakrzewski, "Włodek na balkonie", 1993, 81 x 116 cm, fot. dzięki uprzejmości artysty Artysta często wprowadza na geometryczna strukturę form swobodnie kładzione, spontaniczne ślady kredki, tuszu czy kredy. Nadaje im tym samym walor dynamizmu, a także pozwala prześledzić proces twórczego myślenia, poszukiwania formy, dochodzenia do niej oraz ponownego oswobadzania się ekspresji (np. dziesięcioczęściowy rysunek datowany na Styczeń - luty 1988 roku). Zestawiając malarskie gesty z intelektualnie organizowaną kompozycją prac Zakrzewski doprowadzał w swoich pracach do "kolizji" między czynnikiem racjonalnym a emocjonalnym.
W latach 90. w twórczości Zakrzewskiego bardzo wyraźnie ujawniły się wątki autobiograficzne, co miało związek z chorobą, a następnie śmiercią ojca artysty w 1992 roku. Wydarzenie to uruchomiło mechanizm powrotu do wspomnień, rekonstrukcji i nadawania znaczeń kliszom i obrazom wydobytym z pamięci. Modyfikacji uległ też język plastyczny jego prac, w których obok dotychczasowego słownika form pojawiły się rysunki z fotografii, cytaty z gazetowych ilustracji lub książkowych rycin (np. Vacation in Point Pleasant, 1991/92). Pojawiły się też obrazy ojca, kopiowane lub wręcz wmontowywane w nowe prace, a także rysunki z dzieciństwa samego artysty. Artysta zrezygnował z wypowiadania się niemal wyłącznie za pomocą abstrakcji, powrócił do form przedstawiających, które tak jak na początku swojej twórczości uczynił równoprawną kategorią obrazowania.
"Nie porzucam abstrakcji. Ona jest moim prawdziwym językiem. Ale czasami niewystarczającym." (Włodzimierz Jan Zakrzewski)
Włodzimierz Jan Zakrzewski, "Rysunek dziecka", 1994, 153 x 200 cm, fot. dzięki uprzejmości artysty Pozwoliło to Zakrzewskiemu powrócić do przeszłości w bardzo osobisty sposób, a zarazem wyjść poza malarstwo czysto abstrakcyjne. W pracach Obraz ojca i Obraz ojca nr 2 z 1991 roku artysta wmontował pejzaż namalowany przez ojca w 1981 w okolicach Rzymu. Kontekst dla niego budują dwa płótna abstrakcyjne syna oraz naklejona na deskę fotografia przedstawiająca trzynastoletniego artystę przy sztalugach oraz stojącego obok ojca.
W pracy Włodek na balkonie (1993) artysta nawiązuje do obrazu namalowanego przez ojca, Włodzimierza Zakrzewskiego, który przedstawiał go jako małego chłopca stojącego na balkonie rodzinnego domu w Warszawie. Namalowana realistycznie przez ojca postać chłopca stała się na obrazie syna czerwoną, przejrzystą sylwetką, a tło zmieniło się w serię czarnych kropek, cytat z obrazu Kompozycja z czerwonymi kręgami. Prace tego typu są przykładem bardzo szczególnego dialogu syna z ojcem, rozgrywanego na płaszczyźnie malarskiej i psychologicznej.
Włodzimierz Jan Zakrzewski, "Żółty pejzaż" ("Manhatatan"), 1996, 135 x 230 cm, fot. dzięki uprzejmości artysty Charakterystyczne dla Zakrzewskiego budowanie obrazów za pomocą nakładających się warstw przedstawieniowych dobrze widać w pracy Rysunek dziecka (1994). Pierwszą warstwę obrazu stanowi cytat z okresu, kiedy Zakrzewski malował martwe natury, naniesione biała kreską na czarnym tle kontury butelek i naczyń. Na nią nałożony został kolejny cytat w postaci powiększonego rysunku artysty z dzieciństwa, który przedstawia trzy gwiazdy i odległości między nimi. Materia wizualna obu cytatów stworzyła tu nową warstwę pikturalną, a wszystkie trzy strefy stopiły się razem w obraz jako swoisty "wehikuł czasu prywatnego".
Włodzimierz Jan Zakrzewski, "Mój pejzaż" ("Ameryka"), 1997, 153 x 153 cm, fot. dzięki uprzejmości artsyty W latach 90. powstawały też serie obrazów i rysunków, w których pojawiły się fragmenty pejzażu Manhattanu, Warwick (miejscowości, w której artysta mieszkał wraz z rodziną), Warszawy, Amsterdamu, Berlina. Zakrzewski łączył w nich wizualne doświadczenia z pamięcią miejsca, a następnie zabarwiał je emocjonalnie kolorem, tak jak w obrazach Yellow Landscape I (1995) czy Yellow Landscape II (1996). Pejzaże zawsze były ważnym motywem w twórczości Zakrzewskiego, ale te z lat 90. i późniejsze miały konkretne odniesienia do rzeczywistości. Artysta komponował je też czasami w stylistyce nawiązującej do wykresów kartograficznych (Niedaleko Łodzi, 2005) czy zmieniał w geometryczne okręgi (Mój pejzaż [Ameryka], 1997).
Strategia cytowania własnych, wcześniejszych prac powróciła w twórczości Zakrzewskiego na początku lat 2000., zwłaszcza w serii Luki w pamięci (1975/2004, 1976/2000). Artysta pociął na kilka części swoje stare płótna z martwymi naturami i zamalował ich powierzchnie farbą olejną, pozostawiając widocznymi jedynie niewielkie fragmenty starych obrazów. Kontynuował w ten sposób dialog z przeszłością i teraźniejszością w wymiarze osobistym, poddając rewizji czas za pomocą malarskiego medium.
Około roku 2000 Zakrzewski rozpoczął realizację swoich prac w formie instalacji, które poruszały różne aspekty historii polsko-niemieckiej. W ramach projektu "Polonia-Germania" odbyła się wystawa "Niebo nad Berlinem" prezentowana w Poznaniu, Warszawie i Berlinie (2003/2004).
Ta wieloelementowa instalacja, wydobywająca warstwę znaczeniową miejsca, poświęcona jest refleksji nad historią stosunków polsko-niemieckich. Praca składała się m.in. z korytarza zbudowanego z dwóch luster, na których zapisano w języku polskim i niemieckim cytaty, hasła i komunały wyselekcjonowane przez artystę z historii i literatury obu narodów. Co ciekawe, oryginalne teksty niemieckie przetłumaczono na polski, a polskie na niemiecki. Innym elementem instalacji była szczególna mapa stworzona na podsadzce galerii z przeniesionych w sposób symboliczny śladów pocisków na budynkach w Warszawie i w Berlinie, a zaznaczonych przez artystę w formie wypukłości, które odwiedzający wystawę wyczuwali pod stopami w półmroku wnętrza. Ostatnią część pracy stanowiły wiązki różnokolorowych neonów ułożone w dwa stosy, symbolizujące przemiany polsko-niemieckiej granicy, po jednej stronie sali polskie, a po przeciwnej niemieckie.
Wokół ciekawego konceptu artystycznego powstała praca Niedaleko Łodzi (2006). Artysta odnalazł po latach swój dziecinny rysunek z czasów, kiedy po przeprowadzce z Łodzi do Warszawy często podróżował na tej trasie. Na dziecinny szkic Zakrzewski naniósł plany bitew rozgrywających się w przeszłości w okolicach tych miast.
"Powstało dzieło niemal abstrakcyjne, urzekające urodą form i barw, ale do którego kluczem pozostaje - tak jak w przypadku innych dzieł artysty - jego biografia" - napisała Maria Taszycka.
Całą serię Bitew, obrazów malowanych już od dziesięciu lat, Zakrzewski zaprezentował w 2008 roku na wystawie w Galerii Le Guern w Warszawie. Artysta wykorzystał plany taktyczne wybranych bitew historycznych i przetransponował je na abstrakcyjne znaki malarskiego języka. Na niektórych płótnach (Trzy bitwy, 2006) nałożył symultanicznie plany kilku bitew: pod Cheroneą (338 p.n.e.), pod Grunwaldem (1410) oraz pod Austerlitz (1805). Jak napisał Marek Meschnik, Zakrzewski
"nakłada na siebie linie frontów, zlewa kierunki natarcia i odwrotu, miesza położenie dywizji i pułków w kolejnych fazach bitew, zacierając granice między walczącymi".
W serii Bitwy znalazły się też prace wykonane na obrazach zakupionych na targach staroci, m.in. płótno przedstawiające scenę rodzajową ze wschodnich terenów Polski, na które Zakrzewski naniósł plany przemieszczania się dywizji pancernych pod Kurskiem. Na płótnie zatytułowanym Bitwa Narodów (2005) artysta połączył słynną bitwę pod Lipskiem z 1813 roku z fragmentami reprodukcji Ogrodu rozkoszy ziemskich Hieronima Boscha.
Wybrane wystawy indywidualne:
- 1976 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski jr. Malarstwo", Galeria Zapiecek, Warszawa
- 1976 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski, Malarstwo", Galerie Artek, Helsinki
- 1978 - Galeria Krytyków (z Tomaszem Ciecierskim), Warszawa
- 1979 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski, Malarstwo", Galeria Zapiecek, Warszawa
- 1981 - "Po trzech latach", Galeria Krytyków, Warszawa (z Tomaszem Ciecierskim)
- 1981 - "Vladimir Zakrzewski, Drawing and Painting", Marian Goodman Gallery, Nowy Jork
- 1981 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski", Galerie Artek, Helsinki
- 1981 - Galerie Jack Visser, Amsterdam
- 1983 - "Vladimir Jan Zakrzewski", Wetering Galerie, Amsterdam
- 1984 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski - Rysunki i grafika", Galerie Artek, Helsinki
- 1985 - "Vladimir Zakrzewski, Recent Paintings and Drawings", Wetering Galerie, Amsterdam
- 1985 - "Vladimir Zakrzewski", Galerie Nouvelles Images, Den Haag (z Tomaszem Ciecierskim)
- 1985 - "Vladimir Zakrzewski", Vanderwoude/Tananbaum Gallery, Nowy Jork
- 1986 - "Vladimir Zakrzewski", Galerie Ralph Kleinsimlinghaus, Düsseldorf
- 1987 - "Vladimir Zakrzewski", Marlene Eleini Gallery, Londyn
- 1987 - "Vladimir Zakrzewski", Haags Gemeentemuseum, Den Haag
- 1987 - "Vladimir Zakrzewski", Museum Bochum, Bochum
- 1987 - "Vladimir Jan Zakrzewski", Galerie Nouvelles Images, Den Haag
- 1987 - "Vladimir Zakrzewski, Recent Paintings and Drawings", Vanderwoude/Tananbaum Gallery, Nowy Jork
- 1988 - "Vladimir Zakrzewski", Ralph Kleinsimlinghaus Ausstellungen, Düsseldorf
- 1989 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski", Galeria Pawła Sosnowskiego, Warszawa
- 1989 - "Vladimir Zakrzewski. Drawings of the 1980s", Brooklyn Museum, Nowy Jork
- 1990 - "Vladimir Jan Zakrzewski", Wetering Galerie, Amsterdam
- 1993 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski", Galerii Foksal, Warszawa
- 1994 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski - Paintings and Drawings", Galerie Tanya Rumpf, Haarlem, Holandia
- 1994 - "Jan Zakrzewski - Paintings", Galerie Franck + Schulte, Berlin
- 1996 - "Jan Zakrzewski, Recent Painting", TZ'Art & Co. Gallery, Nowy Jork
- 1996 - "Żółty pejzaż / Yellow Landscape", Galeria Zachęta, Warszawa
- 1997 - "Jan Zakrzewski. New Works", Galerie Franck + Schulte, Berlin
- 1998 - "Jan Zakrzewski - My Landscape", TZ'Art & Co. Gallery, Nowy Jork
- 2000 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski. Punkty odniesienia", Muzeum im. Xawerego Dunikowskiego, Warszawa
- 2001 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski. Obrazy z lat 90-tych", Galeria Arsenał, Białystok
- 2002 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski, Obrazy i rysunki", Galeria Ego, Poznan
- 2003 - "Zakrzewski. Obrazy z lat 1949-2003", Galerii Foksal, Warszawa
- 2004 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski. Niebo nad Berlinem", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- 2004 - "Jan Zakrzewski, Włodek on the Balcony", Thomas Schulte Gallery, Berlin
- 2004 - "Jan Zakrzewski, Himmel über Berlin", Künstlerhaus Bethanien, Berlin
- 2004 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski, Vuoti di Memoria", Instytut Polski, Rzym
- 2005 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski, Niedaleko Łodzi", Galeria Ego, Poznań
- 2006 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski. Z Warszawy do Łodzi, i dalej...", Muzeum Górnośląskie, Bytom
- 2006 - "Ciecierski/Zakrzewski, Czwarty raz razem", PGS, Sopot
- 2008 - "Włodzimierz Jan Zakrzewski. Pif-Paf! Bang, Bang", Galeria Le Guern, Warszawa
Wybrane wystawy zbiorowe:
- 1974 - "Presentation", Galerie d'Arts, Bazylea
- 1976 - "Polsk Kunst. Forslag fra Warszawa", Nikolaj Kirke, Kopenhaga
- 1979 - "Kunst der Gegenwart aus Polen", Museum Simeonstift, Trier (Trewir, RFN)
- 1979 - "Pokolenie 70 - malarstwo", Galeria Sztuki BWA, Koszalin
- 1981 - "Tendencje konstruktywistyczne 1981", Dom Artysty Plastyka, Warszawa
- 1983 - "Das Prinzip Hoffnung:Aspekte der Utopie in der Kunst und Kultur des 20. Jahreunderts", Museum Bochum, Bochum
- 1985 - "Preview/Postview", Vanderwoude/Tananbaum Gallery, Nowy Jork
- 1988 - "Kolekcja Studio", Centrum Sztuki Studio im. St. I. Witkiewicza, Warszawa
- 1990 - "Memory/Reality", Ceres Gallery, Nowy Jork
- 1991 - "Jesteśmy", Galeria Zachęta, Warszawa
- 1994 - "Works from the Studio", De Pont Foundation, Tilburg
- 1996 - "Styki", Galerii Foksal, Warszawa
- 1997 - "Paperview", TZ'Art & Co. Gallery, Nowy Jork
- 1999 - "War: Artists Bulletin Board", Postmasters Gallery, Nowy Jork
- 1999 - "(un) comfortable surroundings", TZ'Art & Co. Gallery, Nowy Jork
- 2000 - "Cztery Pory Roku, Polskie Malarstwo Krajobrazowe od Oświecenia do Współczesności", Schirn Kunsthalle, Frankfurt, Muzeum Narodowe, Warszawa
- 2000 - "Polonia - Polonia", Galeria Zachęta, Warszawa
- 2002 - "Władza ludu", Galeria Arsenał, Białystok
- 2003 - "Henryk Stażewski i dyskurs o racjonalizmie", Państwowa Galeria Sztuki, Sopot
- 2004 - "Powinność i bunt. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 1944-2004", Galeria Zachęta, Warszawa
- 2004 - "Warszawa-Moskwa/Moskwa-Warszawa 1900-2000", Galeria Zachęta, Warszawa, Galeria Trietiakowska, Moskwa
- 2005 - "Egocentryczne, niemoralne, przestarzałe", Galeria Zachęta, Warszawa
- 2006 - "Piętno historii. Polska sztuka nowoczesna wobec doświadczeń historii", Centrum Kultury "Zamek", Poznań
- 2006 - "W Polsce, czyli gdzie?", CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
- 2006/2007 - "Malarstwo polskie XXI wieku", Galeria Zachęta, Warszawa
- 2007 - "Demos kratos - Władza ludu", Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała, Galeria BWA, Zielona Góra
- 2008 - "Zabawy dużych chłopców", Galeria Appendix 2, Warszawa
- 2008 - "Obrazy-Obrusy. Pejzaż Południa, Toskania 2008", Galeria aTak, Warszawa.
Autor: Ewa Gorządek, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, grudzień 2007; aktualizacja: listopad 2009.
Zdjęcia zostały opublikowane dzięki uprzejmości artysty.
 Obraz z 4 części 1979, Galeria Marian Goodman, Nowy Jork, 153x153 cm |  Obraz z dnia 9 września 1976 162x100 cm |
 Obraz z 8 części 1980, 200x400 cm |
 Obraz z dnia 11 lutego 1976 100x116 cm |  Obraz z dnia 15 lutego 1979 120x150 cm |  Obraz z dnia 18 grudnia 1979 120x150 cm |
 Obraz z dnia 30 stycznia 1986 132x178 cm |  Obraz z dnia 21 grudnia 1986 122x122 cm |  Obraz z dnia 19 października 1988 137x137 cm |
Obraz z dnia 14 lipca 1990 137x285 cm
 Obraz z dnia 25 maja 1990
305x305 cm |  Obraz z dnia 7 kwietnia 1991
nr 2, 137x137 cm |  Obraz z dnia 7 kwietnia 1991
nr 3, 137x137 cm |
Dwa pejzaże (Warszawa i Berlin) 1995-1996, 135x310 cm
Żółty pejzaż (Berlin) 2005, 46x109 cm
29 lat (od Obrazu z błędem) 2002, 82x240 cm
 27 lat (Warwick-Warszawa) 1997, 130x130 cm |  Psy gończe 1993-1995, 137x137 cm |
 Luki w pamięci 1967-2004
46x61 cm |  Luki w pamięci 1975-2005
100x144 cm |  Luki w pamięci 1976-2004
97x116 cm |
 Luki w pamięci 1976-2005
nr 2, 97x116 cm |  Luki w pamięci 1976-2000
50x50 cm |  Luki w pamięci 1975-2006
100x144 cm |
 Instalacja Niebo nad Berlinem CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, 2004 |  Instalacja Niebo nad Berlinem Kunstlerhaus Bethanien, Berlin, 2004 |
 Bitwa o Jeziora Mazurskie (1914)
2008, 48x44 cm |  Bitwa pancerna pod Kurskiem (1944)
2008, 30x50 cm |
 Bitwa pod Cheroneą (338 p.n.e.)
2007, 45x75 cm |  Bitwa pod Sadową (1866, lewe skrzydlo armii austriackiej)
2007, 34x44 cm |
 Dwie bitwy (Sadowa 1866 i pod Bzurą 1939)
2006, 142x200 cm |  Dwie bitwy (Solferino 1859 i Sadowa 1866)
2008, 170x240 cm |
